Jak przetrwać bezrobocie?

Ostatnie dane o hamującej gospodarce potwierdzają, że rok 2013 będzie na rynku pracy trudny. Szacunki ekonomistów, ekspertów i resortu pracy są zgodne – w pierwszym kwartale stopa bezrobocia przekroczy 14 proc., a pracę stracą setki osób. Niestety, ze znalezieniem nowej oferty może być trudno, bo w naszych warunkach nowe miejsca pracy powstają dopiero wtedy, gdy dynamika PKB przekracza 4 proc. Ale nie należy się poddawać. – Nowej pracy warto zacząć szukać tuż po otrzymaniu wypowiedzenia. Jeśli osoba bez pracy będzie to robiła intensywnie, jest szansa, że szybko znajdzie nowe zajęcie oraz uniknie depresji i marazmu, które towarzyszą długotrwałemu bezrobociu – mówi Lucyna Pleśniar z agencji doradztwa personalnego People.

1. W pierwszej kolejności warto zwrócić się o pomoc do pośredniaka, chociaż trudno liczyć, że znajdziemy tam ofertę wymarzonej pracy. – To nie reguła. Warto zajść do urzędu, bo czasami trafiają do nas dobre oferty pracy. Zdarza się też, że niespodziewanie dostajemy dodatkowe pieniądze i możemy je dać bezrobotnym – mówi Jerzy Bartnicki, szef PUP w Kwidzynie.  Do pośredniaka warto zajrzeć zwłaszcza w tym roku, bo z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację na rynku pracy rząd zdecydował się przekazać urzędom więcej środków niż dotychczas na walkę z bezrobociem.

W urzędach pracy można zarejestrować się na dwa sposoby: jako osoba poszukująca pracy i jako bezrobotny. Wybierając pierwszy wariant, ma się dostęp do wszystkich ofert pracy zgłoszonych do urzędu. Można także cały czas pracować i osiągać dochód. Niestety, nie ma się prawa ani do zasiłku, ani ubezpieczenia zdrowotnego. Dlatego jest to dobre dla tych, którzy jeszcze pracują, albo szukają pracy, bo chcą zmienić na inną.

Rejestrując się jako osoba bezrobotna, dostaje się prawo do korzystania ze wszystkich możliwości oferowanych przez publiczne służby zatrudnienia. Najważniejsza z nich to prawo korzystania z bezpłatnej opieki medycznej.

Ale rejestracja ma też minusy. To przede wszystkim to, że w tym czasie nie wolno osiągać żadnego dochodu. Jeśli bezrobotny coś zarobi – wykreśla się go z rejestru. Taka regulacja wpycha osoby bez pracy w szarą strefę. Ponadto trzeba być cały czas do dyspozycji urzędu, zgłaszać się i potwierdzać gotowość do pracy oraz nie wolno wyjechać za granicę na dłużej niż 10 dni w roku. Jeśli się te zasady złamie, traci się status bezrobotnego.

2. Osoba, która ma status bezrobotnego, dostaje prawo dostępu do wszystkich ofert zgłoszonych do urzędu, ale także możliwość uzyskania dofinansowania na studia podyplomowe i szkolenia, dotacje na własną działalność gospodarczą (prawie 20 tys. zł), ale także skierowanie na roboty publiczne, prace interwencyjne czy staże dla bezrobotnych. Te ostatnie cieszą się szczególnym zainteresowaniem wśród pracodawców, którzy chcą zatrudnić absolwentów.

Rejestrując się w urzędzie, można także liczyć na to, że jeśli pojawi się oferta pracy zgodna z naszymi kwalifikacjami, to zostaniemy o niej natychmiast powiadomieni telefonicznie, e-mailowo lub listownie.

3. Zachętą do rejestrowania się w urzędzie pracy może być prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Jednak aby go dostać, trzeba być zatrudnionym przez co najmniej 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy i mieć w tym czasie płacone składki na Fundusz Pracy. – Ważne, aby w tym okresie osiągać dochód wynoszący przynajmniej tyle co minimalne wynagrodzenie – mówi Bartnicki.

Zasiłek dostaje się standardowo przez pół roku. Jednak w powiatach, w których stopa bezrobocia wynosi półtora raza tyle co średnia stopa dla całego kraju, zasiłek przysługuje przez rok.

Obecnie zasiłek dla bezrobotnych wynosi 794,20 zł przez pierwsze trzy miesiące i  623,60 przez kolejne trzy. Na wyższą stawkę mogą liczyć ci, którzy mają co najmniej 20-letni staż pracy. Natomiast w przypadku osób, które pracowały krócej niż pięć lat, zasiłek zostaje zmniejszony do 80 proc. podstawowej kwoty.

Za osoby otrzymujące zasiłek urząd pracy płaci nie tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne, ale także składki emerytalne.