Zatrzymani, podejrzani, pokrzywdzeni i tymczasowo aresztowani w postępowaniu karnym oraz obwinieni i zatrzymani za wykroczenia będą pouczani według nowych zasad. Podobnie zatrzymani, wobec których wydano europejski nakaz aresztowania.
Wzory nowych pouczeń zawierają projekty rozporządzeń ministra sprawiedliwości.
Część zmian wynika z konieczności wdrożenia dyrektywy unijnej z 22 maja 2012 r. w sprawie prawa do informacji w postępowaniu karnym. Przewiduje ona obowiązek pouczenia podejrzanego lub oskarżonego w trzech przypadkach: w związku z nabyciem statusu podejrzanego lub oskarżonego w postępowaniu karnym, w związku z zatrzymaniem lub tymczasowym aresztowaniem oraz w konsekwencji zatrzymania osoby w związku z rozpoznaniem wniosku o wykonanie europejskiego nakazu aresztowania.
Co prawda już dziś przepisy mówią o obowiązku pouczenia o uprawnieniach i obowiązkach – np. art. 300 kodeksu postępowania karnego w stosunku do pokrzywdzonego, nie ma jednak jednolitego wzoru. Policja i prokuratura dysponują dokumentami wypracowanymi przez praktykę.
Teraz często pouczenia polegają na prostym przytoczeniu przepisów. Po zmianach ma być jaśniej. Tak, aby problemów ze zrozumieniem swoich praw i obowiązków nie miała nawet osoba niekorzystająca z profesjonalnego pełnomocnika.
