Spadek z dobrodziejstwem inwentarza zawsze, gdy spadkodawca miał długi

W Sejmie trwa spór o ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe.

Aktualizacja: 07.02.2013 10:54 Publikacja: 07.02.2013 08:25

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza zawsze, gdy spadkodawca miał długi

Foto: www.sxc.hu

Posłowie pracują nad nowelizacją, która ma ograniczyć odpowiedzialność za długi spadkowe: dobrodziejstwo inwentarza byłoby automatyczne.

Wszystkie partie są za dalszymi pracami nad nowelą, tylko Platforma Obywatelska jest mu przeciwna.

Kosztowna pułapka

Niezależnie od decyzji Sejmu (głosowanie w piątek) problem spadkowych długów narasta: coraz częściej do spadkobiercy, nieraz młodego człowieka, zgłasza się wierzyciel, zwykle bank, i żąda spłaty zaciągniętego przez zmarłego kredytu, mimo że nie zostawił żadnego majątku albo znacznie mniejszy niż kredyt.

Zgodnie z art. 1015 kodeksu cywilnego niezłożenie przez spadkodawcę oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku — na co ma sześć miesięcy, jest jednoznaczne z tzw. prostym przejęciem spadku. To oznacza, że odpowiada on w pełni (oczywiście z innymi spadkobiercami, jeśli tacy są) za długi zmarłego.

Złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z ograniczeniem odpowiedzialności, tj. z dobrodziejstwem inwentarza, oznacza natomiast, że odpowiada tylko za długi do wartości aktywów. Wiele osób o tym jednak nie wie, zapomina bądź nie ma pojęcia o długach, a potem przez swą bezczynność wpada w tarapaty.

Nowelizacja zmierza do odwrócenia obecnej zasady: brak oświadczenia spadkobiercy skutkowałby przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ograniczeniem odpowiedzialności. Ta zasada stosowana jest już teraz, ale tylko w odniesieniu do osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych, jak też do osób prawnych: spółek, spółdzielni. To jest jeszcze jeden argument za zmianą.

Duża operacja

- Obecna regulacja, uzasadniają autorzy projektu, kryje w sobie pułapkę. Polega na tym, że istotne skutki majątkowe związane są ze zwyczajną biernością zainteresowanego (spadkobiercy) – mówił w Sejmie Andrzej Romanek, poseł Solidarnej Polski, która ten projekt zgłosiła. ? – Wierzyciel, zwłaszcza bank, zwykle zna stan majątkowy dłużnika, natomiast spadkobierca, na którego przerzuca odpowiedzialność, nie ma o tym wiedzy, a nawet możliwości sprawdzenia zadłużenia zmarłego.

Platforma Obywatelska optuje za odrzuceniem projektu:

– Po pierwsze, uderza on w wierzycieli, w pewność prowadzenia interesów – wskazuje Jerzy Kozdroń, poseł tego ugrupowania. – Po drugie, powstanie konieczność sporządzania przez komorników kilkuset tysięcy spisów inwentarza rocznie i nie bardzo wiadomo, jak rozwiązać ten problem.

Przedstawiciele innych klubów opowiedzieli się za dalszymi pracami nad nowelizacją, wskazując, że z jednej strony to dość radykalna propozycja ingerencji w prawo spadkowe, z drugiej – nie można lekceważyć ewidentnych krzywd wynikłych z obecnej regulacji.

Dodajmy, o czym wspomniał zresztą Stanisław Chmielewski, wiceminister sprawiedliwości, że pracująca od kilku lat nad nowym kodeksem cywilnym Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego przyjęła wstępnie, żeby zasadą było przyjmowanie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Problem narasta nie tylko dlatego, że coraz więcej pożyczamy, zadłużamy się, bo także jak wskazuje prof. Jacek Górecki z Uniwersytetu Śląskiego, rozszerzył się krąg spadkobierców, a ci dalsi mniej wiedzą o stanie majątkowym spadkodawcy, w szczególności o jego długach.

Etap legislacyjny:  pierwsze czytanie

?Procedura ?sporządzania inwentarza

Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza może być zgłoszony bezpośrednio właściwemu komornikowi:

- o terminie spisu zawiadamia on wnioskodawcę i spadkobiercę, jeżeli zna ich miejsce zamieszkania; nieprzybycie nie wstrzymuje czynności;

- do spisu wciąga majątek spadkodawcy z zaznaczeniem wartości każdego przedmiotu i długi spadku oraz wykazuje wartość czystego spadku, z uwzględnieniem rzeczy i praw spornych;

- wciągnięte do spisu rzeczy zostawia się w posiadaniu spadkobiercy, a po ujawnieniu majątku lub długu nie wciągniętego do spisu, można go uzupełnić.

Podstawa prawna: rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 1 października 1991 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy zabezpieczaniu spadku i sporządzaniu spisu inwentarza

Posłowie pracują nad nowelizacją, która ma ograniczyć odpowiedzialność za długi spadkowe: dobrodziejstwo inwentarza byłoby automatyczne.

Wszystkie partie są za dalszymi pracami nad nowelą, tylko Platforma Obywatelska jest mu przeciwna.

Pozostało 95% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów