Co z udziałami w spółce po rozwodzie małżonków

Podział majątku dorobkowego małżonków obejmuje także ich udziały w spółkach z o.o. W rozliczeniu przyjąć należy ich wartość rynkową

Aktualizacja: 16.12.2008 07:14 Publikacja: 16.12.2008 06:30

Co z udziałami w spółce po rozwodzie małżonków

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch

[b]Jestem wspólnikiem spółki z o.o. Udział do niej został wniesiony w 1997 r. w trakcie małżeństwa z pieniędzy objętych wspólnością majątkową małżeńską. W styczniu 2009 r. ma zostać orzeczony rozwód. Wraz z byłą żoną chcemy zgodnego podziału majątku, bez angażowania sądu. Powstała jednak między nami kontrowersja co do sposobu wyliczenia wartości wkładu w spółce. Wartość spółki znacznie wzrosła w ostatnich latach, bez udziału w tym żony. Czym kierują się sądy przy ustalaniu wartości wkładu w sprawach o podział majątku po rozwodzie?[/b] – pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

Nie ma pełnej zgody w orzecznictwie sądowym co tego, czy jeśli wkład do spółki z o.o. został wniesiony z majątku dorobkowego, to wspólnikiem jest tylko małżonek, który zawierał umowę spółki, czy również drugi z małżonków. Wątpliwości te wiążą się m.in. z wprowadzeniem w 2004 r. do kodeksu spółek handlowych nowego art. 183 (1), w którym zapisano, że umowa spółki może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do spółki współmałżonka w przypadku, gdy udział lub udziały są objęte wspólnością majątkową małżeńską. Zapis ten bowiem może sugerować, że jeśli takiego ograniczenia w umowie spółki nie ma, wspólnikiem jest także drugi z małżonków.

[srodtytul]Trzeba zwrócić żonie[/srodtytul]

Jednakże na zasadnicze pytanie czytelnika można odpowiedzieć bez potrzeby rozstrzygania tych wątpliwości. W razie bowiem przyjęcia, że wspólnikiem jest tylko jeden małżonek, wartość wkładu podlega podziałowi jako nakład z majątku wspólnego, dorobkowego na majątek osobisty (odrębny) tego małżonka. Obowiązuje zasada, że przy podziale majątku wspólnego małżonek musi zwrócić żonie nakłady z majątku wspólnego na jego majątek osobisty.

[srodtytul]Decyduje wartość rynkowa[/srodtytul]

Bezpośredniej odpowiedzi na pytanie, jak ustalić wartość takiego nakładu, udzielił niedawno [b]Sąd Najwyższy. W uchwale z 13 marca 2008 r. (III CZP 9/08) [/b]stwierdził mianowicie, że ustala się ją według ceny rynkowej udziału. Tak samo, oczywiście, byłoby w razie przyjęcia, że udział w spółce z o.o. jest objęty wspólnością małżeńską. Również wówczas przy podziale majątku dorobkowego decydowałaby jego wartość rynkowa.

Dla ustalenia tej wartości, jeśli sprawa o podział znajdzie się na wokandzie, sąd powołuje biegłego lub biegłych. Zasadniczo bez znaczenia jest to, że wartość udziału wzrosła wskutek osobistych starań tylko jednego z małżonków, chyba że są powody do ustalenia – na wniosek tego małżonka – nierównych udziałów w majątku dorobkowym, ale to już zupełnie inna kwestia. Małżonek bowiem ma prawo do partycypowania we wzroście wkładu w stosunku do jego wartości początkowej. Przyrost taki wchodzi zasadniczo do majątku dorobkowego.

We wskazanej uchwale SN zaznaczył też – co ważne – że przy obliczaniu wartości udziałów w spółce należy mieć na względzie stan spółki z chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej oraz ceny z dnia orzekania (wydania wyroku dzielącego majątek dorobkowy).

Oczywiście, jeżeli do podziału dochodzi w wyniku umowy czy ugody byłych małżonków, nie jest konieczne trzymanie się rygorystyczne wskazanych reguł. Choć co do zasady udziały małżonków w majątku wspólnym są równe, zgodny podział tej reguły respektować nie musi.

[i]Podstawa prawna: art. 32 oraz art. 43, 45 i 46 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71706]ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodziny i opiekuńczy (DzU z 1964 r. nr 9, poz. 59 ze zm)[/link].[/i]

[b]Jestem wspólnikiem spółki z o.o. Udział do niej został wniesiony w 1997 r. w trakcie małżeństwa z pieniędzy objętych wspólnością majątkową małżeńską. W styczniu 2009 r. ma zostać orzeczony rozwód. Wraz z byłą żoną chcemy zgodnego podziału majątku, bez angażowania sądu. Powstała jednak między nami kontrowersja co do sposobu wyliczenia wartości wkładu w spółce. Wartość spółki znacznie wzrosła w ostatnich latach, bez udziału w tym żony. Czym kierują się sądy przy ustalaniu wartości wkładu w sprawach o podział majątku po rozwodzie?[/b] – pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

Pozostało jeszcze 83% artykułu
Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem