Od Pabla Nerudy do Hugo Chaveza

Tym bardziej z?e w tym samej klinice Santa Maria, w której zmarł Neruda, otruty został niemal dziesięć lat póz?niej były prezydent Chile Eduardo Frei Montalva, Potwierdziła to ekshumacja kilka lat temu. Trafił do kliniki w 1982 roku na operację przepukliny. Przebiegła z komplikacjami i koniecznych było podobno sześć dalszych operacji. W akcie zgonu zapisano, z?e pacjent zmarł w następstwie infekcji.

Po ekshumacji okazało się, z?e prezydent został otruty sarinem. Wnika do organizmu poprzez drogi oddechowe i skórę. Kilkanaście miligramów powoduje śmierć. Cztery lata temu aresztowano sześciu byłych agentów słuz?b bezpieczeństwa Pinocheta, w tym czterech lekarzy. Odpowiadają do dzisiaj z wolnej stopy.

Czy otruto Simona Bolivara

Swoista moda na ekshumacje trwa nie od dzisiaj. Zmarły niedawno prezydent Wenezueli Hugo Chavez nakazał swego czasu ekshumację Simona Bolivara, bojownika o wyzwolenie Ameryki Południowej. Ekshumowano tez? ciało Salvadora Allende szukając potwierdzenia jednej z wersji jego śmierci. Okazało się, z?e popełnił samobójstwo w pałacu prezydenckim La Moneda strzelając do siebie ze szturmowego AK 47 podarowanego przez Fidela Castro.

W Brazylii ekshumacji byłego prezydenta domaga się jego rodzina. Nie brak opinii, z?e to dopiero początek całej fali, gdyz? wraz z postępem wiedzy wzrastają moz?liwości wykrycia podejrzanych substancji czy tez? okoliczności sprzed wielu lat. W Wenezueli w trakcie toczącej się kampanii prezydenckiej prawdopodobny następca Chaveza Nicolas Maduro zapowiada, z?e nadejdzie czas na zbadanie w przyszłości ciała Hugo Chaveza.

Neruda zmarł w klinice Santa Maria dwanaście dni po przejęciu władzy przez generała Pinocheta. Poeta uhonorowany Noblem był przyjacielem Salvadora Allende. Po przejęciu władzy przez Pinocheta

przygotowywał się do emigracji do Meksyku, aby dołączyć tam do grona opozycjonistów. W klinice leczył się na raka prostaty. Jak wynikało z aktu zgonu, to właśnie miało być przyczyną jego śmierci. Wątpili w to zawsze jego bliscy. Tym bardziej z?e w klinice zaginęły wszelkie dokumenty z przebiegu jego choroby. Teoretycznie powinny być przechowywane przez 40 lat.

Leczący go wtedy lekarz Sergio Drapes twierdził po latach, z?e poeta cierpiał i dlatego ordynował mu wyjątkowe silne środki przeciwbólowe. Miał być w tym czasie „wychudzony do tego stopnia, z?e miał problemy z utrzymaniem jasności umysłu" – jak zapisano w akcie zgonu. Jednak diagnozy tej nie potwierdzają znajomi poety, którzy odwiedzali go w klinice. Ambasador Meksyku Gonzalo Martinez udowadniał nawet, z?e Neruda był w klinice w bardzo dobrej kondycji fizycznej.

– Nie ulega wątpliwości, z?e przyczyną jego śmierci były plany emigracji do Meksyku – udowadnia dzisiaj historyk Fernando Marin. Przypomina, z?e w chwili gdy poeta umierał, czekał juz? na niego meksykański samolot. W opinii Marina, Neruda cierpiał wprawdzie na infekcję przewodu moczowego oraz na rodzaj niezłośliwego raka prostaty, lecz dolegliwości te nie mogły być przyczyną nagłego zgonu.

Ministerstwo Sprawiedliwości zarządziło ekshumację na podstawie wielu poszlak, z?ądania rodziny poety oraz opierając się na zeznaniach szofera Nerudy Manuela Araya. Równiez? Partia Komunistyczna Chile domagała się od kilku lat zbadania szczątków noblisty, opierając się na jego własnych podejrzeniach. Neruda mówił przed śmiercią publicznie o zamachu na swe z?ycie. O tym z?e tak właśnie się stało, nie ma najmniejszych wątpliwości Manuel Araya. W dniu śmierci poety znajdował się w jego domu w Isla Negra nad Oceanem Spokojnym, czyniąc ostatnie przygotowania do wyjazdu do Meksyku.

Śmiertelny zastrzyk

Po południu zadzwonił Neruda z odległej o 120 km kliniki skarz?ąc się na zastrzyk, który mu zrobiono, jak twierdził w czasie snu. Araya podąz?ył natychmiast do kliniki, gdzie zastał poetę z silną gorączką. Miał tez? podejrzaną plamę w okolicach wątroby. Jeden z lekarzy zakomunikował szoferowi, z?e potrzebne jest specjalne lekarstwo będące do nabycia w połoz?onej niedaleko aptece.

Wychodząc ze szpitala Araya został aresztowany przez agentów słuz?b Pinocheta. Kilka godzin póz?niej Neruda juz? nie z?ył. Pochowany został na cmentarzu komunalnym w Santiago i dopiero 19 lat póz?niej jego szczątki trafiły do grobu w Isla Negra, gdzie odbyła się właśnie ekshumacja. Nadzorujący ją sędzia oczekuje wykrycia resztek trucizny, śmiercionośnych bakterii i innych dowodów potwierdzających podejrzenia o morderstwie Pablo Nerudy.

Takich dowodów nie udało się zebrać, mimo usilnych starań, w przypadku zmarłego niedawno Hugo Chaveza. Jego prawdopodobny następca, obecny wiceprezydent Nicolas Maduro zakochany w comandante nie ma jednak wątpliwości, z?e Chavez został zakaz?ony rakiem przez jego wrogów. – Nasza intuicja nam podpowiada, z?e nasz przywódca został otruty przez ciemne siły, które pragnęły się go pozbyć – twierdzi Maduro. Jak przekonuje, w Wenezueli wiedzą o tym wszyscy. W jednej z publicznych wypowiedzi zapewnia, z?e w w latach 40. i 50. ubiegłego wieku istniały w USA laboratoria, w których badano jak wykorzystać komórki rakowe do celowej infekcji. – Upłynęło od tego czasu 70 lat i badania te nie posunęły się naprzód? – pyta Maduro.

Powołuje się przy tym na samego Chaveza, który w ostatnich latach z?ycia przypominał o amerykańskich eksperymentach pseudomedycznych w Gwatemali. Będąc juz? chorym na raka powtarzał nieraz: „Czy mogłoby to dziwić, gdyby USA opracowały technologię infekcji rakiem, o czym nikt nie ma pojęcia"?

Operacja „Condor"

Nicolas Manduro zapowiada, z?e w przyszłości cała prawda o śmierci Chaveza wyjdzie na jaw. W końcu ekshumacji Simona Bolivara, przywódcy walk o wyzwolenie Ameryki Południowej i naczelnika Wenezueli, dokonano trzy lata temu, 100 lat po jego śmierci. Wbrew podejrzeniom Chaveza Bolivara nie otruto.

Ale takie podejrzenia mają bliscy prezydenta Brazylii Joao Goularta obalonego przez juntę wojskową w 1964 roku. Zdaniem adwokata rodziny Goularta jest wiele poszlak wskazujących, z?e prezydent padł ofiarą operacji „Condor". Była to szeroko zakrojona akcja zorganizowana wspólnie przez kilka prawicowych rez?imów państw Ameryki Łacińskiej. Jej celem było wyeliminowanie przeciwników politycznych ze środowisk lewicowych, nie wyłączając ich fizycznej likwidacji.

Operacja rozpoczęła się w połowie lat 70. ubiegłego stulecia. Goulart zmarł na wygnaniu w Argentynie w 1978 roku. Sprawcom jego śmierci chodzić miało o pozbycie się człowieka, który zasłynął wielkim programem przemian w Brazylii w czasie swej kadencji zapowiadającym walkę z analfabetyzmem, prawo wyborcze dla analfabetów, wprowadzenie edukacji politycznej i bardziej sprawiedliwy podział korzyści z bogactw naturalnych kraju. Jak udowadnia jeden z byłych agentów wywiadu Urugwaju aresztowany w Brazylii za nielegalny handel bronią, Goulart był jedną z ofiar operacji „Condor".

Ameryka Środkowa Ameryka Środkowa Ewa Kopacz Kopalnie Surowców Skalnych

Pozostało 89% artykułu