- Niedawno podpisałem umowę ubezpieczenia mienia, jednak z ogólnymi warunkami ubezpieczenia zapoznałem się dopiero po zawarciu umowy. Według mnie w umowie zostały zawarte postanowienia, które są dla mnie rażąco niekorzystne. Czy jako przedsiębiorca mogę uznać, że są to klauzule niedozwolone?
Zazwyczaj umowy ubezpieczenia zawierane przez przedsiębiorców z ubezpieczycielem nie podlegają negocjacji. Zawarcie umowy następuje poprzez podpisanie wzorca umowy. Wiąże się to z niebezpieczeństwem, że w umowie znajdą się zapisy, które będą niekorzystne dla przedsiębiorcy. Może być to np. postanowienie, które przewiduje, że wszystkie spory wynikające z umowy ubezpieczenia będą rozstrzygane przez sąd właściwy dla ubezpieczyciela. Tego rodzaju postanowienia umów nazywane są klauzulami niedozwolonymi lub abuzywnymi.
Regułą jest, że postanowienia, które nie zostały indywidualnie uzgodnione, nie wiążą konsumenta, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy (art. 3851 § 1 kodeksu cywilnego). Ta zasada ma jednak zastosowanie jedynie do konsumentów, nie stosuje się jej do przedsiębiorców. Jednak w przypadku umowy ubezpieczenia możliwość powoływania się przez przedsiębiorcę na niedozwolone klauzule umowne stanowi jedyny wyjątek od tej zasady. Z uwagi na szczególną regulację zawartą w art. 805 § 4 kodeksu cywilnego do umów ubezpieczenia zastosowanie mają przepisy dotyczące klauzul niedozwolonych, gdy ubezpieczającym jest osoba fizyczna zawierająca umowę ubezpieczenia związaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Warto zwrócić uwagę, że ten wyjątek ma zastosowanie jedynie do przedsiębiorcy, który jest osobą fizyczną. Na niedozwolone klauzule umowne nie będzie się zatem mogła powołać spółka jawna czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Należy pamiętać, że nie można uznać za niedozwoloną klauzulę postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę i wynagrodzenie, nawet jeżeli zostały ukształtowane w sposób niejednoznaczny.
