Dyrektorami działów prawnych w firmach zostają mężczyźni

Departamentom prawnym szefują najczęściej osoby z uprawnieniami radcy prawnego lub adwokata (81 proc.). W większości to mężczyźni (63 proc.) w wieku 36–40 lat (49 proc.). Mają duże doświadczenie – na swoim stanowisku są już  najczęściej 11–15 lat.

Prawnicy, którzy brali udział w badaniu Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw, pracują w różnych sektorach gospodarki – najczęściej w finansach i bankowości, budownictwie i nieruchomościach oraz IT i telekomunikacji. W większości są to zagraniczne firmy działające w Polsce.

Nie zawsze mogą liczyć na wsparcie

– Z badania wyłania się obraz solidnej, świadomej grupy zawodowej – zwraca uwagę Beata Niemczuk, partner firmy doradczej TheStorm, która opracowywała raport. – Wydaje się, że największym wyzwaniem jest dla nich zarządzanie, żonglowanie wieloma zagadnieniami naraz: biznesowymi, prawnymi, wynikającymi ze specyfiki danej firmy.

Prawnicy w przedsiębiorstwie najczęściej pracują dla działów sprzedaży, finansów i księgowości, HR oraz marketingu.

Wśród największych problemów wskazują zbyt często zmieniające się prawo z jednej strony, a z drugiej – brak zrozumienia ich roli w organizacji i odsuwanie od centrum decyzyjnego. Mówią też m.in. o tym, że ich decyzje są często podważane – gdy prawnik wewnętrzny mówi, że czegoś nie można zrobić, czasem zarządzający firmą szukają kancelarii, która powie zupełnie co innego.

Zdarza się i tak, że próbuje się ich obciążać odpowiedzialnością za kontrowersyjne decyzje biznesowe poprzez oczekiwanie, że opinie prawne będą je popierać. 30 proc. badanych wskazywało, że ich przełożony w firmie pozostawia im swobodę decyzyjną i szerokie kompetencje, ?23 proc. – że konsultuje z nimi rozwiązania, 14 proc. – że wspiera ich decyzje, a 10 proc. – że nie wspiera ich w ogóle albo słabo.

Optymistycznie pozycję dyrektorów departamentów prawnych ocenia Piotr Bukowski, szef działu prawnego Grupy  Saint-Gobain.

– Kwestia umocowania w przedsiębiorstwie w pewnym stopniu zależy od przyjętego modelu. Ostatnio coraz więcej leży w rękach samych prawników. Mogą bowiem zachowywać się bardziej biernie albo bardziej aktywnie podchodzić do rozwiązywania problemów – mówi mec. Bukowski.

Nowinki są konieczne

W jaki sposób szefowie departamentów prawnych podejmują decyzje i zarządzają zespołem?

Z badania wynika, że tylko 23 proc. stosuje wskaźniki efektywności swojego działu. Najczęściej są to: liczba obsłużonych spraw, ankieta satysfakcji  klienta oraz terminowość wykonania wewnętrznych zleceń. Bardzo mało, bo tylko 18 proc., działów prawnych korzysta z systemu zarządzania wiedzą prawną. Nieco lepiej wygląda wsparcie informatyczne działów prawnych – 71 proc. ma do dyspozycji narzędzia komunikacji online, 44 proc. – elektronicznego obiegu dokumentów.

– Często usprawnienie pracy działu prawnego jest w firmie traktowane trochę po macoszemu – zwraca uwagę Beata Niemczuk. – Sądzę, że właśnie dzięki naszemu badaniu, które jest pierwszym tego typu w Polsce, szefowie biur prawnych będą mogli pójść do swoich zwierzchników i pokazać, że nowoczesne narzędzia są stosowane coraz częściej i że ich wdrażanie staje się konieczne.