Referendarze sądowi będą mieli więcej pracy

Czy referendarze zasiądą za sędziowskim stołem w sprawie o wykroczenie drogowe czy pracownicze? Wszystko wskazuje na to, że tak.

– Nie boimy się poszerzenia kompetencji – przekonuje Marta Rękawek-Pachwicewicz, referendarz w Sądzie Rejonowym w Białymstoku. O jakie sprawy chodzi? Nakazowe, wykroczeniowe i wykonanie kary.

– Skoro mandaty wystawiają policjanci, inspektorzy czy strażnicy, to dlaczego w sprawach o wykroczenia nie miałby orzekać referendarz? – pytają.

– To dobry kierunek – chwalą sędziowie. [b]Korzyść ma być dwustronna. Sędziowie będą mieli mniej pracy, a referendarzy, którzy zechcą się ubiegać o urząd sędziego, będzie w przyszłości łatwiej oceniać[/b].

[srodtytul]Sąd jest zbędny[/srodtytul]

Jest ich ponad 1700 w sądach rejonowych i okręgowych w całym kraju. Na brak zajęć nie narzekają. Od 12 lat ustawodawca co i rusz dokłada im pracy. Dopiero co, w marcu, zaczęli orzekać w sprawach o przyznanie państwowej kompensaty dla ofiar przestępstw, a już szykują się kolejne zadania. Tym razem chodzi o postępowanie w sprawach o wykroczenia i wykonanie kary. Choć pomysł wyszedł od samych sędziów, Ministerstwo Sprawiedliwości nie mówi: nie.

[srodtytul]Więcej uprawnień[/srodtytul]

Jakie argumenty przemawiają za odciążeniem sędziów od spraw wykroczeniowych?

– Po pierwsze za wykroczenia drogowe może dziś karać policjant; za zakłócanie porządku – strażnik miejski, a za złamanie praw pracowniczych – inspektor pracy. Dlaczego więc w tego typu sprawach nie mógłby orzekać referendarz? – pyta Jacek Garstka, referendarz z Krakowa. I przytacza jeszcze jeden argument: postępowanie mandatowe nie przewiduje nawet zwykłego trybu zaskarżenia prawomocnego mandatu.

– To bardzo dobry pomysł – ocenia sędzia Irena Kamińska, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Ale zaraz dodaje, że nie tak prosty do wprowadzenia. Otóż chodzi o to, by przyjąć, iż sprawy wykroczeniowe należą bardziej do ochrony porządku prawnego niż wymierzania sprawiedliwości. Kiedy tak się stanie, przejęcie tych spraw przez referendarzy nie będzie trudne. – Jeśli ktoś awanturuje się po pijanemu, przekracza dozwoloną prędkość czy nie wypłaca pensji na czas, to narusza porządek i doprawdy w jego sprawie nie musi wypowiadać się sąd – dodaje sędzia Kamińska. – Takie drobne sprawy nie mogą też trwać latami.

[srodtytul]Rozłożą na raty[/srodtytul]

Referendarze mają też przejąć niektóre czynności z postępowania karnego wykonawczego.

– Z tym bym uważał – przestrzega dr Marcin Buczek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Są to jednak czynności związane z karą i wymierzaniem sprawiedliwości.

– Kara została już faktycznie wymierzona, a referendarz czuwałby tylko nad jej wykonaniem – ripostują referendarze. I tak [b]mógłby kierować grzywnę do egzekucji, odraczać jej płatność, rozkładać na raty, umarzać, zamieniać na karę zastępczą – pracę społeczną.[/b] Podobnie byłoby z karą ograniczenia wolności. Zyskałby kompetencje do zmniejszenia godzin wykonywanej pracy lub miesięcznych potrąceń z wynagrodzenia za pracę.

[ramka]

[b]Komentuje Stanisław Dąbrowski[/b] [i]przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa[/i]

Sędziowie powinni zajmować się sprawami najważniejszymi. A dziś mają problem z szybkim kończeniem spraw. Wszystko przez to, że w ostatnim dwudziestoleciu liczba spraw wzrosła z 2 mln do ponad 11 mln. Wprawdzie sędziów też przybywało, ale już nie tak znacząco. Coś z tym fantem trzeba zrobić. Pytanie tylko co. Pewnym ograniczeniem są dla nas zapisy konstytucyjne – wymiar sprawiedliwości sprawują sędziowie. Trudno to obejść. Ustawodawca, chcąc ulżyć sędziom, rozróżnił więc sferę wymierzania sprawiedliwości i ochrony porządku prawnego. W tej drugiej mogą działać referendarze. Każdorazowe zwiększenie ich kompetencji musi się odbywać bardzo ostrożnie – po to, by nie narażać się na zarzut łamania konstytucyjnego prawa do sądu. Zyskać na tym powinni też referendarze. [/ramka]