Kontrole w administracji mogą oznaczać zwolnienia

Rozesłany w połowie lipca zbiór zasad dotyczy procedur, które kontrolerzy powinni stosować zarówno w czasie rutynowych wizytacji, jak i doraźnych inspekcji prowadzonych na skutek skarg interesantów.

[b]Rządowe Centrum Legislacji pracuje równolegle nad nową ustawą o kontroli w administracji państwowej.[/b]

O tym, że nieuczciwi urzędnicy mają się czego obawiać, świadczy choćby kontrola, którą Ministerstwo Infrastruktury prowadzi właśnie w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. Wykrycie nieprawidłowości podczas egzaminów i wydawania licencji lotniczych skończyło się na razie zatrzymaniem sześciu osób.

[srodtytul]Nowe procedury[/srodtytul]

W myśl wytycznych, które mają ujednolicić zasady kontroli we wszystkich urzędach administracji rządowej, kontrolerów obowiązuje kilka zasad: prawdy obiektywnej, kontradyktoryjności i pisemności. Ponadto powinni z ograniczonym zaufaniem podchodzić do informacji uzyskanych w trakcie kontroli. Nie mogą się opierać wyłącznie na wyjaśnieniach pojedynczych osób, ale powinni poszukiwać potwierdzenia zarzutów w innych źródłach.

Do urzędu powinno być kierowanych co najmniej dwóch kontrolerów. Każdy z nich będzie musiał złożyć oświadczenie, że nie zachodzi w jego wypadku konflikt interesów, tak by nie zajmował się sprawdzaniem prawidłowości decyzji, które sam wydał, lub nie oceniał pracy bliskich mu osób. Powinien także wykluczyć siebie z czynności kontrolnych, gdyby się okazało, że mogłyby one mieć wpływ na jego interesy finansowe.

Wyniki ich pracy nie tylko trafią do przełożonych i urzędów wyższego szczebla, ale także będą podawane do publicznej wiadomości.

[b]Dyrektorzy generalni dostali czas do końca roku na uwzględnienie wytycznych w przepisach wewnętrznych urzędów, którymi kierują. Jeśli uznają to za stosowne, mogą w myśl wskazówek zawartych w nowych procedurach ustalić bardziej restrykcyjne regulaminy kontroli [/b](dodatkowe obowiązki kontrolerów, bardziej szczegółowe procedury).

[srodtytul]Odwołania i zarzuty[/srodtytul]

– Konsekwencje takich kontroli mogą być różne. Niewykluczone, że kierownik departamentu, w którym wykryto nieprawidłowości, zostanie odwołany ze stanowiska, a także dojdzie do zwolnienia urzędników, którzy złamali procedury – tłumaczy prof. Jakub Stelina, prodziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, kierownik Katedry Prawa Pracy.

– Pracownicy administracji mogą się spotkać zarzutami materialnymi lub formalnymi – mówi Joanna Borkowska, ekspert w dziedzinie odpowiedzialności urzędników administracji publicznej. – Te pierwsze dotyczą np. malwersacji w urzędzie. Z kolei formalne wynikają najczęściej z niedochowania terminu wydania decyzji czy innego rozstrzygnięcia.

W wypadku zwykłych pracowników administracji zastosowanie mają przepisy zawarte w kodeksie pracy przewidujące upomnienia i nagany za lżejsze przewinienia, a za poważne uchybienia nawet zwolnienie dyscyplinarne. W wypadku członków korpusu służby cywilnej w razie wykrycia przewin takiej osoby, przed wyciągnięciem konsekwencji przez przełożonych musi najpierw zostać wszczęte postępowanie dyscyplinarne, które może się skończyć nawet wydaleniem takiej osoby ze służby.

Ci, którzy zostali zwolnieni bądź tylko ukarani, mogą odwołać się do sądu i tam dochodzić oczyszczenia z chybionych – ich zdaniem – zarzutów.

[ramka][b]Zgodnie z prawem i oszczędnie[/b]

W myśl wytycznych podczas oceny pracy administracji publicznej należy brać pod uwagę cztery kryteria:

- legalność – obejmuje zgodność działania z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, przepisami wewnętrznymi urzędu oraz umowami i decyzjami, które go dotyczą;

- gospodarność – oznacza oszczędne i wydajne gospodarowanie środkami publicznymi, zgodnie z zasadą uzyskiwania jak najlepszych efektów przy jak najniższych nakładach;