Każda osoba, która ma ubezpieczenie zdrowotne w Polsce, może w nagłych przypadkach skorzystać także bezpłatnie z opieki zdrowotnej w innym państwie Unii Europejskiej lub należącym do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (Islandia, Norwegia, Liechtenstein, Szwajcaria). Taką możliwość gwarantują ubezpieczonemu rozporządzenia w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (WE) nr 883/04 i (WE) 987/09.
W związku z tym polscy turyści, osoby tymczasowo przebywające za granicą w związku ze sprawami zawodowymi, odwiedzające swe rodziny czy też studiujące w innym państwie mogą dostać pomoc medyczną po okazaniu w zagranicznej placówce europejskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego (EKUZ). Dokument uprawnia do leczenia się w zagranicznych placówkach, które działają w powszechnym systemie ochrony zdrowia. Jeśli jednak w ramach niego są pobierane jeszcze dodatkowe opłaty od ubezpieczonych, EKUZ nie zwolni zainteresowanego z poniesienia tych kosztów. Za leczenie prywatne pacjent musi zapłacić sam.
Polacy powinni także pamiętać, że nie będą mogli liczyć na zwrot koszów leczenia za granicą, gdy skomplikowana operacja lub badania były ich jedynym celem wyjazdu. Potrzebna jest na nie zgoda NFZ i można ją dostać tylko na niedostępne u nas zabiegi. EKUZ daje natomiast prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych gdy ktoś nagle zachoruje w innym państwie i będzie to leczenie nieplanowane.
Europejską kartę ubezpieczenia zdrowotnego, która będzie ważna sześć miesięcy, może dostać osoba zatrudniona, prowadząca własną działalność gospodarczą pozarolniczą i rolniczą, rencista, student oraz członkowie rodzin wymienionych grup.
Co więcej, prawo do otrzymania powyższego dokumentu, ważnego do sześciu miesięcy lub krócej, mają również kobiety w okresie ciąży lub porodu oraz dzieci i młodzież do 18. roku życia. O EKUZ dwumiesięczny mogą się ubiegać bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy. 90-dniowe potwierdzenie ubezpieczenia przysługuje natomiast osobom, którym decyzją wójta lub burmistrza zostały przyznane świadczenia z pomocy społecznej. Najdłużej ważną, bo aż przez pięć lat, kartę dostają emeryci.