Tak stanowi art. 93 ust. 4 pkt 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2F6DADC1BE19AD4B6A4E4AA3447FD008?id=184677]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link]. Nakłada on na prezesa ZUS na wniosek głównego inspektora kontroli Zakładu obowiązek odwołania ze stanowiska inspektora kontroli osoby, która ma ustalone prawo do emerytury. W opinii rzecznika praw obywatelskich przepis ten jest niezgodny z art. 32 konstytucji.
Jest to jednocześnie jeden z najbardziej restrykcyjnych zapisów. Nie tylko nie daje pracodawcy możliwości złożenia własnego oświadczenia woli co do możliwości i potrzeby dalszego zatrudnienia inspektora, ale również represjonuje za fakt ustalenia prawa do emerytury. A przecież każdy pracownik – bez udziału pracodawcy – ma prawo zwrócić się o jego ustalenie i to nie powinno wywoływać negatywnych konsekwencji w sferze stosunku pracy. Samo bowiem ustalenie nie oznacza woli pracownika natychmiastowego skorzystania ze świadczenia.Departament Ubezpieczeń Społecznych MPiPS podkreślił, że kategoryczne brzmienie tego przepisu nie pozostawia prezesowi ZUS swobody w podjęciu decyzji w tej sprawie. Uchylenie art. 103 ust. 2a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EC1587FC57A5F783F8F0816C71315D17?id=172511]ustawy o emeryturach i rentach z FUS[/link] stworzyło pracownikom możliwość pobierania emerytury bez rozwiązania stosunku pracy. Ale kontrowersyjny przepis dotyczący inspektorów ZUS im na to nie pozwala.
[b]Rzecznik praw obywatelskich zwraca uwagę, że taki stan rzeczy jest sprzeczny z ostatnio kształtującą się linią orzeczniczą Sądu Najwyższego (zob. uchwały z 19 listopada 2008 r., I PZP 4/08 oraz z 21 stycznia 2009 r., II PZP 13/08) oraz Trybunału Konstytucyjnego.[/b]
Wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony wyłącznie z powodu osiągnięcia wieku i nabycia prawa do emerytury nie może stanowić jego uzasadnionej przyczyny– w rozumieniu art. 45 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F75798EB8866922DE739A120DEA77717?id=76037]k.p.[/link] Byłoby ono dyskryminacją pośrednią ze względu na płeć oraz bezpośrednią ze względu na wiek, a tym samym – bezprawne. Tym bardziej nieuprawniony jest zapis, który nakłada na pracodawcę obowiązek odwołania ze stanowiska pracownika, który ma ustalone prawo do emerytury lub renty.
Art. 93 ust. 4 pkt 5 ustawy systemowej nie mówi o obowiązku czy też możliwości rozwiązania stosunku pracy z inspektorem kontroli ZUS w związku z osiągnięciem wieku i stażu uprawniającego do emerytur. Nakłada jednak na pracodawcę obowiązek odwołania go, gdy ma on ustalone prawo do emerytury, co wywołuje takie same konsekwencje.
