Reforma psychiatrii nabiera tempa. W 22 ośrodkach w Polsce ruszył właśnie pilotaż środowiskowej opieki psychiatrycznej, polegającej na odejściu od azylowego modelu opieki nad pacjentem na rzecz pomocy w jego miejscu zamieszkania. Ma to pomóc zmniejszyć liczbę samobójstw, która należy do najwyższych w całej Unii Europejskiej. W 2017 r. było ich 5276.
Od początku października osoba mająca myśli samobójcze może się zgłosić do punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego (PZK), działającego w 22 centrach zdrowia psychicznego (CZP) na terenie kraju. Na razie ośrodki działają w ramach trzyletniego pilotażu. Docelowo mają powstać w każdym powiecie.
Osoba w kryzysie psychicznym zostanie w nim przyjęta bez kolejki przez wykwalifikowanego pracownika medycznego. Psycholog, pielęgniarka psychiatryczna albo psychoterapeuta zdecydują, czy wymaga natychmiastowej pomocy czy rozmowy wspierającej i – w zależności od sytuacji – zdecyduje o przyjęciu do szpitala albo skieruje na terapię. PZK ma działać w godz. 8–18. Później potrzebujących przyjmie w Centrum Zdrowia Psychicznego psychiatra dyżurny. Człowiek wymagający pilnej pomocy będzie musiał ją uzyskać w ciągu 72 godzin.
– W punkcie zgłoszeniowo-koordynacyjnym pacjent uzyska pomoc natychmiast, co pozwoli uniknąć pogorszenia się jego stanu. Gdyby z tym samym problemem zgłosił się do poradni psychiatrycznej, usłyszałby zapewne, że najbliższy wolny termin jest za trzy miesiące – tłumaczy dr Marek Balicki, dyrektor Biura ds. Pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, były wiceminister zdrowia.
Centrum bierze odpowiedzialność za zdrowie psychiczne populacji na podległym mu terenie również poprzez współpracę z opieką społeczną. Stawka na pacjenta wynosić będzie 75 zł rocznie na każdego chorego zamieszkującego dany teren. Poza objęciem kompleksową opieką wszystkich dorosłych mieszkających na podległym mu terenie centrum zapewni im opiekę na oddziale całodobowym, dziennym, w przychodni psychiatrycznej, w ramach opieki nad pacjentem w jego domu oraz w PZK.
W terapii wesprą pracowników tzw. asystenci zdrowienia, czyli osoby, które mają za sobą kryzys psychiczny, a teraz pomagają innym chorym. – Asystent zdrowienia z własnego doświadczenia wie, z jakimi problemami zmaga się chory. Mamy dobre doświadczenia z ich pracą w Polsce i chcemy usankcjonować ich zatrudnienie – tłumaczy wiceminister zdrowia Zbigniew Król. Dotychczas pracowali na zasadach wolontariatu lub pobierając opłaty od samych pacjentów.
