Nie można automatycznie przyjmować, że jakiekolwiek korzystanie przez radnego z mienia komunalnego powoduje wygaśnięcie mandatu – stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.
Sąd rozpatrywał skargę Jana Z. (dane zmienione) na zarządzenie zastępcze wojewody wielkopolskiego, stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego z powodu naruszenia zakazów wymienionych w ustawach samorządowych. Artykuł 24f ustawy o samorządzie gminnym zakazuje radnym łączenia funkcji radnego z wykonywaniem działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia gminy, w której radny uzyskał mandat. Dotyczy to również zarządzania taką działalnością. Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący, a jego naruszenie powoduje wygaśnięcie mandatu.
Radny Jan Z., prezes ochotniczej straży pożarnej, został radnym rady gminy w obecnej kadencji 2014–2018. Ochotnicza Straż Pożarna ma wprawdzie swoją siedzibę na terenie sąsiedniej gminy, ale prowadzi działalność gospodarczą, np. sprzedaje piwo podczas festynów organizowanych m.in. na terenie gminy, w której Jan Z. jest radnym. Zdaniem wojewody to, że dochód z takiej działalności jest przeznaczany na cele statutowe, jest bez znaczenia dla ograniczeń działalności gospodarczej radnego. Radny, zarządzający stowarzyszeniem prowadzącym działalność gospodarczą, narusza ten zakaz.
WSA uznał skargę za uzasadnioną i uchylił zarządzenie zastępcze wojewody. W obszernym uzasadnieniu wyroku przypomniał, że „antykorupcyjne" przepisy ustaw samorządowych mają nie dopuszczać do wykorzystywania funkcji radnego do osiągania własnych korzyści majątkowych kosztem mienia gminnego. Nie każde korzystanie z nieruchomości gminnych może być jednak uznane za naruszenie zakazu. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego przyczyna decydująca o wygaśnięciu mandatu musi być poważna, gdyż powoduje to zniweczenie wyników wyborów. Wojewoda powinien więc rozważyć wszystkie obiektywne okoliczności. Tymczasem wojewoda całkowicie pominął, że wykonywanie zadań ochrony przeciwpożarowej jest obowiązkiem gminy, a działalność OSP leży w interesie publicznym.
Skoro koszty działania ochotniczych straży pożarnych pokrywane są przede wszystkim ze środków gminnych, to korzystanie przez nie z mienia komunalnego w celu uzyskania środków na pokrycie kosztów ich działalności nie może być tratowane jako prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy – stwierdził sąd.
