Czy można wznowić śledztwa dotyczącego Aleksandra i Jolanty Kwaśniewskich

?Odmowa przez Sejm uchylenia immunitetu byłemu szefowi CBA i wypowiedzi posłów nawołujących do wznowienia śledztwa dotyczącego Aleksandra i Jolanty Kwaśniewskich ?każą zapytać, czy jest to formalnie możliwe.

Publikacja: 12.06.2014 08:58

Aleksander i Jolanta Kwaśniewscy

Aleksander i Jolanta Kwaśniewscy

Foto: Fotorzepa, Mateusz Dąbrowski MD Mateusz Dąbrowski

Prokuratura umorzyła w lutym 2010 r. wszczęte w lecie 2007 r. śledztwo dotyczące „uchylania się Jolanty Kwaśniewskiej i Aleksandra Kwaśniewskiego od opodatkowania (...) oraz podejmowania działań mogących utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia środków płatniczych". Chodziło o przestępstwo skarbowe (art. 54 kodeksu karnego skarbowego) i pranie brudnych pieniędzy (art. 299 § 5 kodeksu karnego).

Nowe dowody wskazujące na popełnienie przestępstwa uzasadniają, a wręcz nakazują prokuraturze podjęcie sprawy na nowo. Potwierdzają to prawnicy. To jednak, czy powinno być tak w tej sprawie, zależy od szczegółów, w tym dat, gdyż one wyznaczają moment przedawnienia ścigania. Żeby jednak prokuratura to stwierdziła, musi te podstawowe kwestie ustalić, a więc przeprowadzić przynajmniej wstępne śledztwo.

Powiedzieli dla „Rz"

Jacek Stefański, adwokat z Kancelarii Michałowski Stefański Adwokaci

Prawo karne wyróżnia podjęcie i wznowienie prawomocnie umorzonego postępowania przygotowawczego. Podjęcie umorzonego śledztwa jest możliwe, zarówno gdy poprzednie postępowanie toczyło się w sprawie (in rem, czyli nie przesłuchano w charakterze podejrzanego żadnej osoby), jak i wówczas, gdy było to postępowanie przeciwko osobie (in personam), ale podjęte na nowo postępowanie przygotowawcze jest prowadzone przeciwko innej osobie. Może nastąpić w każdym czasie, a jego granice zakreśla jedynie okres przedawnienia karalności danego typu przestępstw. Nie wchodząc w szczegóły, w wypadku art. 299 k.k. będzie to 15 lat, a w wypadku art. 54 k.k.s. pięć lat od popełnienia czynu, przy czym w sprawie karnej, jeśli toczyło się postępowanie in personam, okresy przedawnienia wydłużą się odpowiednio o dziesięć i pięć lat.

Z kolei wznowienie śledztwa następuje, kiedy toczy się ono przeciwko osobie występującej uprzednio w charakterze podejrzanego, i jest ono tylko wówczas dopuszczalne, gdy zostały ujawnione nowe istotne fakty lub dowody nieznane w poprzednim postępowaniu. Muszą być one poparte nowymi dowodami i nie powinny wynikać jedynie z okoliczności już znanych w poprzednim postępowaniu.

Roman Nowosielski, adwokat, Kancelaria Nowosielski Gotkowicz i Partnerzy – Adwokaci i Radcy Prawni

Postępowanie w sprawie można podjąć na nowo w praktyce zawsze, jeżeli organy ścigania dojdą do przekonania, że sprawa jest niewyjaśniona, a nowe okoliczności pozwalają spojrzeć na nią na nowo. Typowe przykłady to sytuacje, ?w których zostaną ujawnione nowe dowody, np. świadkowie czy dokumenty, do których organy ścigania nie miały dostępu, bądź pojawią się nowe techniki kryminalistyczne umożliwiające zbadanie kwestii na nowo lub też wystąpi podejrzenie, że przestępstwo popełniła inna osoba niż podejrzany, który był podmiotem wcześniej prowadzonego postępowania.

Procedura przewiduje ograniczenia we wszczęciu na nowo śledztwa, jeżeli dotyczy sprawy, która toczyła się już przeciwko konkretnej osobie. Wtedy (art. 327 § 2 k.p.k.) postępowanie może wznowić prokurator nadrzędny w stosunku do tego, który wydał lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu, i może to uczynić tylko wówczas, gdy ujawnią się nowe istotne fakty ?lub dowody nieznane w poprzednim postępowaniu. W każdej takiej sprawie należy jednak zbadać, ?czy nie zachodzą tzw. przeszkody procesowe, w szczególności przedawnienie przestępstwa.

Prokuratura umorzyła w lutym 2010 r. wszczęte w lecie 2007 r. śledztwo dotyczące „uchylania się Jolanty Kwaśniewskiej i Aleksandra Kwaśniewskiego od opodatkowania (...) oraz podejmowania działań mogących utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia środków płatniczych". Chodziło o przestępstwo skarbowe (art. 54 kodeksu karnego skarbowego) i pranie brudnych pieniędzy (art. 299 § 5 kodeksu karnego).

Nowe dowody wskazujące na popełnienie przestępstwa uzasadniają, a wręcz nakazują prokuraturze podjęcie sprawy na nowo. Potwierdzają to prawnicy. To jednak, czy powinno być tak w tej sprawie, zależy od szczegółów, w tym dat, gdyż one wyznaczają moment przedawnienia ścigania. Żeby jednak prokuratura to stwierdziła, musi te podstawowe kwestie ustalić, a więc przeprowadzić przynajmniej wstępne śledztwo.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku