Gdy Czesław K. w 2004 r. wystąpił o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi, ZUS odmówił mu prawa do tego świadczenia. Mężczyzna od 1940 r. do kwietnia 1941 r. walczył w Szarych Szeregach, potem trafił do hitlerowskiego obozu jenieckiego.

Lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że jego całkowita niezdolność do pracy powstała właśnie wskutek pobytu w obozie. Wtedy ZUS uznał, że nie przysługuje mu świadczenie z ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (DzU nr 9 z 2002 r. poz. 87), która uzależnia prawo do renty od tego, czy niezdolność do pracy jest wynikiem udziału w walkach w czasie II wojny światowej. Sąd okręgowy, do którego odwołał się Czesław K. od niekorzystnej decyzji ZUS, utrzymał ją w mocy.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu zwrócił uwagę na przepisy ustawy z 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (DzU nr 42 z 2002 r., poz. 371). W art. 3 pkt 2 tej ustawy jest mowa, że do okresów działalności kombatanckiej lub z nią równorzędnych zalicza się czas przebywania m.in. w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady, w których warunki pobytu nie różniły się od panujących w obozach koncentracyjnych.

Ponadto Czesław K. uzyskał potwierdzenie działalności kombatanckiej w dwóch okresach: od października 1940 r. do kwietnia 1941 r. w Szarych Szeregach (zgodnie z art. 1 ustawy o kombatantach) oraz od kwietnia 1941 r. do 1945 r. w hitlerowskim obozie koncentracyjnym (zgodnie z art. 3).

Zdaniem SA okresy te zostały zweryfikowane w toku postępowania przed Urzędem ds. Kombatantów i są wiążące w postępowaniu zarówno przed organem rentowym, jak i Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (wyrok SN z 12 października 1993 r., sygn. II UR 5/93). SA uznał więc, że inwalidztwo Czesława K. należy traktować jako powstałe w związku z działaniami wojennymi. Tym samym ma on prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w myśl art. 7 pkt 5 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. SA zobowiązał ZUS do wypłaty tego świadczenia Czesławowi K. (wyrok z 25 maja 2006 r., sygn. III AUa1467/05).