KRS zabrała głos ws. odszkodowań dla polskich ofiar zbrodni wojennych

Immunitet chroniący państwo przed pozwaniem o odszkodowanie za zbrodnie wojenne, ludobójstwa i zbrodnie przeciw ludzkości należy poddać w wątpliwość - twierdzi Krajowa Rada Sądownictwa w stanowisku dla Trybunału Konstytucyjnego, który 10 maja ma rozpatrywać przepisy w sprawie zasady takiego immunitetu.

Publikacja: 24.04.2023 18:30

KRS zabrała głos ws. odszkodowań dla polskich ofiar zbrodni wojennych

Foto: KRS

Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje w swym, stanowisku z 21 kwietnia br. na doniosłość zagadnienia immunitetu sądowego państwa obcego w sprawach dotyczących zobowiązań z tytułu zbrodni międzynarodowych, chroniącego przed pozwaniem przed sąd polski.

Chodzi o zaskarżone przez grupę posłów Zjednoczonej Prawicy przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, z których wynika brak możliwości dochodzenia przed polskimi sądami odszkodowania należnego od obcego państwa z tytułu zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości na skutek uznawania istnienia immunitetu jurysdykcyjnego obcego państwa.

Czytaj więcej

Mularczyk: Temat reparacji powinien zostać poruszony w rozmowie Morawieckiego z kanclerz Merkel

"Powołując się na zwyczaj międzynarodowy dotyczący immunitetu sądowego państwa, sądy powszechne w Polsce odmawiają przyjęcia do rozpoznania spraw dotyczących dochodzenia od obcego państwa roszczeń z tytułu zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości, w szczególności dochodzenia odszkodowań w tym zakresie" - napisali w uzasadnieniu m.in. posłowie Arkadiusz Mularczyk i Marek Ast.

10 maja TK ma rozpatrywać sprawę w składzie pięciu sędziów, pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej (sygn. akt K 25/20).

Krajowa Rada Sądownictwa, w której zasiadają Mularczyk i Ast, wskazuje w stanowisku na "doniosłość zagadnienia immunitetu sądowego państwa obcego w sprawach dotyczących zobowiązań deliktowych z tytułu zbrodni międzynarodowych, chroniącego przed pozwaniem przed sąd polski". KRS uważa, że normy zwyczaju międzynarodowego są ukierunkowane na zagwarantowanie suwerenności państw i dążenie do utrzymania przyjaznych stosunków między nimi.

"Prawo do sądu jest  jedną z najważniejszych gwarancji zasady poszanowania godności człowieka" - piszą wnioskodawcy. - "W RP istnieje szereg grup społecznych pozbawionych możliwości dochodzenia przed polskimi sądami odszkodowania należnego od obcego państwa z tytułu zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości na skutek uznawania istnienia immunitetu jurysdykcyjnego obcego państwa, co  przesądza o wadze i doniosłości społecznych skutków oceny zgodności z konstytucją wymienionych przepisów" - wskazała KRS.

Rada zaznaczyła, że co do zasady o roszczeniach majątkowych wynikłych ze zdarzeń wojennych rozstrzyga się w traktatach pokojowych. "W sytuacji braku regulacji odpowiedzialności odszkodowawczej państwa agresora i niechęci do zawarcia traktatu normującego sposób wypłaty odszkodowań w sprawach indywidualnych, brak jest podstaw do przyjęcia nakazu respektowania immunitetu pozwanego państwa na podstawie norm zwyczajowych prawa międzynarodowego" - podkreśliła.

KRS przypomniała, że zasady powszechnej represji za zbrodnie międzynarodowe zapoczątkowane zostały pracami polskiego prawnika Rafała Lemkina jeszcze podczas II wojny światowej i stanowiły "wyłom w zasadzie immunitetu państwa i przedstawicieli jego władz". "Należy zatem podać w wątpliwość obowiązywanie immunitetu państwa w sprawie cywilnej odszkodowawczej stanowiącej przecież jedynie element szerszej odpowiedzialności za zbrodnie wojenne, ludobójstwa i zbrodnie przeciwko ludzkości" - oceniła Rada.

KRS  liczy, że rozstrzygnięcie TK podjęte zostanie z poszanowaniem zasady godności ludzkiej i "pozwoli na zapewnienie realnej ochrony praw ofiar zbrodni międzynarodowych w polskim systemie prawa".

Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje w swym, stanowisku z 21 kwietnia br. na doniosłość zagadnienia immunitetu sądowego państwa obcego w sprawach dotyczących zobowiązań z tytułu zbrodni międzynarodowych, chroniącego przed pozwaniem przed sąd polski.

Chodzi o zaskarżone przez grupę posłów Zjednoczonej Prawicy przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, z których wynika brak możliwości dochodzenia przed polskimi sądami odszkodowania należnego od obcego państwa z tytułu zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości na skutek uznawania istnienia immunitetu jurysdykcyjnego obcego państwa.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej