Zasady wyboru dyrektora szkoły przez wójta

Wójt musi wyznaczyć trzech przedstawicieli do komisji konkursowej, która wybiera kandydata na dyrektora szkoły. Nie może siebie desygnować na jej członka.

Publikacja: 07.09.2014 12:47

Zasady wyboru dyrektora szkoły przez wójta

Zasady wyboru dyrektora szkoły przez wójta

Foto: www.sxc.hu

Stanowisko dyrektora placówki powierza organ prowadzący szkołę. Najczęściej powodem jest upływ 5-letniej kadencji dotychczasowego szefa. Kandydata na to stanowisko wyłania się w drodze konkursu. Pomimo utrwalonej opinii sądów administracyjnych organy prowadzące szkoły (wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast) nadal wyznaczają siebie do składu komisji konkursowej. Błąd ten skutkuje stwierdzeniem przez wojewodę nieważności zarządzenia zatwierdzającego konkurs. Oznacza to konieczność przeprowadzenia całej procedury od początku.

Powołanie komisji

W przypadku szkół samorządowych zadania i kompetencje organu prowadzącego związane z powierzeniem stanowiska dyrektora szkoły wykonuje odpowiednio: wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu bądź zarząd województwa. W myśl art. 36a ust. 6 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: u.s.o.) w celu przeprowadzenia konkursu organ prowadzący szkołę powołuje komisję konkursową w składzie:

- ?trzech przedstawicieli organu prowadzącego szkołę lub placówkę;

- ?dwóch przedstawicieli organu sprawującego nadzór pedagogiczny;

- ?po jednym przedstawicielu: rady pedagogicznej, rady rodziców i zakładowych organizacji związkowych (przy czym przedstawiciel związku zawodowego nie może być zatrudniony w szkole lub placówce, której konkurs dotyczy).

Pomimo wydawałoby się znanego organom prowadzącym poglądu sądów administracyjnych wójtowie (burmistrzowie lub prezydenci miasta) zamiast wyznaczenia swoich przedstawicieli do składu komisji, zgłaszają samych siebie. Jako argument wskazuje się, że skoro organ prowadzący wyznacza swojego pełnomocnika, to tym samym może osobiście brać udział w postępowaniu konkursowym, jako członek komisji. Poza tym osobisty udział burmistrza w składzie komisji konkursowej w sposób oczywisty czyni nadzór nad prawidłowością przeprowadzenia konkursu bardziej efektywnym. Takie m.in. uzasadnienie udziału burmistrza w komisji podane zostało w skardze do WSA ?w Olsztynie na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody.

Te argumenty nie przekonały jednak sędziów orzekających ?w sprawie. W wyroku z 10 czerwca 2014 r. (II SA/Ol 424/140) stwierdzili oni, że osoba pełniąca funkcję organu prowadzącego szkołę nie może być członkiem komisji powołanej w celu przeprowadzenia konkursu na dyrektora. W uzasadnieniu tego wyroku olsztyński sąd powołał się na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 maja 2013 r. (I OSK 324/2013), który stwierdził, że piastun organu nie jest przedstawicielem tego organu, również w rozumieniu art. 36a ust. 6 u.s.o., bo jest osobą piastującą funkcję danego organu, np. burmistrza. Przedstawicielem takiego organu będzie natomiast osoba, która zostanie upoważniona przez piastuna organu do załatwiania (prowadzenia) określonego rodzaju spraw w jego imieniu i na jego rzecz. Zdaniem NSA już z samej treści art. 36a ust. 6 u.s.o. wynika, że burmistrz nie może powołać na członka komisji konkursowej mającej wyłonić kandydata na stanowisko dyrektora szkoły samego siebie. Pogląd ten potwierdził NSA w wyroku ?z 2 lipca 2014 r. (I OSK 938/14).

Przedstawiciel organu

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu z 6 listopada 2012 r. (IV SA/Wr 649/12) wyjaśnił, że wyrażenie „przedstawiciel organu" oznacza pracownika jednostki zapewniającej obsługę organu i pomoc w wykonywaniu jego ustawowych zadań. Gdyby ustawodawca dopuścił możliwość udziału w pracach powołanej komisji konkursowej bezpośrednio osoby pełniącej funkcję organu, treść art. 36a ust. 6 pkt 1 u.s.o. zostałaby skonstruowana w sposób wyraźnie dopuszczający do tego.

Na istotną kwestię zwrócił również uwagę warszawski sąd administracyjny. W wyroku ?z 21 lutego 2014 r. ( II SA/Wa 1848/13) stwierdził, że z art. 36a ust. 6 u.s.o. wynika, że wójt, jako organ prowadzący szkołę, zachowuje wpływ na wybór kandydata na stanowisko dyrektora szkoły poprzez swoich przedstawicieli. Za pomocą tej regulacji ustawodawca chciał uniknąć sytuacji, w której piastun organu prowadzącego szkołę jako członek komisji konkursowej staje się sędzią we własnej sprawie, mając dodatkowo kompetencję do zatwierdzenia konkursu albo jego unieważnienia.

Trudno w takiej sytuacji mówić o zachowaniu bezstronności postępowania konkursowego, kiedy w komisji konkursowej uczestniczy bezpośredni zwierzchnik służbowy (art. 33 ust. 5 ustawy ?o samorządzie gminnym i art. 7 pkt 1 i 3 ustawy z 21 listopada ?2008 r. o pracownikach samorządowych) osoby starającej się ?o wygranie tego konkursu, dodatkowo mający wynikającą z mocy prawa kompetencję zarówno do zatwierdzenia, jak i unieważnienia wyników tego konkursu (tak też np. WSA w Olsztynie  w wyroku z 13 listopada 2013 r., II SA/Ol 823/13).

Organ kolegialny

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 czerwca 2014 r. (I OSK 560/14) niedopuszczalność udziału w postępowaniu konkursowym osoby piastującej funkcję organu prowadzącego szkołę nie dotyczy organu kolegialnego, ponieważ piastunem tego organu nie jest każdy z jego członków z osobna, lecz ogół jego członków działających zbiorowo przy zachowaniu wymogu quorum.

Dlatego organ kolegialny może wyznaczyć swoim przedstawicielem w komisji swojego członka. ?W tym przypadku jest bowiem zachowana rozłączność funkcji organu prowadzącego szkołę od funkcji członka komisji konkursowej w rozumieniu art. 36 ust. 6 pkt 1 u.s.o. oraz par. 2 i par. 8 ust. 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 8 kwietnia 2010 r. ?w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej.

Powierzenie mimo wadliwej procedury

Jeżeli wojewoda przeoczyłby błąd polegający na niewłaściwym składzie komisji konkursowej, to brak będzie później podstaw do unieważnienia aktu powierzenia stanowiska dyrektora szkoły. Wadliwie przeprowadzona procedura konkursowa nie stanowi bowiem podstawy uznania aktu powierzenia stanowiska za nieważny. Powierzenie wywołuje zatem skutki prawne. Uchwała bądź zarządzenie w tej sprawie mogą być uchylone wyłącznie ?z uwzględnieniem przesłanek odwołania z tego stanowiska, określonych w art. 38 u.s.o. (wyrok NSA z 8 listopada 2000 r., II SA 2070/00).

Autor jest specjalistą w zakresie prawa administracyjnego

podstawa prawna: art. 5c pkt 2, art. 36a ust. 6, art. 38 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.)

podstawa prawna: par. 2, par. 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (DzU nr 60, poz. 373 ze zm.)

Stanowisko dyrektora placówki powierza organ prowadzący szkołę. Najczęściej powodem jest upływ 5-letniej kadencji dotychczasowego szefa. Kandydata na to stanowisko wyłania się w drodze konkursu. Pomimo utrwalonej opinii sądów administracyjnych organy prowadzące szkoły (wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast) nadal wyznaczają siebie do składu komisji konkursowej. Błąd ten skutkuje stwierdzeniem przez wojewodę nieważności zarządzenia zatwierdzającego konkurs. Oznacza to konieczność przeprowadzenia całej procedury od początku.

Pozostało jeszcze 92% artykułu
Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne