Kompromitacja Polski - sprzeciw ws. wyborów kandydatów do ETPC

Rada Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wyraziła stanowczy sprzeciw wobec "antyprocedury" wyłaniania polskich kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Jej zdaniem, trzykrotne odrzucenie list polskich kandydatów kompromituje Polskę na arenie międzynarodowej.

Publikacja: 28.02.2023 12:46

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu

Foto: Adobe Stock

W styczniu Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy po raz trzeci odrzuciło listę kandydatów przedłożoną przez polski rząd. Zespół oceniający stwierdził, że nie wszyscy spełniali wymogi stawiane sędziom przez przepisy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Nigdy wcześniej taka sytuacja nie miała miejsca.

"Po raz drugi podstawą decyzji Zgromadzenia było niespełnienie przez żadnego z przedstawianych kandydatów wymogów do pełnienia urzędu sędziego ETPC, stosownie do wskazań w art. 21 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Pierwsza z list została odrzucona z uwagi na niespełnienie przez krajowe postępowanie standardów wymaganych przez Zgromadzenie i Komitet Ministrów Rady Europy." - zauważa Rada Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Czytaj więcej

Trzy razy nie dla polskich kandydatów na sędziów ETPCz

Rada przypomina, że 31 października 2021 r. dobiegła końca kadencja polskiego sędziego w ETPC, prof. dr. hab. Krzysztofa Wojtyczka, lecz nadal pełni on swój urząd, bo nie ma następcy.

W ocenie HFPC, "powtarzające się przypadki odrzucania list polskich kandydatów przedkładanych Zgromadzeniu Parlamentarnemu Rady Europy przez polski rząd kompromitują Rzeczpospolitą Polską na arenie międzynarodowej". Świadczą bowiem o tym, że Polska ignoruje i nie wypełnia podstawowych obowiązków związanych z członkostwem w Radzie Europy i statusem strony Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Winą za taki stan rzeczy HFPC obarcza polski rząd, ponieważ do wyboru kandydatów przyjął on procedurę, która nie jest spójna ze standardami wymaganymi przez organy Rady Europy. Fundacja zwracała na to uwagę Ministerstwu Spraw Zagranicznych w maju 2020 r., lecz - jak twierdzi - większość jej postulatów została przez rząd zignorowana.

 "Najpoważniejszy i niezmiennie aktualny zarzut HFPC względem tej antyprocedury dotyczy samego składu Zespołu do spraw wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zgodnie z obowiązującymi standardami tego typu krajowe podmioty powinny być wolne od zewnętrznego nacisku, a przeprowadzany przez nie wybór musi mieć charakter merytoryczny, nie polityczny" - czytamy w przyjętym stanowisku Rady HFPC.

Jak wynika z decyzji Ministra Spraw Zagranicznych z  4 kwietnia 2022 r. w skład polskiego Zespołu zostali powołani:

1)    dr hab. Piotr Wawrzyk, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – przewodniczący Zespołu;

2)    dr hab. Paweł Sobczyk, dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego – wskazany przez Ministra Sprawiedliwości;

3)   dr Izabela Hasińska, pełnomocnik terenowy Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Poznaniu – wskazana przez Ministra Spraw Zagranicznych;

4)   Agnieszka Gracz, przedstawiciel Fundacji Centrum Wspierania Inicjatyw Dla Życia i Rodziny – wskazana przez Ministra Spraw Zagranicznych;

5)   dr hab. Bogusław Przywora, kierownik Katedry Prawa Ustrojowego i Porównawczego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie – wskazany przez Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;

6)  dr hab. Krzysztof Szczucki, prezes Rządowego Centrum Legislacji – wskazany przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów;

7)  Jan Sobczak, pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych do spraw postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Ministerstwie Spraw Zagranicznych  – sekretarz Zespołu bez prawa głosu.

"Polska procedura wyłonienia kandydatów na urząd sędziego Trybunału nie gwarantuje jej apolitycznego i merytorycznego charakteru, w szczególności z uwagi na przyjęte kryteria składu osobowego wspomnianego Zespołu" - uważa Rada Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Gremium to wskazuje, że konieczne są zmiany legislacyjne w celu zagwarantowanie apolitycznego i merytorycznego charakteru procedury wyłonienia polskich kandydatów do ETPC.

"Każdy z członków Zespołu wskazujących kandydata na urząd sędziego ETPC powinien być uznanym autorytetem. Podjęcie odpowiednich działań w tym zakresie leży w interesie wszystkich, którzy w celu ochrony przysługujących im praw i wolności zamierzają składać skargi do ETPC. Działanie na rzecz tak rozumianego interesu obywateli jest natomiast jednym z podstawowych obowiązków rządzących." - podkreśla Rada.

W skład Rady HFPC wchodzą: Henryka Bochniarz, Janusz Grzelak, Witolda Ewa Osiatyńska, Danuta Przywara, Andrzej Rzepliński, Wojciech Sadurski i Mirosław Wyrzykowski.

 

W styczniu Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy po raz trzeci odrzuciło listę kandydatów przedłożoną przez polski rząd. Zespół oceniający stwierdził, że nie wszyscy spełniali wymogi stawiane sędziom przez przepisy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Nigdy wcześniej taka sytuacja nie miała miejsca.

"Po raz drugi podstawą decyzji Zgromadzenia było niespełnienie przez żadnego z przedstawianych kandydatów wymogów do pełnienia urzędu sędziego ETPC, stosownie do wskazań w art. 21 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Pierwsza z list została odrzucona z uwagi na niespełnienie przez krajowe postępowanie standardów wymaganych przez Zgromadzenie i Komitet Ministrów Rady Europy." - zauważa Rada Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego