Kryzysowa fala samobójstw

Alarmująco przybywa osób, które nie widząc innej możliwości rozwiązania swoich problemów, odbierają sobie życie. Z danych Komendy Głównej Policji, do których dotarła „Rz", wynika, że w I półroczu 2013 r. osób, które próbowały popełnić samobójstwo, było o ponad tysiąc więcej niż w tym samym czasie rok temu.

Jest bardzo źle

Rosnący trend potwierdza prof. Maria Jarosz, socjolog z Instytutu Studiów Politycznych PAN, autorka publikacji  i badań dotyczących samobójstw. Jej zdaniem, jest ich jeszcze więcej, niż pokazują policyjne statystyki.

Ile rób samobójczych było w Polsce w I półroczu 2013 r.

– Od 2009 r. liczba samobójstw rośnie, już skoczyła do ponad 6 tys., a tempo wzrostu jest podobne jak w Grecji – mówi „Rz" prof. Jarosz. – Są  one wskaźnikiem kondycji społecznej, także dezintegracji społeczeństwa. Jeżeli ich liczba rośnie, jest to bardzo mocny wskaźnik, że jest źle – tłumaczy.

Z danych policji wynika, że w ciągu sześciu miesięcy tego roku na życie targnęły się 4192 osoby, z których ponad 3 tys. nie przeżyło.  Jeśli sytuacja się nie poprawi (a drugie półrocze zwykle jest gorsze pod tym względem niż pierwsze), w całym roku liczba prób samobójczych grubo przekroczy 8 tys., podczas gdy w zeszłym roku wyniosła 5791 (4177 zakończyło się śmiercią).

Średnio w tym roku dochodziło do blisko 700 prób samobójczych miesięcznie. W ubiegłym roku – do 480.

Zabijają się panowie

Kim są desperaci? Na ogół to mężczyźni, którzy – według danych policji – stanowią ponad 80 proc. samobójców. Najczęściej się wieszają, rzadziej rzucają się z mostu czy z okna, podcinają żyły czy trują środkami nasennymi.

Jakie są ich motywy? Eksperci, jak i liczby potwierdzają, że – obok nieporozumień rodzinnych – powodem coraz częściej jest brak środków do życia.

Z danych policji wynika, że z tych powodów  w I półroczu 2013 r. łącznie próbowało się zabić ponad 300 osób (z tego 234 z powodu złych warunków ekonomicznych, a 73 z powodu nagłej utraty źródła utrzymania). To niemal tyle co w całym 2008 r. i proporcjonalnie więcej niż w ubiegłym (w całym 2012 r. takich przypadków było niespełna 500).

Nie wytrzymują eksploatacji

Jedni robią to w ciszy, inni chcą, by ich dramat ujrzał światło dzienne.

Spektakularny sposób wybrał 56-letni Andrzej F. z Kielc, który w czerwcu podpalił się pod Kancelarią Premiera. Zmarł po kilku dniach. – Podpalił się z biedy – mówiła w mediach jego żona. F. z powodu choroby kręgosłupa stracił pracę, nie mógł znaleźć nowej, rodzina żyła z ok. 500 zł zasiłku.

Długi miały popchnąć do samobójstwa 57-letniego Jana G. z Siedlec prowadzącego firmę transportową. Ogłuszył żonę i założył jej pętlę na szyję, potem sam się powiesił. Przez kryzys, brak zleceń miał wpaść w długi.

Głośno było też o Krzysztofie M., bezrobotnym dwudziestokilkulatku z Lubelszczyzny, który sprowokował czołowe zderzenie, by się zabić. Śmierci uniknął, zginął niewinny kierowca.

– Trudne warunki ekonomiczne, bezrobocie, coraz mniej środków na życie i coraz większa eksploatacja pracownika. To ludzi najbardziej dobija, niektórzy psychicznie nie wytrzymują – mówi „Rz" prof. Brunon Hołyst, kryminolog.

Rośnie liczba samobójstw. W tym roku już...  (wideo)

Desperaci po 50.

Inny trend zauważalny w  policyjnych danych: dziś częściej niż kiedyś do samobójstw popycha ludzi przewlekła choroba. W I półroczu była powodem 273 prób samobójczych, czyli niemal tylu co w całym 2012 r. (wtedy 288).

Choć specjaliści zastrzegają, że tak naprawdę nigdy nie ma 100-proc. pewności, czym się kierował samobójca. Zwłaszcza że zwykle nakłada się na siebie kilka przyczyn. – Ustalamy je na podstawie informacji od rodziny, sąsiadów, dzięki listom pożegnalnym, jakie zostawiają desperaci – mówi Grażyna Puchalska z Komendy Głównej Policji.

Odebrać sobie życie próbują najczęściej ludzie po pięćdziesiątce (co piąty samobójca) oraz po trzydziestce. Najczarniejsze dni to sobota i poniedziałek.

W kryzysie pogarszają się też kontakty międzyludzkie.

– Rywalizacja o etat powoduje, że ludzie zachowują się jak bestie. A szefowie w myśl zasady „dziel i rządź" podsycają konflikty – mówi „Rz" pracownik jednego z państwowych urzędów.

– Tempo życia jest szybkie, narasta wrogość, człowiek człowiekowi staje się wilkiem. Zanika życzliwość i choć ludzie w sytuacjach ekstremalnych się jednoczą, to w życiu codziennym okazują sobie wrogość – potwierdza prof. Hołyst.