Trybunał w Strasburgu rozpatrzy skargę osadzonego w "ośrodku dla bestii"

Informację podała Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która prowadzi sprawę skarżącego w ramach Programu Spraw Precedensowych HFPC.

KOZZD utworzony został w 2013 roku na mocy uchwalonej ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Ustawa ta umożliwia osadzenie osób, po odbyciu przez nie kary pozbawienia wolności, w tzw. systemie terapeutycznym, w specjalnym ośrodku zamkniętym. Jest to dopuszczalne po wykazaniu, że osoba jest dotknięta określonymi w ustawie zaburzeniami psychicznymi, a ponadto istnieje „bardzo wysokie” prawdopodobieństwo popełnienia przez nią czynu zabronionego z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej, zagrożonego karą co najmniej 10 lat pozbawienia wolności.

Dziś problemem KOZZD jest przeludnienie ośrodka. Pierwotnie był przeznaczony dla maksymalnie 60 osób, a w placówce przebywa już ponad 90 pacjentów. W ocenie zespołu terapeutycznego KOZZD 20 osób mogłoby opuścić placówkę, lecz sądy nie chcą się na to zgodzić.

Czytaj więcej

Prawo karne

Złagodzono część obostrzeń w ośrodku dla "bestii" w Gostyninie

Mogą już zamawiać sobie jedzenie, dostawać paczki, korzystać z telefonów. Dyrektor Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym złagodził część restrykcji dla pensjonariuszy - osób skazanych za przestępstwa na tle seksualnym, które do Ośrodka trafiły po odbyciu kary.

Skargę w zakomunikowanej przez ETPC sprawie złożył jeden z osadzonych w KOZZD mężczyzn. Do lutego 2015 r. odbywał karę pozbawienia wolności. Dyrektor zakładu karnego, w którym przebywał, zwrócił się do sądu z wnioskiem o umieszczenie mężczyzny w KOZZD. Zanim sąd rozpoznał ten wniosek, mężczyzna został poddany obserwacji psychiatrycznej i przez ok. 9 miesięcy przebywał na wolności. W tym czasie nie złamał prawa, a nawet założył rodzinę. Pomimo to sądy przychyliły się do wniosku dyrektora więzienia i prawomocnie orzekły o umieszczeniu skarżącego w KOZZD. Od grudnia 2015 r. mężczyzna przebywa w ośrodku.

Od czerwca 2017 r. mężczyzna otrzymuje pozytywne opinie okresowe od psychologów i psychiatrów KOZZD, którzy wskazują, że jego dalsza izolacja nie jest konieczna i możliwe byłoby objęcie go nadzorem i terapią ambulatoryjną. Mimo to sądy odmawiają zwolnienia go z placówki w Gostyninie – początkowo przyczyną była niekorzystna opinia biegłych (specjalistów niezwiązanych z ośrodkiem), a następnie wątpliwości co do opinii korzystnej dla skarżącego.

W swojej skardze do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka mężczyzna zarzuca, że jego umieszczenie i pobyt w KOZZD były niezasadne, gdyż nie jest on osobą „chorą umysłowo” w rozumieniu przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Wskazuje też, że sam ośrodek nie jest instytucją zapewniającą odpowiednią terapię.

Skarżący zwraca uwagę na nadmierną długość postępowań kontrolnych w sprawie dalszego pobytu w Ośrodku. Zarzucił także naruszenie prawa do życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Konwencji) przez utrudnianie kontaktów z żoną – każdemu spotkaniu towarzyszył bowiem strażnik znajdujący się w bardzo bliskiej odległości.

Czytaj więcej

Prawo karne

Groźni przestępcy na wolności? Przepełniony ośrodek w Gostyninie

Ośrodek w Gostyninie, którego jednym z pierwszych pacjentów był Mariusz Trynkiewicz, jest przeludniony i nie będzie przyjmował nowych pacjentów – ujawnia portal Onet. Oznacza to, że polskie państwo straciło zdolność izolowania od społeczeństwa byłych przestępców, którzy zdaniem sądu po wyjściu na wolność mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia innych ludzi.

Komunikując skargę ETPC zwrócił się do skarżącego i rządu z pytaniami o to, czy w sprawie doszło do naruszenia: zakazu nieludzkiego traktowania (art. 3 Konwencji) w związku z warunkami panującymi w ośrodku i brakiem należytej terapii), prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego (art. 5 ust. 1 Konwencji) przez umieszczenie i kontynuację pobytu w KOZZD, prawa odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności (art. 5 ust. 4 Konwencji) przez zbyt długie postępowania w sprawie kontroli zasadności pobytu w placówce i prawa do życia prywatnego (art. 8 Konwencji) w związku z utrudnianiem kontaktów z żoną.

ETPC zakomunikował także drugą skargę złożoną przez mężczyznę, prowadzoną przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. Dotyczy ona odmowy udzielenia przepustki z ośrodka na udział w pogrzebie ojca. Oficjalną przyczyną odmowy był brak odpowiednich przepisów, które umożliwiałyby udzielenie takiej przepustki. Zdaniem skarżącego, taka sytuacja doprowadziła do naruszenia jego prawa do ochrony życia rodzinnego.