Zasiłek chorobowy z ZUS dla byłego pracownika właściciela ziemi rolnej

Mam pytanie o zasiłek chorobowy z ZUS. Umowa o pracę wygasła 31 lipca 2014. Od 29 lipca jestem na zwolnieniu lekarskim. Wysłałem druk L4 do ZUS w odpowiedzi otrzymując druk Z-10. Od niedawna jestem posiadaczem ok. 4 hektarów gruntów rolnych i zastanawia mnie pytanie nr 5 na tymże właśnie druku. "Kontynuuję/podjąłem również inną działalność zarobkową: a) prowadzę gospodarstwo rolne (tak/nie) o powierzchni ... ha lub dział specjalny (tak/nie) b) podlegam obowiązkowo/dobrowolnie ubezpieczeniu społecznemu rolników tak/nie. Czy

przysługuje

mi

nadal

prawo do zasiłku mimo posiadania ziemi, ponieważ zachorowałem w trakcie trwania stosunku pracy i choroba trwa bez choćby jednodniowej przerwy? Jeśli tak, to jak wypełnić pola w cytowanych pytaniach, żeby nie stracić świadczenia?

– pyta czytelnik.

Pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu do rozwiązania umowy o pracę włącznie. Jeśli w tym czasie zachoruje, ma prawo do zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy - zasiłek chorobowy zastępuje mu utracony zarobek. Ta zasada wynika z art. 6 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jednak według art. 7 tej ustawy prawo do zasiłku przysługuje również wyjątkowo osobie, która zachorowała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, czyli np. po rozwiązaniu umowy o pracę.

Zasiłek nie tylko dla pracownika

Przepisy warunkują wypłatę zasiłku dla byłego pracownika czasem trwania niezdolności do pracy. Choroba musi być długotrwała (co najmniej 30 dni), a zwolnienie lekarskie nie może rozpoczynać się później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia lub - w przypadku choroby, której objawy ujawniają się po dłuższym czasie (kod E na zwolnieniu lekarskim) - w ciągu 3 miesięcy.

Z art. 13 ustawy zasiłkowej wynika też, że mimo spełnienia tych przesłanek, w pewnych przypadkach zasiłek chorobowy nie będzie przysługiwał po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy zachorowanie nastąpiło w czasie zatrudnienia, jak i po jego ustaniu. Zasiłku nie dostanie były etatowiec, który:

1) ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,

2) kontynuuje działalność zarobkową lub podjął działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,

3) nie nabył prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia,

4) jest uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,

5) podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Ostatni punkt jest szczególnie ważny dla czytelnika. Sprawdźmy zatem, czy posiadanie 4 ha ziemi rolnej powoduje, że ich właściciel podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników, a tym samym nie może liczyć na zasiłek chorobowy z ZUS.

Ilość hektarów ma znaczenie, ale...

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, ubezpieczeniu temu podlega się z mocy ustawy albo dobrowolnie, na wniosek. W art. 7 i 16 czytamy, że z mocy ustawy ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny, a także domownik takiego rolnika, jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Z przepisów wynika więc, że obowiązek ubezpieczenia społecznego rolników powstaje, gdy powierzchnia gospodarstwa jest większa niż 1 ha przeliczeniowy, ale jednocześnie rolnik nie może być ubezpieczony w ZUS. Jeśli zatem właściciel gospodarstwa zachorował w czasie trwania zatrudnienia (i ubezpieczenia w ZUS) i choruje również po rozwiązaniu umowy o pracę, to nabywa prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia. Nie ma wtedy znaczenia areał posiadanej ziemi. Tak samo byłoby wtedy, gdyby zwolnienie lekarskie zostało wystawione od następnego dnia po rozwiązaniu umowy o pracę.

Nie można zarabiać na L4

Na ten temat wypowiedział także Sąd Najwyższy. W uchwale z 30 sierpnia 2001 r. (sygn. akt III ZP 11/01) SN stwierdził, że prowadzenie na własny rachunek działalności rolniczej, która nie stanowi tytułu do rolniczego ubezpieczenia społecznego nie oznacza kontynuowania lub podjęcia działalności zarobkowej w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

- Zarówno posiadanie gospodarstwa rolnego, jak i osiąganie dochodu z jego prowadzenia, nie stanowią - co do zasady - okoliczności odpowiadających użytemu w przepisie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy warunkowi wyłączającemu prawo do zasiłku – stwierdził SN w uzasadnieniu i dodał, że zasiłek należy się choremu z hektarami z samego faktu, że nie może on wykonywać (kontynuować lub podjąć) jakiejkolwiek działalności zarobkowej, bo jest chory.

Pracodawca powinien zatem wypłacić czytelnikowi wynagrodzenie chorobowe za 3 dni (29, 30 i 31 lipca), a następnie przekazać jego zwolnienie lekarskie do ZUS, który ustala prawo do zasiłku chorobowego. ZUS musi przyznać zasiłek chorobowy od 1 sierpnia, bo nie ma ani jednego dnia przerwy między ustaniem zatrudnienia a powstaniem niezdolności do pracy. Obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym rolników czytelnik zostanie objęty dopiero po zakończeniu pobierania zasiłku chorobowego.

Mam hektary, nie mam KRUS

Jak w takim razie odpowiedzieć na pytanie, które ZUS stawia w druku Z-10:

„Kontynuuję/podjąłem również inną działalność zarobkową: a) prowadzę gospodarstwo rolne (tak/nie) o powierzchni ... ha lub dział specjalny (tak/nie)" b) Podlegam obowiązkowo/dobrowolnie ubezpieczeniu społecznemu rolników...(tak/nie)