Późne wybory uniemożliwiły przygotowanie budżetów

Nie oznacza to oczywiście paraliżu gmin, miast, powiatów i województw. Najpóźniej do końca 2006 roku musiały być gotowe projekty uchwał budżetowych na bieżący rok. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych projekty musiały być przedstawione przez władze wykonawcze radzie oraz regionalnej izbie obrachunkowej do 15 listopada. Termin ten jednak ma charakter instrukcyjny, za jego niedotrzymanie nie grozi bowiem żadna kara.

Natomiast 31 grudnia to ustawowo ostatni dzień na uchwalenie budżetu. Ale i ten termin nie jest ostateczny. W "szczególnie uzasadnionych przypadkach" ustawa zostawia uchyloną furtkę: rada może przyjąć uchwałę budżetową później, ale nie później niż 31 marca. W takich sytuacjach od początku roku do dnia uchwalenia budżetu jednostka samorządu może funkcjonować na podstawie jego projektu. Dlatego ostatecznym terminem na sporządzenie projektu był ostatni dzień roku. - Inaczej 1 stycznia samorząd musiałby przestać działać - mówi Stanisław Srocki, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej z Białegostoku.

W praktyce projekty gotowe są wcześniej. Z reguły wcześniej gotowe są także uchwały budżetowe. Ale nie w tym roku.-Na 164 samorządy z terenu województwa kujawsko-pomorskiego uchwalone są dwa budżety: miasta Mogilno i gminy Inowrocław - informuje Tadeusz Dobek, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy (dane z 29 grudnia). - To ewenement. W ostatnich latach 50 - 60 proc. jednostek samorządowych uchwalało budżety do 31 grudnia. Wyjątkiem był wyborczy rok 2002 r., ale i wówczas 38,5 proc. jednostek przyjęło w pierwszym terminie ustawowym budżet na 2003 r.

Podobnie jest gdzie indziej. - W województwie podlaskim na 134 jednostki i związki samorządowe do końca roku do RIO wpłynęła tylko uchwała budżetowa miasta Brańsk. W ostatnich dniach roku odbywało się jeszcze kilka budżetowych sesji rad - podaje Stanisław Srocki.

-W województwie dolnośląskim na 210 jednostek wpłynęło do nas dosłownie klika uchwał budżetowych - mówi Bogdan Cybulski, prezes RIO we Wrocławiu. - Nie przypominam sobie czegoś takiego. To wyjątkowa sytuacja nawet w porównaniu z rokiem poprzednich wyborów.

Dlaczego tak się stało? Zaważył na tym nie tylko fakt jesiennych wyborów samorządowych. Decydujące znaczenie miało to, że odbyły się bardzo późno - 12 i 26 listopada (II tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast). W 2002 r. wybieraliśmy radnych w trzeciej dekadzie października. - To duża różnica, a przecież potrzeba czasu, żeby nowo wybrane organy rozpoczęły pracę -wyjaśnia Tadeusz Dobek.

W wielu gminach, powiatach i województwach nie zdążyły się jeszcze ukonstytuować rady i sejmiki, nie ukształtowały się składy komisji, które muszą zaopiniować projekt budżetu. Winnych projekty przygotowane przez poprzednie zarządy lub burmistrzów są poprawiane przez nowych włodarzy, którzy dopasowują je do swoich programów wyborczych. To spowodowało, że praktycznie termin 31 grudnia jako data uchwalenia budżetu stracił całkowicie znaczenie, a wyjątkowa możliwość jego przedłużenia stała się obowiązującą regułą.

- To psuje system, który od pewnego czasu działał sprawnie -uważa Bogdan Cybulski.

Budżetu nie ma Kraków. -Nowa Rada Miasta musi zapoznać się z projektem - tłumaczy magistrat. - Uchwalenia budżetu należy się spodziewać do końca stycznia.

W Łodzi sesję budżetową zaplanowano na 24 stycznia. - Rada miejska bardzo późno się ukonstytuowała i pierwotny termin, czyli 27 grudnia, okazał się za krótki, by zwłaszcza nowi radni mogli zapoznać się z projektem -wyjaśnia Marzena Korostańska z biura prasowego łódzkiego Urzędu Miasta. - Ustawowo uzasadnionym przypadkiem przesunięcia terminu przyjęcia budżetu były wybory samorządowe, zmiana prezydenta i składu Rady Warszawy -informuje stołeczny ratusz. W stolicy zresztą tylko na 2006 r. wyjątkowo uchwalono budżet wcześniej.

W Gdańsku natomiast został przyjęty już 21 grudnia.