Czy trzeba mieć zezwolenie na pałkę, paralizator czy gaz do samoobrony

Chciałbym kupić sprzęt do obrony, bo zostałem napadnięty w prowadzonym przez siebie sklepie. Z różnych względów nie chcę mieć broni palnej. Myślałem raczej o paralizatorze lub jakiejś pałce. Czy do ich zakupu potrzebuję zezwolenia?

– pyta czytelnik

Posiadanie broni dla celów ochrony osobistej często wymaga pozwolenia. Osoba, która  posłuży się bronią posiadaną nielegalnie, nawet w obronie własnej lub innych, naraża się na odpowiedzialność karną. Ale nie każdy przedmiot, który może zostać użyty w celu samoobrony jest bronią i nie każda broń wymaga pozwolenia.

Kiedy pała jest bronią

O tym, czy dany przedmiot jest bronią, przesądza art. 4 ustawy o broni i amunicji. Oprócz broni palnej i pneumatycznej (a także ich istotnych części lub amunicji ) do broni zaliczają się miotacze gazu obezwładniającego, a także narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu.  Do tych ostatnich przepisy kwalifikują broń cięciwową (kusze), przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej (paralizatory) oraz  broń białą w postaci:

- ostrzy ukrytych w przedmiotach niemających wyglądu broni,

- kastetów i nunczaków,

- pałek posiadających zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierających wkładki z takiego materiału,

- pałek wykonanych z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujących kij bejsbolowy.

Co ciekawe Sąd Najwyższy podjął w 2001 r. uchwałę (sygn. akt I KZP 10/01), że oryginalny kij bejsbolowy nie jest bronią białą, o której mówi ustawa o broni i amunicji. Wynikałoby z tego, że nie potrzeba pozwolenia, by trzymać w domu kij wyprodukowany jako oryginalny sprzęt do ulubionej gry Amerykanów. Jego użycie w sytuacji zagrożenia nie może być podstawą do postawienia zarzutu nielegalnego posiadania broni. Jeśli jednak kij został wystrugany chałupniczym sposobem i tylko wyglądem przypomina bejsbolowy, to  już samo jego posiadanie może jest zagrożone karą aresztu albo grzywny.

Wszystko zależy od końca

Pałkę teleskopowę czy jakąkolwiek inną  można mieć przy sobie lub w domu bez pozwolenia Policji pod warunkiem, że jej końcówka nie została wykonana  z ciężkiego i twardego materiału. Nie może też kryć wkładu z takiego wkładu np. z ołowiu. Sklepy handlujące sprzętem tego typu zwykle wiedzą, które pałki można posiadać bez pozwolenia, a na które pozwolenie jest wymagane.

Pozwolenie na broń nie jest wymagane także na ręczny miotacz gazu ani na paralizator elektryczny o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA. Kiedy jeszcze? Takie przypadki wymienia  przepis art. 11 ustawy o broni i amunicji, są wśród nich określone  rodzaje broni (pneumatyczna, palna  alarmowa o kalibrze do 6 mm, palna pozbawiona cech użytkowych)  lub konkretne okoliczności (np. gromadzenie w muzeach, używanie w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na legalnej strzelnicy).

Tylko dla zdrowych na umyśle

Wszystkie inne okoliczności, w których ma dojść do posiadania broni lub inne rodzaje broni wymagają uzyskania pozwolenia na broń wydanego przez właściwego komendanta powiatowego Policji. Wniosek w tej sprawie zostanie rozpatrzony pozytywnie, jeśli wnioskodawca będzie spełniał szereg warunków m.in. przejdzie pozytywnie badania lekarskie i psychologiczne, zda egzamin ze znajomości przepisów dotyczących posiadania broni oraz umiejętności posługiwania się bronią, a także  przedstawi ważną przyczynę posiadania broni. Jak wynika z art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji taką przyczyną może być stałe, realne i ponadprzeciętne zagrożenie życia, zdrowia lub mienia.

Pozwolenie na broń wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej, w której określa się cel, w jakim zostało wydane oraz rodzaj i liczbę egzemplarzy broni. Pozwolenie na broń do celów ochrony osobistej uprawnia do posiadania niektórych rodzajów broni palnej (bojowej, gazowej, alarmowej w postaci pistoletów lub rewolwerów centralnego zapłonu o kalibrach od 6 mm do 12 mm), paralizatorów o średniej wartości prądu w obwodzie przekraczającej 10 mA oraz miotaczy gazu obezwładniającego.

Ile to kosztuje

Za wydanie decyzji o pozwoleniu na broń trzeba zapłacić 242 zł. Do tego dochodzą koszty badań lekarskich i psychologicznych  ( 20 % - 30 % najniższego miesięcznego wynagrodzenia) oraz koszt egzaminu – 400 zł.

Kto na pewno nie uzyska pozwolenia na broń?

Pozwolenia na broń nie wydaje się osobom:

1. które nie ukończonych 21 lat (na wniosek szkoły, organizacji sportowej, Polskiego Związku Łowieckiego albo stowarzyszenia obronnego pozwolenie może być wydane osobie mającej ukończone 18 lat , jednakże tylko na broń służącą do celów sportowych lub łowieckich),

2. z zaburzeniami psychicznymi,

3. wykazującym istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego,

4. uzależnionym od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych,

5. nie posiadającym miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 6. stanowiącym zagrożenie dla siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego:

a) skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,

b) skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za nieumyślne przestępstwo: