W najbliższy wtorek Trybunał Konstytucyjny zajmie się wnioskiem Krajowej Rady Kuratorów dotyczącym rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych.
Zdaniem Krajowej Rady Kuratorów, kwestionowane rozporządzenie w sposób istotny zmienia zakres obowiązków kuratorów sądowych zwiększając nie tylko liczbę wykonywanych zadań, ale także stopień ich skomplikowania, czasochłonność i koszty ich realizacji. W efekcie warunki pracy kuratorów sądowych uległy zdecydowanemu pogorszeniu.
Przepis § 11 rozporządzenia określa zasady dokonywania kwalifikacji skazanych na „grupy ryzyka powrotu do przestępstwa" A, B i C w zależności od posiadanych przez nich właściwości, rodzaju popełnionego przestępstwa lub stosowanych środków związanych z poddaniem sprawcy próbie. Z kolei § 12, § 13 i § 14 rozporządzenia różnicują oddziaływania kuratora sądowego i ich intensywność w zależności od zaliczenia skazanych do określonej grupy. Przepisy te określają częstotliwość żądania przez kuratora od skazanego kontaktu telefonicznego w zależności od grupy: w przypadku zaliczenia do grupy A i B – co najmniej raz w miesiącu, a w przypadku grupy C – co najmniej dwa razy w miesiącu. Jako powody wprowadzenia podziału dozorów na trzy grupy podano względy praktyczne wynikające z przeprowadzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości lustracji. Natomiast, jak zauważa Krajowa Rada Kuratorów, nie wskazano podstawy prawnej i podstaw naukowych, w tym empirycznych, klasyfikowania skazanych do grup ryzyka. Tymczasem zaliczenie do każdej z wyodrębnionych grup wiąże się z określonymi dolegliwościami dla skazanego (częstotliwość: odwiedzin skazanego przez kuratora, kontaktowania się skazanego z kuratorem oraz stawiennictwa skazanego w sądzie), a niewywiązanie się z któregokolwiek stwarza obowiązek podjęcia działań przez kuratora, które mogą nieść skutki prawne dla skazanego w postaci np. zarządzenia wykonania kary lub odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Co więcej, zdaniem Krajowej Rady Kuratorów, stosowanie kwestionowanych przepisów może narazić kuratorów sądowych na odpowiedzialność karną. Chodzi o to, że § 5 ust. 5 rozporządzenia zobowiązuje kuratorów zawodowych do zawiadomienia komendanta powiatowego policji o oddaniu skazanego za przestępstwo polegające na użyciu przemocy lub groźby bezprawnej pod dozór kuratora, a § 25 ust. 5 tego rozporządzenia - do zawiadomienia o zakończeniu dozoru, gdy uległ on zakończeniu w inny sposób niż wskutek upływu okresu próby. Jak zauważa tymczasem Rada, zobowiązanie to jest niewątpliwie przetwarzaniem danych dotyczących orzeczenia o skazaniu w sytuacji, gdy art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych zabrania przetwarzania danych osobowych dotyczących m.in. skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym. Istnieje więc obawa co do odpowiedzialności karnej kuratora zawodowego za niezgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych.
Jakie przepisy kwestionuje Krajowa Rada Kuratorów
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
