Kiedy można zastosować podsłuch

Rz: Prokuratura umarza śledztwo wszczęte po doniesieniu Centralnego Biura Antykorupcyjnego o korupcji m.in. w Sądzie Najwyższym. W uzasadnieniu decyzji zarzuca CBA wyłudzanie zgody na podsłuchy i łamanie prawa. Czy rzeczywiście CBA złamało prawo, podsłuchując i nagrywając sędziów? Bo zdania są podzielone.

Prof. Andrzej Zoll Profesor, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego:

Żeby kogokolwiek podsłuchiwać czy nagrywać obraz i dźwięk, CBA musi mieć zgodę sądu. Wprowadzenie właśnie takiego warunku miało zagwarantować bezpieczną kontrolę nad takimi środkami...

Coraz częściej słyszymy o nadużywaniu kontroli przez służby. Co jest tego powodem?

Decyzję, czyli zgodę na zastosowanie podsłuchu, podejmuje sąd. Jej uzyskanie wcale nie jest oczywiste. Trzeba uprawdopodobnić podejrzenie przestępstwa, a celem podsłuchu może być jedynie zebranie dowodów potwierdzających, że do przestępstwa doszło. Nie może być mowy o podsłuchiwaniu w celu stworzenia sytuacji kryminalnej, wręcz jej kreowaniu.

Krótko mówiąc, „podsłuch założony bez zgody sądu jest..."

...niezgodny z prawem. To po prostu nadużycie.

Czy kiedy dzięki nielegalnemu podsłuchowi uda się zgromadzić dowody świadczące o przestępstwie, mogą być dalej wykorzystywane? Prokuratura i sąd mogą dać im wiarę, prowadzić sprawę aż do orzeczenia? Czy taki wyrok ma szansę się utrzymać?

Dyskusja o tym trwa od lat, a zdania nadal są podzielone i odnoszę wrażenie, że w tej sprawie pełnej zgody nigdy nie będzie. Chodzi o tzw. owoc zatrutego drzewa. Jedni uważają, że zdobyte w ten sposób np. nagrania dźwięku czy obrazu mogą być pełnowartościowym dowodem w sprawie. Ja twierdzę, że nie. W cywilizowanym kraju nie może być mowy o nadużywaniu prawa, a dopiero potem legalizowaniu takiego stanu rzeczy, bo np. udało się zebrać jakiś bardziej lub mniej wartościowy materiał. To zagrożenie dla każdego z nas, naszej prywatności. Bo skoro raz zrobimy wyjątek w sprawie ważnego prezesa, sędziego, prokuratora czy biznesmena, to za jakiś czas może to spotkać Kowalskiego.

Nawet wówczas, gdy przemawia za tym walka z przestępczością, w tym domniemaną korupcją, i to w wymiarze sprawiedliwości? Czy nie są to czyny, które należy szczególnie tępić? Sprawa dotyczyła „powoływania się od grudnia 2008 r. do 14 października 2009 r. we Wrocławiu, w Warszawie i innych miejscowościach i poza granicami Polski na wpływy w Sądzie Apelacyjnym we Wrocławiu i w Sądzie Najwyższym oraz pośrednictwa w załatwieniu korzystnych dla ustalonej osoby orzeczeń sądowych w zamian za korzyści majątkowe i obietnice ich udzielania".

To są bardzo ważne wartości, nie zamierzam ich kwestionować, ale i one muszą w tych sprawach ustąpić.