Polskie prawo wymaga poprawy

Uważa tak Grzegorz Wierczyński z Uniwersytetu Gdańskiego, który wystąpił z koncepcją powołania takiej rady. Dzisiejsze rozproszenie instytucji oceniających projektowane przepisy jest bowiem słabością procesu legislacyjnego.

– Przy ministrze sprawiedliwości działają dwie komisje kodyfikacyjne, przy Radzie Ministrów Rada Legislacyjna oraz Zespół do spraw Jakości Regulacji Prawnych, przy Sejmie Biuro Analiz Sejmowych – wymienia Wierczyński i dodaje, że wszystkie te organy funkcjonują niezależnie i nie tworzą systemu. Jednocześnie żaden nie zajmuje się kompleksowo naukowym badaniem proponowanych bądź istniejących regulacji. [b]Ogromny potencjał naukowców z polskich wydziałów prawa nie jest należycie wykorzystywany[/b]. Rada Legislacyjna notabene od

lipca ubiegłego roku zaopiniowała zaledwie 16 projektów ustaw, a obecnie pozbawiona jest przewodniczącego.

Diagnoza stanu rzeczy jest oczywista: wiele regulacji zawiera błędy, które wymagają kolejnych nowelizacji. Zmiany ustaw oznaczają konieczność zmieniania aktów wykonawczych.

Nieracjonalne tworzenie prawa wynika, zdaniem Tomasza Zalasińskiego z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, z tego, że prawodawca nie rozpoznaje w pełni skutków wprowadzanych zmian, co rodzi nieprzewidziane „efekty uboczne”, których likwidacja wymusza kolejne doraźne i pośpieszne nowelizacje. – W ten sposób uruchamia się lawinę zmian, która psuje system prawny – obrazuje Zalasiński.

Zdaniem Wierczyńskiego, działanie tych niekorzystnych czynników można ograniczyć systemowo, powołując specjalny organ – Krajową Radę Legislacyjną. Jej zadaniem byłoby opiniowanie wszystkich projektów ustaw i rozporządzeń pod

kątem zasad poprawnej legislacji oraz prowadzenie, a przynajmniej inicjowanie i koordynowanie, stałych badań mających na celu porządkowanie systemu prawnego. [b]Jej pozycja ustrojowa musiałaby być wysoka, podobna do pozycji Krajowej Rady Sądownictwa czy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji[/b].

W opinii Tomasza Zalasińskiego usunięcie wad polskiego prawodawstwa byłoby możliwe pod warunkiem prowadzenia konsekwentnej polityki legislacyjnej, która powinna się opierać na: planowaniu działalności, szerokiej partycypacji obywateli i środowisk gospodarczych, ocenie skutków regulacji oraz monitoringu wprowadzania i stosowania przyjętych rozwiązań.

– Podobne postulaty teoria legislacji stawia od dawna. Niestety, bezskutecznie – kończy nieoptymistycznie Zalasiński.

– Środowiska prawnicze powinny wziąć na siebie ciężar przekonania polityków o potrzebie utworzenia organu takiego jak Krajowa Rada Legislacyjna – uważa Grzegorz Wierczyński.

[ramka] [b]Ważne i głośne ustawy z 2010 roku[/b]

- Są wśród ustaw takie, które mają być sposobem na rozwiązanie problemu społecznego, np. antydopalaczowa czy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa.

- Są akty regulujące zasadnicze dziedziny życia, jak publiczny transport zbiorowy.

- Ustawę o racjonalizacji zatrudnienia w administracji publicznej prezydent profilaktycznie przed podpisaniem skierował do zbadania przez Trybunał Konstytucyjny.

- Istotne zmiany w VAT uchwalono w pośpiechu.

- Parlament przyjął wreszcie wprowadzające unijne zasady ustawy o równym traktowaniu oraz o usługach, na co od dawna nalegała Komisja Europejska.

- Ustawa o dowodach osobistych wprowadzi od lipca elektroniczne dokumenty tożsamości, a ustawa o ewidencji ludności nie zrezygnuje z instytucji meldunku, mimo pierwotnych obietnic rządu.