Co dzieje się z pieniędzmi po śmierci człowieka?
Może zatem okazać się, że sprawy spadkowe po zmarłym emigrancie rozstrzygane będą według prawa innego niż jego prawo ojczyste. Obcemu prawu podlegać będą wówczas np. kwestie zdolności do dziedziczenia, odpowiedzialności za długi spadkowe, działu spadku. Należy przy tym pamiętać, że państwa, któremu podlegać będzie ogół spraw dotyczących spadku. Wybór ten jest ograniczony do prawa kraju, którego obywatelstwo posiada się w chwili dokonywania wyboru lub w chwili śmierci. Jeśli posiada się więcej niż jedno obywatelstwo, można wybrać prawo każdego państwa, którego obywatelstwo się posiada.
Wybór prawa musi być dokonany w sposób wyraźny w oświadczeniu w formie rozrządzenia na wypadek śmierci (w testamencie). Może on też wynikać z postanowień takiego rozrządzenia. Spadkodawca może zatem sporządzić testament, w którym wybierze swoje prawo ojczyste jako właściwe. Wtedy cały posiadany przez niego majątek będzie podlegał prawu ojczystemu. Zaplanowanie zawczasu dziedziczenia prowadzi do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa prawnego zarówno spadkodawcy-emigranta jak i jego najbliższych. Zasady dziedziczenia w każdym państwie członkowskim są inne i mogą znacznie różnić się od polskich. Taki stan rzeczy może skomplikować życie spadkobierców.
Miejsce zwykłego pobytu
Mogłoby się wydawać, że miejscem zwykłego pobytu jest kraj, w którym dana osoba ostatnio mieszkała. Np. jeśli obywatel Polski mieszkał ostatnio we Włoszech, to prawo włoskie będzie właściwe dla spraw związanych z jego spadkiem. W praktyce nie jest to jednak takie proste. Rozporządzenie nie zawiera definicji tego pojęcia. Wskazuje się jedynie pewne wskazówki pomocne przy jego interpretacji.
Modelowo przyjmuje się, że dana osoba powinna wykazywać ścisły i stabilny związek z danym państwem. Ma to być centrum jego aktywności życiowej. Organ zajmujący się sprawą spadkową musi zatem ocenić okoliczności faktyczne życia zmarłego w latach poprzedzających jego śmierć i w chwili jego śmierci. Problematyczna może okazać się m.in. ocena miejsca zwykłego pobytu w przypadku osób wyjeżdżających za granicę w celach zarobkowych. Inne złożone przypadki mogą np. dotyczyć sytuacji, gdy zmarły mieszkał na zmianę w kilku państwach lub gdy podróżował między państwami.
Wybór prawa właściwego
Z oczywistych względów emigranci mogą obawiać się konsekwencji poddania swoich spraw spadkowych pod prawo zagraniczne. Rozporządzenie nr 650/2012 daje im możliwość wyboru prawa.
