Dłuższy staż, wyższa nagroda dla urzędnika

Jednym ze świadczeń premiujących długi staż pracy w służbie cywilnej jest nagroda jubileuszowa. Zarówno prawo do niej jak i wysokość zależą wyłącznie od ogólnego stażu pracy członka korpusu tej służby. Jego status, a więc to, czy jest on pracownikiem czy urzędnikiem służby cywilnej (SC), nie ma znaczenia, podobnie jak wymiar etatu czy rodzaj umowy o pracę. Wysokość nagrody stanowi odpowiedni procent wynagrodzenia miesięcznego. Im dłuższy okres zatrudnienia, tym nagroda jest wyższa.

Wymagany staż

Do stażu pracy, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej, wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Z jednym wyjątkiem. W przypadku ustalania uprawnień członka korpusu SC do nagrody jubileuszowej (podobnie jak w przypadku dodatku stażowego czy odprawy emerytalnej) do stażu pracy nie wlicza się okresów zatrudnienia w partii komunistycznej (PPR i PZPR), jak również w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów. Stanowi tak art. 91 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (dalej: usc).

Szczegółowe zasady ustalania i wypłacania nagród jubileuszowych reguluje rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 9 grudnia 2009 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej (dalej: rozporządzenie).

Termin nabycia prawa...

Członek korpusu SC nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w dniu, w którym upływa okres uprawniający do tej nagrody. Tak stanowi § 5 rozporządzenia. Jak w praktyce liczyć ten okres, wyjaśnia uchwała Sądu Najwyższego z 21 maja 1991 r. (I PZP 16/91, OSNC 1992/1/10). Zgodnie z nią prawo do nagrody pracownik nabywa w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym podjął on zatrudnienie. SN uznał bowiem, że sposób liczenia terminów określonych w art. 112 k.c. nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych. Powinny być one ustalane przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów. Podobnie orzekł SN w wyroku z 19 grudnia 1996 r. (I PKN 47/96 OSNP 1997/17/310).

Przykład

Pracownik nawiązał stosunek pracy 1 czerwca 2000 r. 20-letni okres zatrudnienia warunkujący nabycie prawa do nagrody jubileuszowej w wysokości ?75 proc.  wynagrodzenia upłynie ?31 maja 2020 r. Ten dzień będzie bowiem dniem bezpośrednio poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi nawiązania stosunku pracy 20 lat wcześniej. W tym dniu również świadczenie to stanie się wymagalne (pracownik nabędzie prawo do nagrody).

Nie zawsze jednak okresy zatrudnienia zamykają się w pełnych latach czy miesiącach. Takie niepełne okresy należy zatem zsumować. Zdaniem SN zsumowane miesiące przelicza się na lata z uwzględnieniem, że 12 miesięcy pracy to jeden rok, sumuje się także dni i przelicza na miesiące z uwzględnieniem, że 30 dni równa się jednemu miesiącowi (postanowienie  SN z 11 grudnia 2009 r. II PK 223/09,LEX nr 585777).

Przy ustalaniu stażu pracy trzeba także pamiętać, że jeżeli członek korpusu służby cywilnej był zatrudniony równocześnie w ramach więcej niż jednego zakończonego stosunku pracy, do okresu uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się jeden z tych okresów zatrudnienia.

... i termin wypłaty

Nagrodę jubileuszową wypłaca się niezwłocznie po nabyciu przez członka korpusu SC prawa do tej nagrody, ale jeżeli w jego aktach osobowych brak jest odpowiedniej dokumentacji – niezwłocznie po udokumentowaniu przez niego prawa do niej (§ 5 ust. 4 rozporządzenia). Jak widać z powyższego wprawdzie prawo do nagrody pracownik nabywa w dniu, w którym upływa okres uprawniający go do tej nagrody to jej wypłata – zgodnie z literalnym brzmieniem cytowanego przepisu – nie musi koniecznie nastąpić w tym dniu. Konieczne jest natomiast, aby nastąpiła ona niezwłocznie, czyli bez zbędnej zwłoki.

Potwierdzają to wyjaśnienia Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 8 kwietnia 2014 r. („Rzeczpospolita" z 3 czerwca 2014 r.). Zgodnie z nimi roszczenie o nagrodę staje się wymagalne z chwilą spełnienia przesłanek do nagrody, a więc z chwilą uzyskania odpowiedniego stażu pracy. Jeżeli pracownik wykaże (udowodni) odpowiedni okres zatrudnienia później, to skutek ten ma moc wsteczną w tym znaczeniu, iż oznacza wykazanie spełnienia wcześniej przesłanek do nagrody, a więc że była ona już wcześniej wymagalna.

Podobnie orzekł SN w wyroku z 19 sierpnia 1999 r. (I PKN 189/99, OSNP 2000/22/819). Jego zdaniem nagroda jubileuszowa jest wymagalna niezwłocznie po nabyciu przez pracownika do niej prawa i od tej chwili należą się odsetki, choćby pracownik wykazał później okoliczności stanowiące przesłanki uprawniające do nagrody, a pracodawcy nie można było przypisać winy w opóźnieniu.