Tam, dokąd księża idą niechętnie

– Po porodzie leżałam w szpitalu dłużej, bo mój synek miał żółtaczkę. Ksiądz wpadł na oddział tylko w niedzielę. Komunię św. rozdał niemal z zamkniętymi oczami i szybko wybiegł z sali – opowiada Agata Skowron-Nalborczyk, mama Jasia. – Nie tylko dla mnie w tym trudnym okresie było to zdecydowanie za mało. Oczekiwałam jakiejś rozmowy.

Podobne doświadczenia ma wiele kobiet, które leżą w szpitalach po porodzie albo w czasie ciąży spędzają w nich tygodnie, a nawet miesiące z zakazem poruszania się.

[wyimek]W Polsce nie ma poza konkordatem prawa regulującego obecność kapelanów w szpitalach[/wyimek]

Kinga Małecka-Prybyło, socjolog, mama prawie dwuletniego Maksia, leżała w ciąży ponad cztery miesiące. Dobrze wspomina Śląskie Centrum Pediatrii w Zabrzu i szpital w Rydułtowach, gdzie ksiądz na oddziale był codziennie. Ale w warszawskim szpitalu ginekologiczno-położniczym przy ul. Madalińskiego było inaczej: – Kapelan na salę przychodził tylko w niedziele. Gdy go poprosiłam, aby przyniósł komunię św. również w tygodniu, przyszedł raz, ale ponieważ byłam na badaniach, zostawił kartkę, że był, i więcej się nie pojawił.

Beata Załuska rodziła dwukrotnie: – W szpitalu MSW w Warszawie kapelan bardzo często przychodził na oddział: spowiadał, przynosił komunię św., rozmawiał. W maju tego roku rodziłam w szpitalu przy Inflanckiej. Byłam kilka dni, ale kapelana na oczy nie widziałam.

W Polsce nie ma do tej pory – poza konkordatem – prawa regulującego obecność kapelanów w szpitalach, dlatego ich wizyty często zależą od dobrej woli dyrekcji.

Ale problem obecności duchownych na oddziałach ginekologiczno-położniczych jest także innej natury. – Widoki są różne: jedna karmi dziecko piersią, inna ma krew na koszuli, jeszcze inna robi okłady na piersi. Kobiety są niekompletnie ubrane. Sytuacja jest krępująca dla obu stron – zaznacza Agata Skowron-Nalborczyk. – Myślę, że gdyby mogły przychodzić na oddziały ginekologiczne z komunią zakonnice, byłoby to z pożytkiem i dla tych kobiet, i dla księży, którzy mają trudne zadanie.Tę opinię podziela ks. Józef Jachimczak, krajowy duszpasterz służby zdrowia:

– Są to rzeczywiście bardzo intymne sytuacje, dlatego byłoby bardzo wskazane, aby do kobiet przed i po porodzie przychodziły zakonnice.

Beata Załuska i Agata Skowron-Nalborczyk też oczekiwałyby takiego rozwiązania. Natomiast zdaniem Kingi Małeckiej-Prybyło katolicy w Polsce nie są jeszcze do tego przygotowani.

Dr Monika Waluś, teolog i gospodyni domowa, podkreśla, że nie można zapomnieć o kobietach, które z zagrożoną ciążą miesiącami leżą w domu: – Obecność zakonnic w szpitalach czy odwiedzanie kobiet w domach byłoby wielką szansą duszpasterską Kościoła. Kobiety potrzebują wtedy rozmowy o tym, co przeżywają. To mógłby być ważny czas formacji duchowej.

W rozdawaniu komunii św. podczas mszy i zanoszeniu jej chorym pomagają nadzwyczajni szafarze. W Polsce takich zakonnic jest około stu. – W Kościele powszechnym nadzwyczajne szafarki – zakonnice i kobiety świeckie – działają od 1973 r. – mówi Jadwiga Chołodniuk, ekspertka prawa kanonicznego. – W Polsce dopiero w 2006 r. episkopat wyraził zgodę, aby mogły być nimi zakonnice. Kobiety świeckie nadal nie mogą.

Mogą natomiast mężczyźni – od 1990 r., ale w praktyce działają tylko w nielicznych diecezjach.

Nadzwyczajne szafarki zakonnice pełnią te zadania wewnątrz swoich wspólnot zakonnych. Natomiast w diecezji lubelskiej franciszkanki służebnice Krzyża mają pozwolenie biskupa na udzielanie komunii św. w kaplicy prowadzonego przez nie zakładu dla niewidomych dzieci, gdzie przychodzą także ludzie z zewnątrz.

Czy zakonnice mogłyby zanosić komunię św. do szpitali położniczych? – Możemy przyjść z pomocą, ale zakres posługi nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii określa miejscowy biskup – mówi matka Danuta Wróbel, przewodnicząca Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych.

Rzecznik archidiecezji krakowskiej ks. Robert Nęcek podkreśla, że w jego metropolii jest wystarczająca liczba kapelanów w szpitalach i zgromadzeniach zakonnych. – W kilku wypadkach metropolita wydał zgodę zakonnicom na wystawianie Najświętszego Sakramentu do adoracji – uzupełnia. – Myślę, że obecność zakonnic nadzwyczajnych szafarek w szpitalach to kwestia przyszłości.

[ramka][b]Mężczyźni i zakonnice [/b]

W Polsce nadzwyczajnymi szafarzami komunii św. mogą być mężczyźni, siostry zakonne i „niewiasty życia konsekrowanego” (złożyły śluby) w wieku od 25 do 65 lat. Zgodę na ich posługę wydaje biskup diecezji. Kandydaci muszą mieć rekomendację proboszcza, być zaangażowani w życie Kościoła, cechować się wzorową moralnością, cieszyć się poważaniem duchowieństwa i wiernych. Muszą ukończyć kurs, m.in. dotyczący liturgii. Nadzwyczajni szafarze mogą udzielać komunii św. w czasie mszy, gdy jest za mało księży, oraz zanosić komunię chorym.