Nie tylko dopłaty do pensji seniorów. W życie wchodzą reformy urzędów pracy i zatrudniania cudzoziemców

Takie zmiany wprowadzi ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która wchodzi w życie 1 czerwca 2025 r. Ma ona zastąpić obowiązującą ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która jest już pod wieloma względami nieaktualna. W ocenie resortu rodziny, który jest autorem zmian, nowe przepisy są odpowiedzią na realne potrzeby i oczekiwania zarówno poszukujących zatrudnienia, jak i pracodawców.

Reforma pośrednictwa pracy. W jakim urzędzie pracy zarejestruje się bezrobotny? 

Zweryfikowaliśmy, które regulacje – zdaniem specjalistów – faktycznie wypełniają te założenia.

Wioletta Żukowska-Czaplicka, ekspertka w sprawach społeczno-gospodarczych Federacji Przedsiębiorców Polskich, wskazuje, że jedną z oczekiwanych zmian jest możliwość zarejestrowania się jako bezrobotny w miejscu zamieszkania, a nie jak dotychczas, ze względu na adres zameldowania.

– Ustawa kończy z absurdem, z którym mieliśmy dotychczas do czynienia. Oczywiste jest bowiem, że osoba bezrobotna jest zainteresowana znalezieniem pracy w miejscu, w którym mieszka i funkcjonuje na co dzień, a nie w miejscowości, w której np. tylko się urodziła i ma meldunek. Taka sytuacja jest powszechna, zwłaszcza w dużych miastach, do których często „za pracą” i nowymi możliwościami, przyjeżdżają w szczególności młodzi ludzie – mówi ekspertka.

Jak podkreśla, zmiana ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom samych bezrobotnych i kończy z pewną fikcją w rejestrach urzędów pracy. Zwraca też uwagę na konsekwencje, które może wywołać.

– Z rejestrów powiatowych urzędów pracy (PUP) w mniejszych miejscowościach ubędzie bezrobotnych, a przybędzie ich w większych miastach, co też będzie stanowić dla nich wyzwanie, aby nie tylko zapewnić odpowiednią obsługę, ale też efektywne zatrudnienie – mówi Wioletta Żukowska-Czaplicka.

Na tę kwestię zwraca też uwagę Katarzyna Kamecka z Polskiego Towarzystwa Gospodarczego.

– Nowe rozwiązanie zwiększy mobilność osób szukających pracy – uważa. 

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Takie osoby są ciągle potrzebne na rynku pracy. Muszą jednak walczyć ze stereotypami

Pracodawcy potrzebują osób dojrzałych...

Pro

Wsparcie zatrudnienia seniorów. Kto może liczyć na dopłaty do ich pensji?

Dzięki nowej ustawie PUP w swojej działalności będą musiały uwzględniać też osoby w wieku 60+. W jaki sposób? Starosta będzie mógł przyznać pracodawcy dofinansowanie do wynagrodzenia za zatrudnienie osoby poszukującej pracy, która ukończyła 60 lat w przypadku kobiet i 65 w przypadku mężczyzn. Przysługiwałoby ono na jeden miesiąc, w wysokości nie wyższej niż połowa minimalnego wynagrodzenia (czyli 2333 zł w tym roku). 

– Oczywiście można dyskutować czy jest to wystarczający okres. Niemniej jednak należy docenić kierunek tych działań, których celem jest wsparcie osób w wieku emerytalnym. Dotychczas nie były one w ogóle uwzględniane w działaniach PUP. A to oni powinni być w centrum zainteresowania urzędów pracy. Zwłaszcza że obecnie nie ma woli politycznej do podnoszenia wieku emerytalnego. Z kolei Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chce zachęcać osoby starsze do pracy na emeryturze. To rozwiązanie jest jedną z takich zachęt, chociaż oczywiście niewystarczającą – podkreśla Wioletta Żukowska-Czaplicka.

Marcin Frąckowiak, radca prawny z kancelarii Sadkowski i Wspólnicy, zauważa z kolei, że głównym celem ustawy ma być pomoc w zatrudnieniu dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. I jest to dostrzegalne.

– Do wspomnianej kategorii należą m.in. bezrobotni powyżej 50. roku życia oraz ci z Kartą Dużej Rodziny, a więc posiadający co najmniej troje dzieci, a także osoby samotnie je wychowujące. Preferencyjnie mają być traktowani również bezrobotni do 30. roku życia, a więc ci, którzy powinni jak najszybciej wejść na rynek pracy, ale z jakichś powodów znajdują się poza nim – zauważa mecenas.

Tę ostatnią kwestię pozytywnie ocenia też radca prawny Wojciech Kruk z Grant Thornton.

– Zgodnie z raportem MRPiPS za 2024 r., w urzędach pracy zarejestrowanych było 187,7 tys. bezrobotnych do 30. roku życia, co stanowiło aż 23,9 proc. ogółu zarejestrowanych bezrobotnych – wskazuje.

Podkreśla, że w aktywizacji tych osób pomocne ma być przypisanie każdemu doradcy do spraw zatrudnienia w PUP funkcji doradcy dla młodych bezrobotnych wraz z obowiązkiem określenia indywidualnego planu działania dla każdej z takich osób. 

– Działania urzędu mają obejmować m.in. przeprowadzenie oceny ich umiejętności cyfrowych, przedstawienie im możliwości udziału w stażach bądź szkoleniach przygotowujących do wykonywania pracy w danym zawodzie, a także zapewnienie wsparcia w zakresie poradnictwa zawodowego oraz wsparcia psychologicznego – wyjaśnia mec. Kruk.

Za sprawą nowych przepisów PUP mają być więc nowocześniejsze i bardziej dostosowane do obecnych realiów. Możliwe będzie m.in. założenie indywidualnego konta w systemie teleinformatycznym praca.gov.pl, za pomocą którego będzie można otrzymywać np. decyzje czy zawiadomienia związane m.in. ze statusem bezrobotnego.

Szykują się zmiany w praktykach absolwenckich. Będzie też rekrutacyjny „Tinder”

– Omawiana ustawa zmienia też przepisy dotyczące praktyk absolwenckich. W efekcie z niepełnoletnim praktykantem, który ukończył szkołę ponadpodstawową, będzie można zawrzeć umowę o praktykę absolwencką aż do ukończenia przez niego 18. roku życia, a nie jak dotychczas, maksymalnie na okres trzech miesięcy. To bardzo pozytywna zmiana, zachęcająca do legalnej pracy jeszcze przed osiągnięciem pełnoletności – mówi mec. Marcin Frąckowiak.

Z kolei Wojciech Kruk podkreśla, że w ustawie akcentowano digitalizację wielu procesów związanych z zatrudnieniem, co ocenia pozytywnie. 

– Po zmianach część zadań w zakresie wsparcia przy poszukiwaniu pracy będzie realizowana przez systemy ePraca oraz Baza CV. W ramach tego pierwszego gromadzone będą oferty pracy z podziałem na lokalizacje czy zawody, natomiast w drugim tworzone będą życiorysy zawodowe osób bezrobotnych. Oba systemy będą ze sobą powiązane i mają automatycznie łączyć odpowiednie oferty pracy i życiorysy potencjalnych kandydatów. Informacja o pozytywnym dopasowaniu ma trafiać bezpośrednio do bezrobotnego oraz pracodawcy, co powinno znacznie skrócić proces rekrutacyjny – mówi mecenas.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Cudzoziemcy nie poprawią naszej demografii. Pokazują to symulacje ZUS

Do zatrzymania negatywnych tendencji demograficznych w Polsce potrzebny byłby znacznie większy na...

Reforma pośrednictwa. Jak oceniają ją urzędy pracy?

Dyrektor Urzędu Pracy m.st. Warszawy Monika Fedorczuk jako jedną z kluczowych zmian, obok wspomnianej już możliwości rejestracji w urzędzie pracy w miejscowości zamieszkania, wymienia odejście od zasady, że jest on instytucją jedynie dla osób bezrobotnych.

– Od 1 czerwca – zgodnie z intencją ustawodawcy – z jego usług będzie mógł skorzystać każdy, kto potrzebuje wsparcia w poszukiwaniu pracy lub zdefiniowania swojej ścieżki zawodowej – wyjaśnia.

Podkreśla jednocześnie, że w ustawie pojawiły się też nowe instrumenty kierowane m.in. do osób w wieku emerytalnym czy pracujących, którzy chcą podnieść swoje kwalifikacje.

– Niewątpliwie jest to dobry krok w kierunku utrzymania na rynku pracy możliwie dużej liczby osób i zwiększenia poziomu przygotowania pracowników do nowych wyzwań. Powodzenie tego zamierzenia zależy jednak od wielkości środków jakie zostaną przeznaczone na ten cel i skuteczności działań informacyjnych kierowanych do nowych grup odbiorców usług urzędów pracy – ocenia Monika Fedorczuk.

Podstawa prawna: ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620)