Polscy żołnierze prezentują niemalże wzorową postawę obywatelską. Dużo częściej niż ogół społeczeństwa uczestniczą w wyborach – w prezydenckich głosuje aż 75 proc. wojskowych (badania przeprowadzono przed tegorocznymi wyborami), samorządowych – 67 proc., parlamentarnych – 64 proc., a w eurowyborach – 49 proc. To 0 ok. 20 proc. wyższy wskaźnik niż odnotowana frekwencja rzeczywista.
Czy taka postawa może być pokusą dla polityków, aby wciągać wojskowych do polityki?
– Żołnierz w czasie służby powinien prezentować postawę propaństwową, a jednocześnie w przestrzeni publicznej nie prezentować poglądów politycznych. Nie można mu stawiać zarzutu udziału np. w kampanii wyborczej w sytuacji, gdy ma styczność z prezydentem – zwierzchnikiem sił zbrojnych, ministrem obrony czy premierem. Wojsko i inne służby stanowią przecież „pięść państwa" – przypomina Tomasz Kloc, weteran z Iraku, prezes Stowarzyszenia Rannych i Poszkodowanych poza Granicami Kraju.
Badani przez WBBS są przekonani, że żołnierze zawodowi powinni być patriotami (88 proc. wskazań). Ankietowani są gotowi do obrony symboli narodowych (88 proc.), dobrego imienia Wojska Polskiego (71 proc.) i Polski (66 proc.).
Wojskowi oczekują jednak poprawy bezpieczeństwa naszego kraju (91 proc.), walki z ubóstwem (90 proc.), przejrzystości działań władzy i urzędów (89 proc.) Nie tolerują korupcji i nepotyzmu w miejscu pracy.
Aż jedna trzecia aktywnie interesuje się historią żołnierze (np. czytają książki historyczne, oglądają filmy, uczestniczą w rekonstrukcjach). „Kładą przy tym akcent na konieczność uwzględniania procesu formułowania praktycznych wniosków z refleksji historycznej, odnoszących się do aktualnej sytuacji" – przypominają Marcin Sińczuch i Joanna Zauer, autorzy badania.
Zdaniem wojskowych świadomość historyczna jest elementem integrującym zarówno naród, jak i siły zbrojne. Aż 82 proc. badanych jest dumnych z historii Polski, głównie z naszego udziału w II wojnie światowej. Jako najważniejsze wydarzenia XX wieku wskazują odzyskanie niepodległości (76 proc. ), wybór na papieża Polaka (48 proc.), upadek komunizmu (42 proc.). Ponad jedna trzecia wskazuje też na wstąpienie Polski do NATO.