Sąd nie musi być niedostępną twierdzą

Kilkadziesiąt propozycji zmian zarówno w regulaminach organizacji pracy sądów, jak i w procedurach – cywilnej i karnej – przygotowało Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia. Dzięki nim sprawa przeciętnego Kowalskiego ma się toczyć szybciej i mniej kosztować.

– Traktujemy to jako wstęp do dalszych rozmów i prac. Chcemy teraz poznać opinie Ministerstwa Sprawiedliwości i ośrodków akademickich o naszych propozycjach – mówi „Rz” sędzia Jacek Przygucki.

[srodtytul]Wystarczy zadzwonić[/srodtytul]

Iustitia proponuje utworzenie telefonicznej i internetowej informacji sądowej. Chodzi o podstawowe informacje o właściwych sądach, procedurach, o wymaganych dokumentach, wpisach sądowych, numerach kont i wzorach potrzebnych dokumentów.

– Ludzie są w sądzie bardzo zagubieni – przyznaje Rafał Puchalski, sędzia Sądu Rejonowego w Jarosławiu, który należy do mniejszych jednostek w kraju, a i tak nie ma dnia, żeby do jego sekretariatów nie zgłaszali się ludzie potrzebujący pomocy.

– Świadomość prawna naszego społeczeństwa jest bardzo niska – przyznaje Puchalski. – Nawet z pomocą wywieszonych tablic i kierunkowskazów ludziom trudno dotrzeć na wyznaczoną salę rozpraw.

[srodtytul]Nieporadny dostanie pomoc[/srodtytul]

Sędziowie krytykują także obecne, bardzo istotne dla strony, przepisy o wyznaczaniu obrońcy z urzędu.

Dziś jest on wyznaczany przez sąd na wniosek zainteresowanego lub niekiedy z urzędu.

– Często jednak strona ma problem ze sprecyzowaniem żądania, skarży wszystko, podnosi absurdalne zarzuty – mówi krakowski sędzia Marcin Horodyński.

Iustitia chce wprowadzić możliwość wyznaczenia przez sąd obrońcy – pełnomocnika z urzędu, gdy widać, że strona nie potrafi sobie poradzić (głównie w sprawach cywilnych).

Korzyść z takiej zmiany byłaby obopólna. Sprawa toczyłaby się szybciej, a przez skrócenie procesu w efekcie okazałby się on tańszy.

Na tym nie koniec. W dzisiejszych czasach ludzie często zmieniają miejsca zamieszkania i kiedy sąd szuka bezowocnie obywatela pod starym adresem, ma związane ręce, a zwłoka nie służy dobrze procesowi. Często w jakimś niepozornym miejscu strona zawiadamia nawet o zmianie adresu, ale informacja ta pozostaje niezauważona. Sędziowie proponują więc, żeby oświadczenie o zmianie adresu musiało zostać złożone na urzędowym formularzu. Jeśli strona tego nie zrobi, sąd może dowodzić, że nowy adres był mu nieznany.

[srodtytul]Z daleka od biurokracji[/srodtytul]

Sędziowie chcą także zmian korzystnych dla siebie. Mieliby się skupić wyłącznie na orzekaniu. Za sprawy biurokratyczne byłyby natomiast odpowiedzialne specjalne zespoły złożone z referendarza, asystenta i protokolanta. Każdy sędzia miałby dostać do dyspozycji taką grupę.

Inna propozycja dotyczy podzielenia akt na główne i pomocnicze (techniczne). Wszystko po to, żeby w poszukiwaniu konkretnego dokumentu sędzia nie musiał przekopywać kilkuset tomów akt.

[ramka][b]Komentuje Irena Kamińska - prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia[/b]