Spektakle telewizyjne

Reżyseria TV: Marcin Koszałka

Produkcja: Telewizja Polska SA i Teatr Zagłębia w Sosnowcu

Występują: Agnieszka Bieńkowska (Antonina Zimorodzic, matka Jadwigi Korzeniec, właścicielka interesu świńskiego/Gołda Lapidus, zwyciężczyni konkursu na najpiękniejszą pocztówkę inspirowaną motywem Drei Keiser Ecke), Maria Bieńkowska (Jadwiga Korzeniec, de domo Zimorodzic, pseudonim Klandestyn Bizukont),

Ewa Kopczyńska (Artystka Izabela/Pani Doktor Mojkowska), Agnieszka Bałaga-Okońska (Emma Niukanen, fińska bona pracująca dla największego fabrykanta w Sosnowicach/Sara Kerszenblat, córka aptekarza, wiolonczelistka emigrująca do Nowego Jorku), Edyta Ostojak (Ester Pławner, Żydówka, służąca Korzeńców), Michał Bałaga (Wilhelm, pruski celnik/Andrzej Siedlecki, artysta urodzony w Mysłowicach), Aleksander Blitek (Szwarcownik I), Piotr Bułka (Samuel Lubelski, prawa ręka Maxa Weichmanna/ Lesek Lech-Leszka, artysta/Szymon Kogut, kochanek Ester Pławner), Przemysław Kania (Franz, celnik austriacki/Izaak Meyerhold, artysta urodzony w Jaworznie), Krzysztof Korzeniowski (Mikołaj, celnik rosyjski/Emmanuel Appelbaum, artysta urodzony w Starym Sosnowcu), Grzegorz Kwas (Walerian Monsiorski, redaktor ISKRY/A. Korzeniec, kafelkowy król Sosnowic), Wojciech Leśniak (Aptekarz Kerszenblat/Kolejarz Ociepa/Rzeźnik Goździk), Tomasz Muszyński (Szwarcownik II/Zecer Klaja), Jarosław Tyran (Kiepura, lat 12/Zimorodzic, ojciec Jadwigi Korzeniec/Carski Policjant)

Ballada o małej ojczyźnie, czyli opowieść o Sosnowcu z początku XX wieku i jego mieszkańcach. Przedstawienie jest efektem zbiorowej pracy. Najpierw była książka Zbigniewa Białasa, następnie jej adaptacja dla potrzeb sceny dokonana przez Tomasza Śpiewaka. Spektakl wyreżyserował Remigiusz Brzyk w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu.

Historia tytułowego Alojzego Korzeńca, którego losy stały się pretekstem do przywołania skomplikowanej historii Sosnowca. Wydarzenia rozpoczynają się w 1913 roku. Korzeniec, mistrz sztuki układania kafelków, schodzi z tego świata w sposób zagadkowy - znaleziono jego głowę odciętą od reszty ciała. Wyjaśnieniem makabrycznej tajemnicy zajmuje się pismo „Iskra" relacjonujące w odcinkach kolejne etapy śledztwa prowadzonego przez dociekliwego inspektora... Przez scenę przewija się tłum postaci, tworząc wielobarwną mozaikę ludzkich losów i historii - istną wieżę Babel.

Realizujący przedstawienie w telewizyjnym jego kształcie Marcin Koszałka dodał m.in. filmowe panoramy miasta, od których spektakl się rozpoczyna, i na których się kończy, dołożył przenikające się plany filmowe w niektórych scenach.

Spektakl był wielokrotnie nagradzany na festiwalach teatralnych, m.in. Złota Maska w kategorii przedstawienie roku 2012, Nagroda Główna Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona" Zabrze 2012 dla Remigiusza Brzyka za reżyserię.

12.00

Krzysztof Kopka

Orkiestra

Reżyseria: Jacek Głomb

Produkcja: Telewizja Polska SA i Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy

Występują: Małgorzata Urbańska (Arleta),

Paweł Palcat (Pan Bieda), Paweł Wolak (Pan Fuga), Bogdan Grzeszczak (Pan Piotr), Rafał Cieluch (Helmut/Semenko), Bartosz Bulanda (Zenek), Mateusz Krzyk (Zdzicho), Ewa Galusińska (Francuzka), Zuza Motorniuk (Konczita), Magda Skiba (Jadźka), Katarzyna Dworak (Ubolka/ Matka Zdzicha), Robert Gulaczyk (Tolo), Joanna Gonschorek (Święta Barbara), Anita Poddębniak (Skarbek), Mariusz Sikorski (Dziergany).

Telewizyjna wersja granego (premiera we wrześniu 2011 roku) w Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy.

Ten epicki fresk o historii Zagłębia Miedziowego rozpoczyna się w dziwnym szpitalu, w którym jeden z muzykantów jest na granicy życia i śmierci. Ale nie jest to ani przygnębiająca, ani nazbyt realistyczna scena... Bohaterami opowieści są członkowie górniczej orkiestry, ludzie uwikłani w dzieje Polski. Największą próbą dla nich okazuje się czas wolności i towarzyszący jej transformacyjny szok.

– Orkiestra to miejsce, w którym nie mają kluczowego znaczenia poglądy polityczne, wykształcenie ani pozycja społeczna – uważa Jacek Głomb. – Najważniejsze, czy umie się grać. Gdy opowiada się o takiej grupie, łatwo o metaforę świata. Jednocześnie można powiedzieć, że to jest klasyczny produkcyjniak AD 2013 – wyjaśnia reżyser. – Tyle że dawniej lansowano sojusz świata pracy, karykaturalnie, nieprawdziwie. My do tego tematu wróciliśmy uczciwie, mam nadzieję. Bo najpierw musi być prawda, a dopiero potem sztuka i jakość artystyczna. Ważne, że to ludzka opowieść.

Historie członków orkiestry to jednocześnie zbiór osobliwych opowiastek, w których zawarte są nie tylko ważne wydarzenia w historii Polski i regionu, ale także anegdoty, górnicze mity i przesądy. Niemal wszystkie – jak zapewnia Jacek Głomb – są prawdziwe i zostały opowiedziane przez członków prawdziwej górniczej orkiestry.

W teatrze spektakl trwa dwie godziny, dla telewizji powstała krótsza wersja, a właściwie całkiem nowa. Umowną teatralną scenografię (obie zaprojektowała Małgorzata Bulanda) ograniczoną do kilku podstawowych rekwizytów, w tym instrumentów muzycznych – zastąpiły plenery. Zdjęcia do telewizyjnej produkcji realizowane były częściowo pod ziemią w kopalni miedzi w Lubinie - na głębokości 610 metrów.

Na ubiegłorocznym XII Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona" w Zabrzu Jacek Głomb dostał nagrodę za reżyserię tego spektaklu.

13.45

Hanoch Levin

Udręka życia

Reżyseria: Jan Englert

Produkcja: Narodowy Instytut Audiowizualny i Telewizja Polska SA 2013

Występują: Anna Seniuk (Lewiwa), Janusz Gajos (Jona), Włodzimierz Press (Gunkel)

Telewizyjny zapis spektaklu Teatru Narodowego w Warszawie (premiera teatralna odbyła się w grudniu 2012 roku).

Sztuka współczesnego, izraelskiego dramatopisarza określana jako komedia rodzinna. Bohaterami sztuki są małżonkowie z wieloletnim stażem, którzy rozpamiętują wspólnie przeżyte chwile, skupiając się głównie na tych złych. To małżeństwo jest, zwłaszcza w wyobrażeniu Jony, przyczyną niezrealizowanych planów i marzeń, nieudanej egzystencji. Akcja się zaczyna, gdy on postanawia ją opuścić po 30. latach wspólnego życia...

Opowieść o poszukiwaniu szczęścia, zmaganiach z nużącą codziennością, lęku przed opuszczeniem i zapomnieniem.

15.30

Juliusz Machulski

Brancz

Reżyseria: Juliusz Machulski

Produkcja: Telewizja Polska SA,

Narodowy Instytut Audiowizualny 2014

Występują: Stanisława Celińska (Kazia), Anna Seniuk (Alicja), Gabriela Muskała (Marta), Andrzej Zieliński (Szymon), Cezary Pazura (Knecht), Alicja Juszkiewicz (Nela) (PWSFTviT), Dawid Ogrodnik (Olaf), Olga Bołądź (Kelnerka)

Kolejny autorski (m. in. po „Next-ex") spektakl Juliusza Machulskiego i zarazem kolejna komedia obyczajowa w jego wydaniu. Celny portret współczesnej polskiej rodziny trzypokoleniowej, również patchworkowej. Podczas spotkania w hotelowej restauracji z okazji wielkanocnego brunchu dochodzi do zderzenia tradycyjnych wartości, postaw i światopoglądów. Każdy z bohaterów ma inne wyobrażenie o rodzinnym szczęściu, a nawet inną wizję serwowanej kuchni; dla jednych spełnieniem są ostrygi i sushi, dla drugich klopsiki... Czy zwycięży tradycyjne myślenie o rodzinnym obiedzie czy nowy model rodzinnego świętowania przy hotelowym branczu?

Pokaz przedpremierowy.

17.30

Sławomir Mrożek

Miłość na Krymie

Adaptacja i reżyseria: Jerzy Jarocki

Reżyseria TV: Jan Englert

Produkcja: Narodowy Instytut Audiowizualny i Telewizja Polska SA 2014

Występują: Jan Frycz (Iwan Nikołajewicz Zachedrynski), Małgorzata Kożuchowska (Tatiana Jakowlewna Borodina), Jolanta Fraszyńska (Lily Karłowna Swietłowa), Mariusz Bonaszewski (Rudolf Rudolfowicz Wolf), Anna Seniuk (Matriona Wasiljewna Czelcowa), Janusz Gajos (Aleksandr Iwanowicz Czelcow), Paweł Paprocki (Piotr Aleksiejewicz Sjejkin), Barbara Horawianka (Anastazja Pietrowna Batiuszkowa), Grzegorz Małecki (Ilja Zubatyj), Jerzy Radziwiłowicz (Włodzimierz Iljicz Uljanow-Lenin), Mirosław Konarowski (Francuz), Arkadiusz Janiczek (Pietia), Waldemar Kownacki (Pierwszy),

Robert Jarociński (Drugi), Piotr Suzin (Wilkołak), Marcin Przybylski (Marynarz I), Dariusz Świnoga (Marynarz II), Iwona Katarzyna Pawlak (Katarzyna Wielka), Jacek Mikołajczak (Człowiek z karabinem)

Sztuka z wieloletnią historią. Mrożek napisał „Miłość na Krymie" w 1993 roku.

– Mrożek od początku chciał, by reżyserował Jarocki – opowiadał „Rz" scenograf Jerzy Juk-Kowarski. – Dla zachęty wysłał mu maszynopis pierwszej części. Jarockiemu bardzo się spodobał, pochwalił też Mrożka za świetny pastisz Czechowa. Ustalono, że premiera odbędzie się w Starym Teatrze. Po wysłaniu całości Mrożek nieoczekiwanie opatrzył egzemplarz dziesięcioma wskazówkami dla reżysera. Jarocki ten brak zaufania potraktował jako zniewagę i odstąpił od prapremiery.

Ostatecznie Stary Teatr zlecił ją Maciejowi Wojtyszce. Po 14 latach Jerzy Jarocki zdecydował się wystawić „Miłość na Krymie" na deskach Teatru Narodowego w Warszawie. Stąd właśnie spektakl został przeniesiony (premiera 17 stycznia 2007 r.) do Teatru Telewizji.

Dramaturg określił swoją sztukę jako komedię tragiczną w trzech aktach. Każdy akt to odsłona innej Rosji - carskiej, sowieckiej i współczesnej. Mrożek w syntetycznym skrócie pokazuje, co stało się z ludźmi i rzeczywistością, w której żyją, od początku naszego stulecia do dziś. Akt pierwszy toczy się w roku 1910, drugi - w 1928, trzeci – współcześnie.

Poniedziałek, 16 czerwca

10.00

Bernard-Marie Koltés

Samotność pól bawełnianych

Reżyseria: Radosław Rychcik

Produkcja: Telewizja Polska SA i Teatr im. S. Żeromskiego w Kielcach

Występują: Wojciech Niemczyk (Dealer), Tomasz Nosinski (Klient) oraz instrumentaliści: Bartosz Ignor (bass), Michał Lis (gitara basowa, pianino, komputery), Piotr Lis (perkusja, pody elektroniczne), Maciej Matysiak (syntezatory, druga gitara)

Spektakl z udziałem publiczności, zarejestrowany w lipcu 2013 roku w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.

Historia przypadkowego spotkania dwóch mężczyzn, z których jeden określany jest jako Dealer, a drugi – Klient. Jednak przedmiot transakcji jest trudny do ustalenia, mimo toczącej się między bohaterami dyskusji i zawiłych pertraktacji, jakie ze sobą prowadzą. Deal nie jest jednak oczywistą wymianą, a raczej nielegalną.... Toczący się dyskurs obnaża użytkowość międzyludzkich relacji we współczesnym świecie. Relacji, które traktowane są w kategoriach czysto użytkowych – wymiany, dealu.

Kielecki spektakl zdobył m.in. nagrodę podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Kontakt w Toruniu w 2010 roku.

11.30

Kazimierz Kutz

Piąta strona świata

Adaptacja i reżyseria: Robert Talarczyk

Produkcja: Telewizja Polska SA i Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego w Katowicach

Występują: Dariusz Chojnacki (Bohater), Katarzyna Kowalczuk (Izabela Czornynoga/Ema/Śpiewająca kobieta), Agnieszka Radzikowska (Adela), Artur Święs (Lucjan), Alina Chechelska (Babka Halżbieta), Ewa Leśniak (Marianna), Barbara Lubos-Święs (Matka), Andrzej Dopierała (Ojciec), Ewa Kutynia (Rebeka/Babka Jorga/Alicja/Matka na dworcu/Śpiewająca kobieta), Anna Kadulska (Matka Jorga/Sąsiadka na weselu/Truda, żona Karlika/Matka Alicji/ Matka na dworcu/Śpiewająca kobieta/Matka Buli), Grażyna Bułka (Chrobokowa), Zbigniew Wróbel (Ojciec Jorga/Majster/Tildeman/Ksiądz na ślubie Lucjana/Powstaniec/Bauer), Wiesław Kupczak (Sąsiad na weselu/ Pacjent/Wallotek/Frydek Orendorz/Powstaniec/Bauer), Adam Kopciuszewski (Chrobok/Dyrygent/ Oficer/Bauer/Ojciec Buli/Ksiądz Dziędziela/Żyd na targu), Jerzy Kuczera (Lebel/Organista Koperniok/Dziadek Jorga/Żyd na targu/ Tildeman), Marek Rachoń (Ksiądz, przyjaciel Alojza/Żyd z Sosnowca), Grzegorz Lamik (Hubert/Zawiadowca/Bula/Rufus/Chłopak zesłany na roboty/ Pacjent), Michał Piotrowski (Alter-ego Tildemana/Pacjent/Chłopak zesłany na roboty/Jorg/Niemiecki chłopiec), Andrzej Warcaba (Doktor Hawranek/Żyd w pociągu/Bauer Grundman/Suchanek/Albin Lompa), Marcin Szaforz (Karlik/ Heniek Basista), Bernard Krawczyk (Dziadek Wawrzek), Marek Andrysek (Zygmunt Pniok, akordeonista)

Przeniesienie telewizyjne spektaklu teatralnego „Piąta strona świata" z repertuaru Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach (premiera spektaklu odbyła się 16 lutego 2013 roku).

Akcja debiutanckiej powieści Kazimierza Kutza toczy się w małym zakątku Śląska – Szopienicach, miejscowości leżącej nad niegdyś graniczną rzeką Brynicą. Przedstawia obraz życia mieszkańców – ich codzienność i zdarzenia niezwykłe. Opowieść, w której główny bohater (narrator) próbuje rozwikłać tajemnicę samobójstw przyjaciół z szopienickiego podwórka (Alojza i Lucjana). Opowiada przy tym o pogmatwanych losach kilku rodzin.

Spektakl nagrodzony m.in. Złotą Maską dla najlepszego przedstawienia oraz nagrodą zespołową za najlepsze przedstawienie w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w 2013 roku.

13.30

Petr Zelenka

Skutki uboczne

Reżyseria: Leszek Dawid

Produkcja: Narodowy Instytut Audiowizualny i Telewizja Polska SA 2013

Występują: Anna Radwan (Jana), Krzysztof Stroiński (Jerzy), Adam Ferency (Jan), Magdalena Czerwińska (Ewa), Bartłomiej Kotschedoff (Paweł), Dawid Ogrodnik (Hanka), Dorota Landowska (Michaela)

Pierwszoplanowymi postaciami historii są dwaj dojrzali mężczyźni, przyjaciele z czasów młodości – Jerzy, artysta fotograf i zarazem idealista, który nie splamił się dotąd chałturami, oraz Jan, szef marketingu firmy farmaceutycznej wprowadzającej na rynek nowy lek. O realizację spotu reklamowego tego specyfiku zabiega mała agencja, która składa propozycję współpracy Jerzemu. Przyjmuje tę ofertę ze szlachetnych pobudek, chce bowiem zapewnić lepszą opiekę ojcu żony w domu spokojnej starości. Aby jednak debiutująca na rynku agencja reklamowa dostała zlecenie, niezbędna okaże się interwencja u szefa marketingu firmy farmaceutycznej. Jest nim przyjaciel Jerzego z czasów młodości – Jan. Ten zamożny u szczytu kariery, spełniony wydawałoby się człowiek ma jednak wyrzuty sumienia z powodu zdrady ideałów. Sprawy zaczynają się mocno komplikować, gdy jeden ze składników nowego leku okazuje się szkodliwy dla pacjentów...

– To rodzaj dyskursu o relatywizmie – uważa Leszek Dawid. – Nie ma tu jednak odpowiedzi, tylko są pytania. I dobrze, bo nie chodzi o moralizowanie, tylko zastanawianie się nad złożonością ludzkich postaw i wyborów. Można prawie niezauważalnie, tak jak główny bohater, znaleźć się po przeciwnej stronie barykady, której się broniło, nie rejestrując chwili, w której to się stało. Wydawałoby się, że to także starcie dwóch postaw: człowieka z zasadami i drugiego, który oddał się systemowi. Ale to nie jest takie oczywiste. Obaj mieli kiedyś podobne ideały, ale kiedy spotykają się po 30 kilku latach są w całkiem innych miejscach. Jednak zbyt szybka ocena nie będzie trafna. Podoba mi się też, że ten tekst nie ocenia ludzi, tylko im się przygląda.

Debiut reżyserski Leszka Dawida w Teatrze TV.