W SN rusza wdrażanie kamieni milowych

Wiadomo już, kto będzie przejściowo orzekał w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i weryfikował dyscyplinarki sędziowskie.

Publikacja: 14.07.2022 09:42

W SN rusza wdrażanie kamieni milowych

Foto: PAP/Albert Zawada

15 lipca wchodzi w życie nowela ustawy o Sądzie Najwyższym i szeregu innych ustaw, która ma wnieść niezbędne zmiany w sądownictwie zakreślone kamieniami milowymi uzgodnionymi z Komisją Europejską. Przygotowania w SN trwały już jednak wcześniej, by zmiany mogły ruszyć teraz z kopyta.

Piątka dyscyplinarna

Już poznaliśmy nieoficjalnie nazwiska pięciu sędziów, których pierwsza prezes SN prof. Małgorzata Manowska skieruje w piątek do przejściowego orzekania w nowej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej SN, która zastąpi likwidowaną Izbę Dyscyplinarną SN.

Trzech z nich jest ze starego, a dwóch z nowego nadania. Są to: Wiesław Kozielewicz, Dariusz Kala, Małgorzata Wąsek-Wiaderek i Marek Siwek z Izby Karnej oraz Krzysztof Wiak z Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Będą oni orzekać w bieżących i pilnych sprawach dyscyplinarnych (pewnie także tych najbardziej drażliwych, jak czasowe zawieszenie sędziów w orzekaniu) do czasu wytypowania co najmniej pięciu sędziów do nowej jedenastki w nowej izbie, co zajmie co najmniej miesiąc, a może więcej czasu. Praca wspomnianej piątki sędziów może być zatem kluczowa dla wdrażania tzw. kamieni milowych, czemu w pierwszej kolejności służyć ma nowela.

Zaproponowana przez prezydenta dwuetapowa procedura kompletowania składu nowej Izby Odpowiedzialności Zawodowej polegać będzie na losowaniu najpierw z grona ponad 90 wszystkich sędziów SN 33 kandydatów, z których prezydent wybierze 11. Będą oni orzekać w nowej izbie przez pięć lat na pół etatu, orzekając jednocześnie w macierzystej izbie. Od losowania, a w końcu decyzji prezydenta zależeć będzie, czy i ilu sędziów likwidowanej ID może się tam znaleźć. Na razie nie wiadomo, ilu jej sędziów zgodzi się na pozostanie w SN. Jeden z jej sędziów Jacek Wygoda powiedział „Rz”, że podejmie decyzje w zależności, jaką dostanie w piątek propozycję od I prezes SN. Podobnie postąpi pewnie większość jego kolegów z Izby Dyscyplinarnej.

Ustawa przewiduje natomiast szybką weryfikację orzeczeń ID przed nową izbą.

W sprawach dyscyplinarnych, należących do właściwości Izby Dyscyplinarnej przed dniem wejścia w życie ustawy, nowa Izba Odpowiedzialności Zawodowej, z urzędu, na pierwszym posiedzeniu w sprawie, rozpatrywać ma orzeczone przez ID zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego, przeciwko któremu wszczęto postępowanie albo wobec którego została wydana uchwała zezwalająca na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej i obniżenie wynagrodzenia lub uposażenia sędziego na czas trwania zawieszenia w czynnościach służbowych.

Nie tylko test

W ocenie sędziego Kozielewicza jest szansa, że przynajmniej część spraw rozpatrzy przejściowy skład, co uważa za dobre rozwiązanie, które powinno rozwiązać problem dyscyplinarek sędziowskich.

Z kolei Michał Laskowski, prezes Izby Karnej – najliczniejszej w SN – wskazuje, że bezpośrednio po publikacji ustawy prowadzone były w SN bardzo intensywne prace nad zmianami regulacji wewnętrznych. Pierwsza prezes przygotowuje zarządzenie dotyczące spraw biurowych w SN, które przejdą istotne zmiany. Będzie wiele dodatkowej pracy związanej zwłaszcza z nowymi zadaniami, jak informowanie stron spraw o składzie orzekającym, aby mogły skorzystać z nowego testu niezależności i bezstronności sędziego.

Test sędziów to druga kluczowa zmiana, o którą toczyły się spory także między koalicjantami rządowymi. Stanęło na tym, że każdy podsądny, np. powód czy pozwany, uzyskuje prawo wystąpienia do sądu, by zbadał jego zastrzeżenia do danego sędziego z jego sprawy, z tym, że same okoliczności powołania sędziego nie mogą być podstawą zakwestionowania niezawisłości i bezstronności. Potwierdzenie zarzutów przez sąd skutkowałoby wyłączeniem sędziego z konkretnej sprawy, ale nie uchylałoby jego sędziowskiego statusu i nie wyłączało z innych spraw.

Podstawa prawna: ustawa z 9 czerwca 2022 r. (DzU z 14 czerwca 2022 r., poz. 1259)

15 lipca wchodzi w życie nowela ustawy o Sądzie Najwyższym i szeregu innych ustaw, która ma wnieść niezbędne zmiany w sądownictwie zakreślone kamieniami milowymi uzgodnionymi z Komisją Europejską. Przygotowania w SN trwały już jednak wcześniej, by zmiany mogły ruszyć teraz z kopyta.

Piątka dyscyplinarna

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego