Co grozi za szpiegostwo w Polsce

W środę Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała dwie osoby podejrzane o szpiegowanie na rzecz Rosji. Są to pułkownik Wojska Polskiego pracujący w centrali Ministerstwa Obrony Narodowej oraz młody prawnik z rosyjskiej rodziny mieszkającej od wielu lat w Polsce.

Co grozi obu podejrzanym? Kary za szpiegostwo zostały określone w art. 130 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem, osoba, która bierze udział w działalności obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej podlega karze pozbawienia wolności w wymiarze od roku do 10 lat.

Podmiotem tego przestępstwa może być każdy, bez względu na obywatelstwo. Na czym polega to przestępstwo? Jak podaje komentarz do Kodeksu karnego pod redakcją prof. Mariana Filara, braniem udziału w obcym wywiadzie jest uczestniczenie w nim jakiejkolwiek formie. Może to być na przykład szkolenie agentów czy podrabianie dokumentów. Przy czym, samo udzielanie wiadomości obcemu wywiadowi nie jest jeszcze równoznaczne z braniem udziału w tym wywiadzie.

Inaczej sprawa wygląda, gdy sprawca udziela obcym służbom wiadomości, których przekazanie może wyrządzić szkodę Polsce. Wówczas grozi mu kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata.

Trzeba też pamiętać, że w polskim prawie karnym zakazane jest już same zgłoszenie gotowości działania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Polsce. Tak samo jak za podjęcie przygotowań sąd może skazać taką osobę na karę od sześciu miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.

Najsurowsza kara – 25 lat pozbawienia wolności – grozi za organizacje lub kierowanie działalnością obcego wywiadu w Polsce. Tu trzeba pamiętać, że organizowanie lub kierowanie nie oznacza wyłącznie stania na czele obcego wywiadu. Jak czytamy w komentarzu do Kodeksu karnego, może się odnosić np. do siatki szpiegowskiej w Polsce, lub na pewnym tylko jej obszarze, a także do pewnych tylko wyodrębnionych przedsięwzięć tego wywiadu.

Co mówi przepis

§ 1. Kto bierze udział w działalności obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 2. Kto, biorąc udział w obcym wywiadzie albo działając na jego rzecz, udziela temu wywiadowi wiadomości, których przekazanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§ 3. Kto, w celu udzielenia obcemu wywiadowi wiadomości określonych w § 2, gromadzi je lub przechowuje, wchodzi do systemu informatycznego w celu ich uzyskania albo zgłasza gotowość działania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 4. Kto działalność obcego wywiadu organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.