Morderstwo w Malmö. Szwecja obniży wiek odpowiedzialności karnej?

Korespondencja ze Sztokholmu

Dwunastoletni chłopiec jest podejrzany o zastrzelenie 21-letniego mężczyzny z jadącego auta w Malmö. Nastolatek działał na zlecenie gangu i sam zgłosił się na policję. Z powodu młodego wieku nie będzie stał przed sądem, ponieważ odpowiedzialność karna obowiązuje od 15. roku życia.

Czyn zabójstwa dokonany przez dziecko, ucznia szóstej klasy, wzbudza przerażenie. W ubiegłym roku również w Malmö 13-latek postrzelił dorosłego mężczyznę w obie nogi; ofiara uszła z życiem. Nastolatek nie odpowiadał przed sądem. W tym roku w Gävle postrzelono sześć osób, a podejrzanym sprawcą jest 14-latek. Ze względu na jego młody wiek zajęła się nim opieka społeczna. Czterech podejrzanych sprawców, których odnotowała w tym roku policja, to dzieci w przedziale wiekowym od siedmiu do dwunastu lat, co wcześniej stanowiło wyjątek. Od stycznia do sierpnia tego roku zatrzymano za czyny z użyciem przemocy aż 66 dzieci w wieku 13 i 14 lat. Ta statystyka świadczy o znacznym wzroście liczby młodocianych przestępców. W ubiegłym roku w tym samym okresie odnotowano 27 młodych osób mających udział w czynach karalnych.

Nieletni coraz częściej popełniają przestępstwa na zlecenie. Rząd w Sztokholmie ma pomysł

Minister sprawiedliwości w centroprawicowym gabinecie Ulfa Kristerssona, Gunnar Strömmer, mówi, że legislację powinno się dostosować do realiów. Dlatego rząd zamierza obniżyć wiek odpowiedzialności karnej za ciężkie przestępstwa do 13. roku życia. Choć, jak twierdzi minister sprawiedliwości, „żaden myślący człowiek nie chce wsadzać dzieci do więzienia”. Jednak kara pozbawienia wolności będzie grozić dzieciom w przypadku ciężkich zbrodni, takich jak morderstwo, jego usiłowanie, detonacje ładunków wybuchowych i brutalne gwałty.

Obniżenie wieku odpowiedzialności prawnej w przypadku poważnych przestępstw spełnia kilka funkcji – tłumaczy. Ma pomóc dzieciom zerwać z kryminalnym trybem życia, zadośćuczynić ofiarom oraz chronić społeczeństwo. Liczba podejrzeń o przestępstwa popełnione przez dzieci poniżej 15. roku życia w ciągu dekady zwiększyła się dwukrotnie – podkreśla. Coraz młodsze osoby są podejrzane o poważne przestępstwa z użyciem przemocy.

Czytaj więcej

Przestępczość

Kto zabił 39-latka polskiego pochodzenia? Gangi narkotykowe sieją postrach w Szwecji

Zatrzymano dwie młode osoby podejrzane o udział w morderstwie 39-letniego Mikaela polskiego pocho...

Zatem aby „chronić społeczność przed groźnymi osobnikami, chronić dzieci przed nimi samymi i przed kryminalnymi siatkami”, rząd przekazał do rozpatrzenia Radzie Legislacyjnej projekt penalizacji dzieci od 13. roku życia. Chodzi o odpowiedzialność karną za przestępstwa, za które grozi co najmniej cztery lata więzienia. Reforma dotycząca szóstoklasistów ma wejść w życie w 2026 r. Po dwóch i pół roku zostanie poddana ewaluacji i ma być utrzymana w mocy przez pięć lat. Po tym okresie, jeżeli nie przyniesie oczekiwanych efektów, zostanie zmieniona albo z niej zrezygnuje się całkowicie. W Danii podobny eksperyment, w którym za swoje czyny odpowiadają 14-latkowie, nie powiódł się, przed czym przestrzegają tutejsi eksperci. W Danii jednak ustawa dotyczyła generalnego obniżenia wieku odpowiedzialności prawnej, a nie jedynie przestępstw „grubego kalibru”, jak w Szwecji.

13-letnich przestępców do więzienia? Prokuratorzy i sędziowie protestują

Kontrowersyjne przedsięwzięcie więzień dla 13-latków wywołało falę reakcji. Przeciw niemu protestowały Opieka Penitencjarna, organizacje praw dziecka, Zrzeszenie Adwokatów oraz policja. Grupa 168 prokuratorów i sędziów wystosowała do ministra sprawiedliwości petycję, w której apelowała o wstrzymanie projektu. Ponad 30 prokuratorów ostrzegało w proteście, że rozważa porzucenie swojej profesji, jeżeli scenariusz więzień dla 13-latków stanie się rzeczywistością. „Łobuzy zaczną rekrutować do swoich celów 10-latków” – przestrzega jeden z sygnatariuszy petycji.

Pozbawianiu wolności 13-latków przeciwstawia się również rzecznik ds. dyskryminacji. – Już z analizy poprzedzającej skierowanie sprawy do zaopiniowania przez Radę Legislacyjną wynikało, że obniżanie wieku odpowiedzialności karnej w ogóle nie jest dobrym pomysłem – mówi „Rz” rzecznik ds. dyskryminacji Lars Arrhenius.