Rozwód nie jest sprawą wyłącznie prywatną

Od czwartku pisma, zwłaszcza kolorowe, spekulują, czy Doda (Dorota Rabczewska, znana piosenkarka) rozwiodła się owego dnia czy nie. Sąd w Szczecinie odmawia podania tej informacji. Nie było jawnego ogłoszenia wyroku, nie wiadomo zresztą, czy w ogóle zapadł.

To prawda, że w sprawach małżeńskich (to jedno ze szczególnych postępowań) rozprawy odbywają się przy drzwiach zamkniętych

(chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, iż jawność nie zagraża moralności).

Co innego jednak rozprawa, a co innego wyrok. Art. 326 kodeksu postępowania cywilnego nie zostawia wątpliwości: „ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym”, a po ogłoszeniu sentencji sędzia podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia, „może jednak tego zaniechać, jeżeli sprawa była rozpoznawana przy drzwiach zamkniętych”.

Zdaniem sędzi Barbary Trębskiej, cywilistki z warszawskiego Sądu Apelacyjnego, nie ma wątpliwości, że na ogłoszenie wyroku rozwodowego postronni mają prawo wejść, choć w jej praktyce to się nie zdarzyło, jeśli nie brać pod uwagę członków rodziny. W takiej sytuacji nie wygłaszała uzasadnienia.

Czy w takim razie dziennikarze mogą uzyskać taką informację poza wyrokiem?

– Jeżeli mogą być na ogłoszeniu wyroku, to nie widzę powodu, aby nie przekazać im jego treści (suchej, bez szczegółów) w sekretariacie – uważa sędzia Małgorzata Kuracka, przewodnicząca III Wydziału Cywilnego SO w Warszawie.

Sędzia Elżbieta Zywar, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Szczecinie (gdzie sprawa Dody się toczy), powiedziała wczoraj „Rz” (po konsultacji z innymi sędziami), że kwestia jawności wyroków w sprawach rozwodowych nie jest do końca wyjaśniona prawnie – dlatego nie będzie udzielać tego rodzaju informacji. Tego stanowiska nie zmieniał fakt, że pytanie „Rz” nie dotyczyło, rzecz jasna, tego, co się działo na rozprawie (za zamkniętymi drzwiami), gdyż to jest tajemnica, ale chodziło o goły fakt: był rozwód czy nie, czyli o wyrok.

Także osoby spoza prasy mogą się biegać o takie informacje. Najczęściej powód – gdy sąd nadaje w jakiejś sprawie wyrokowi tzw. klauzulę wykonalności także przeciwko małżonkowi pozwanego. Wtedy ustala, czy pozwany jest w związku małżeńskim, czy już nie. Dla powoda to ważna informacja.

– Gdy uprawdopodobni interes w uzyskaniu informacji o rozwodzie, też jej udzielimy – mówią sędzie Trębska i Kuracka (szerzej o wpływie rozwodu na interesy rozwiedzionych – patrz opinia). Przypomnijmy, że także konstytucja, która dopuszcza (art. 45) wyjątki od jawności rozprawy sądowej, tej fundamentalnej zasady współczesnego procesu, m.in. ze względu na moralność czy ochronę życia prywatnego stron, stanowi wyraźnie, że „wyrok ogłaszany jest publicznie”.

Przypomnijmy, że ochrona prywatności nie może uniemożliwiać komunikowania się, zbierania niezbędnych informacji np. o kontrahentach. A jest ona nieraz warunkiem należytego zabezpieczania interesów ekonomicznych uczestników obrotu.