W zależności od wysokości dodatkowych przychodów renta lub emerytura może być zawieszona lub zmniejszona. Jeśli rocznie dana osoba zarobi dodatkowo mniej niż 22 176,90 zł (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), to należy się jej całe świadczenie z ZUS. Jeśli dodatkowy przychód mieści się w przedziale pomiędzy 22 176,90 zł a 41 185,40 zł (70 proc. a 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), to otrzyma swoje świadczenie w zmniejszonej wysokości. Zarabiającym dodatkowo powyżej 41 185,40 zł rocznie ZUS zawiesza świadczenie.

Są oczywiście tacy, których limity dorabiania nie dotyczą. Przede wszystkim chodzi tu o osoby, które mają ustalone prawo do emerytury i ukończone 60 lat – kobiety i 65 lat – mężczyźni, chyba że kontynuują zatrudnienie podjęte przed przejściem na emeryturę.

Obowiązek rozliczenia mają zarówno dorabiający na podstawie umów o pracę i cywilnoprawnych, jak i prowadzący działalność gospodarczą. Zaświadczenia o przychodach emeryta lub rencisty wystawia pracodawca. Osoby, które same płacą za siebie składki, np. przedsiębiorcy, muszą przedstawić oświadczenia o wysokości przychodu. Składają je w oddziale ZUS, który wypłaca im świadczenia. Przesyłanie miesięcznych informacji o zarobkach nie zwalnia z rocznego rozliczenia.

Jeżeli z przedstawionych przez emeryta lub rencistę zaświadczeń i oświadczeń wynika, że można przeprowadzić rozliczenie miesięczne lub roczne, to ZUS musi wybrać wariant korzystniejszy dla zainteresowanego.

To zaś zależy to od tego, w jakiej wysokości i jak często emeryt lub rencista dorabiał. Jeśli miesięczne przychody niewiele przekraczały limity, to korzystniejsze może się okazać rozliczenie roczne.