Andrzej G., nauczyciel jednej z białostockich szkół, musiał odejść z pracy pod koniec 2004 r. w związku z likwidacją placówki, w której uczył. Chociaż miał już prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej, nie chciał z niej skorzystać i szukał nowej pracy. Zarejestrował się jako bezrobotny i przez rok pobierał zasiłek. Gdy w końcu zwrócił się o wypłatę emerytury, ZUS odmówił mu tego świadczenia. Zakład argumentował, że mimo trzydziestoletniego okresu zatrudnienia, w tym dwudziestu lat pracy pedagogicznej, które zgodnie z art. 88 Karty nauczyciela dają prawo do wcześniejszej emerytury, utracił on status nauczyciela i możliwość starania się o to świadczenie. Stało się tak, gdy zarejestrował się jako bezrobotny.
Andrzej G. odwołał się do sądu okręgowego, który zmienił odmowną decyzję ZUS i przyznał mu prawo do emerytury od dnia złożenia wniosku. Sąd uznał, że ubezpieczony ma 31 lat, 5 miesięcy i 29 dni okresów zatrudnienia, w tym 27 lat i 9 dni jako nauczyciel. Stosunek pracy zaś został rozwiązany w sposób przewidziany wart. 88 Karty. Przepis ten przewiduje, że nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat w szczególnym charakterze, a nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy -przejść na emeryturę. Zachowują to uprawnienie również w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy po likwidacji szkoły (art. 20 ust. 1, 5c i 7 Karty).
W wyniku odwołania ZUS sprawa trafiła do sądu apelacyjnego. Ten nie zgodził się z argumentem Zakładu, iż podleganie po rozwiązaniu stosunku pracy ubezpieczeniu społecznemu z jakiegokolwiek innego tytułu pozbawia nauczyciela prawa do wcześniejszej emerytury. Powołał się przy tym na wyroki Sądu Najwyższego, który uznał, że art.88 Karty stwarza nauczycielom przywilej przejścia na emeryturę bez względu na wiek (I UK 184/04). Jednoznacznie też wiąże możliwość uzyskania emerytury z posiadaniem statusu nauczyciela. SN w wyroku IIUKN626/00 uznał także, że nie można wymagać od nauczyciela, któremu organ rentowy odmówił wcześniejszej emerytury, aby bezczynnie wyczekiwał na zakończenie postępowania sądowego w obawie, iż ponowne podjęcie pracy uniemożliwi mu otrzymanie świadczenia.
Ponadto z wyroków wynika, że nauczyciel może się starać o wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 88 Karty nauczyciela tylko gdy spełnił warunki dotyczące stażu i pracy w szczególnych warunkach do dnia ustania stosunku pracy.
Na tej podstawie SA uznał, że Andrzej G. spełnił kryteria wyrażone przez SN. Tym samym wystarczy, żeby nauczyciel wypracował odpowiedni staż wymagany przez przepisy, aby nabył prawo do nauczycielskiej emerytury na podstawie art. 88 Karty. Wynika z niego, że nie straci prawa do tego świadczenia nawet wtedy, gdy zarejestruje się jako bezrobotny czy podejmie zatrudnienie w innym niż nauczyciel charakterze (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 25 maja 2006 r. (sygn. III AUa 299/06).
