W Niemczech Putina nikt nie kocha

Władimir Putin nigdy nie miał w Niemczech dobrej prasy. W przeddzień jego wczorajszej wizyty w Hanowerze z okazji otwarcia największych na świecie targów przemysłowych niemieckie media pełne są oskarżeń pod adresem gościa z Moskwy o dyktatorskie zapędy. „Krystalicznie czysty dyktator" to określenie prezentowane przez jedną z organizacji ochrony praw człowieka robi w mediach karierę. Nawiązuje do słynnego powiedzenia kanclerza Gerharda Schrödera sprzed lat, który nazwał Putina „krystalicznie czystym demokratą".

Partner niechciany

Tego rodzaju oceny Putina nikogo nie dziwią, zwłaszcza po doniesieniach o fali rewizji w biurach zagranicznych organizacji pozarządowych działających w Rosji, w tym Fundacji Konrada Adenauera związanej z CDU, a więc partią, na czele której stoi kanclerz Angela Merkel.

To było wczoraj tematem rozmów, mimo iż Putin przybył tym razem do Niemiec wyłącznie z programem gospodarczym. – Putin szkodzi Rosji. Każda próba niemieckiego polityka czy przedstawiciela gospodarki zabiegania o zrozumienie dla Moskwy czy też o pogłębienie relacji jest równoznaczna z samobójstwem politycznym w Niemczech – analizował  „Spiegel Online", przypominając, że za pół roku odbędą się wybory do Bundestagu.

Stąd zapowiadane w Hanowerze protesty przeciwko obecności Putina. – W świetle polityki, jaką prowadzi, nie może być partnerem na targach – ogłosiła szefowa ugrupowania Zielonych w Dolnej Saksonii Julia Hamburger. Zieloni są od marca partnerami koalicji rządowej w tym landzie.

Prezydent Rosji wydaje się być świadom kontrowersji, jakie wywołuje w Niemczech. – Nikt nie zakazuje działalności tych organizacji. Prosimy tylko, aby przyznały: Tak, prowadzimy działalność polityczną, a nasze fundusze pochodzą z zagranicy – tłumaczył w wywiadzie dla pierwszego programu niemieckiej telewizji ARD. Zgodnie z uchwaloną w lipcu ubiegłego roku ustawą wszystkie działające w Rosji organizacje prowadzące działalność polityczną i finansowane z zagranicy mają obowiązek rejestracji w Ministerstwie Sprawiedliwości jako „agenci zagranicy". Budzi to sprzeciw tych organizacji, co z kolei skłoniło Prokuraturę Generalną do wszczęcia akcji rewizji i przeszukań w całym kraju.

Jak w USA

Sygnał do rozpoczęcia całej akcji dał sam Putin, który w lutym tego roku na spotkaniu z aktywem Federalnej Służby Bezpieczeństwa powiedział: – Nie jest dopuszczalna żadna bezpośrednia czy pośrednia ingerencja w nasze sprawy wewnętrzne. W wywiadzie dla ARD poszedł jeszcze dalej udowadniając, że takie same przepisy obowiązują w USA.

Putin wymienił ustawę z 1938 roku Foreign Agents Registration Act (FARA). Ustawa ta miała chronić USA przed wpływem wrogiej propagandy w obliczu możliwej wojny. Od tego czasu była wielokrotnie zmieniana i dotyczy obecnie jedynie tych instytucji, na których czele stoi cudzoziemiec.

W Rosji zasadniczym kryterium jest finansowanie z zagranicy. Przy tym samo określenie „agent zagranicy" ma silne zabarwienie pejoratywne i w powszechnej opinii kojarzy się z działalnością szpiegowską. Dwa lata temu FBI sięgnęła po FARA, zarzucając jednej z niezarejestrowanych organizacji lobbystycznej o nazwie Kashmir American Council prowadzenie działalności na zlecenie rządu pakistańskiego.

Okazało się, że organizacją tą kierował pakistański wywiad. „Spiegel Online" podkreśla w tym kontekście, że w Rosji z prokuraturą mają do czynienia także organizacje zajmujące się prawami człowieka. Najlepszym przykładem jest tu Memoriał. Jedna ze szwedzkich organizacji ekologicznych działających w Rosji – Bellona otrzymała karę 20 tys. dol. za nieprzeprowadzenie szkolenia przeciwpożarowego swych pracowników.

Coraz chłodniej

Berlin jest oburzony poczynaniami rosyjskich władz, czego kilka dni temu nie owijał w bawełnę szef niemieckiego MSZ Guido Westerwelle. Kanclerz Merkel nie kryje swego dystansu do Władimira Putina i już dawno zerwała z polityką swego poprzednika Gerharda Schrödera.

Nieprzypadkowo wiceszef frakcji CDU w Bundestagu Andreas Schockenhoff był autorem projektu rezolucji niższej izby parlamentu, w której mowa była o perspektywie regresu Rosji na drodze do nowoczesnego państwa. Projekt przepadł, gdyż uznano, iż nie ma powodów drażnić Moskwy. Był jednak wyrazem postępującego rozczarowania polityką Władimira Putina. Było to widoczne w czasie ubiegłorocznej wizyty rosyjskiego prezydenta w Berlinie, pierwszej na Zachodzie po ponownym objęciu władzy.