Projekt zaakceptowała senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Zakłada on rozszerzenie kategorii osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego o osoby, o których mowa w art. 11 ust. 5a ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, czyli uprawnione do pochowania dziecka martwo urodzonego, bez względu na czas trwania ciąży, dla którego sporządzono kartę zgonu w celu pochowania zwłok.
Obecnie świadczenia z ubezpieczenia społecznego (zasiłek pogrzebowy, zasiłek macierzyński, skrócony urlop macierzyński), rodzice martwo urodzonego dziecka mogą otrzymać po przedstawieniu odpisu akt urodzenia z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. Do sporządzenia aktu urodzenia z taką adnotacją konieczne jest podanie płci dziecka. W takich przypadkach można ją jednoznacznie ustalić na podstawie badań genetycznych, ale te są kosztowne i w takiej sytuacji nierefundowane (bo to już nie jest świadczenie medyczne).
- Poza tym w dramatycznej sytuacji, w jakiej znajduje się rodzina, jest to zupełnie niepotrzebne obciążenie - uważa rzecznik praw obywatelskich, który uważa, że obligatoryjne wymaganie określenia płci w akcie urodzenia dziecka martwo urodzonego, w celu uzyskania przez rodziców określonych świadczeń, nie jest niczym uzasadnione.
Rzecznik postulował odpowiednią zmianę przepisów rozporządzeń przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, jednak propozycja ta nie została przyjęta. Dlatego zwrócił się do senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji o ocenę prawidłowości przepisów obowiązujących w tej sprawie.
- Każdy rodzic powinien mieć zagwarantowane prawo do godnego pożegnania swojego dziecka, bez względu na wiek i kondycję fizyczną, w jakiej przyszło na świat. Przepisy ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, po wprowadzeniu odpowiednich zmian, umożliwiają obecnie dokonanie pochówku dzieci martwo urodzonych, których płci nie da się ustalić. Na tym jednak kończy się pomoc dla rodziców. Koszty pochówku ponoszą we własnym zakresie. Nie otrzymują też żadnych świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego - argumentował RPO.
Zdaniem rzecznika pomoc dla rodziców po utracie dziecka nie powinna być uzależniona od tego, czy można ustalić płeć dziecka. Strata dziecka i jego pochówek jest przeżyciem traumatycznym i właśnie te wydarzenia powinny skłonić do udzielenia wsparcia rodzicom.
