Nigel Farage szykuje się na premiera. Wielki powrót autora brexitu

Na pierwszy rzut oka wielkiego sensu to nie ma. Pięć lat po wyjściu królestwa z Unii już tylko 30 proc. Brytyjczyków uważa, że brexit miał rację bytu, podczas gdy 55 proc. jest przekonanych, że ich kraj popełnił ciężki błąd – podaje YouGov. Choć bezpośrednia odpowiedzialność za ten ruch spoczywa na ówczesnym premierze Davidzie Cameronie, który latem 2016 r. rozpisał referendum rozwodowe, to przecież zrobił to, aby powstrzymać rosnące poparcie dla Nigela Farage’a i jego ówczesnej UK Independence Party, którego źródłem był rewolucyjny projekt wyjścia z Unii Europejskiej. 

A jednak prezes instytutu analitycznego Deltapoll, Joe Twyman mówi „Rzeczpospolitej”, że nowe ugrupowanie Farage’a Reform UK od maja konsekwentnie utrzymuje się na pozycji lidera w sondażach partyjnych. Ma 8-10 pkt proc. przewagi nad drugą w zestawieniu Partią Pracy. Jeszcze nigdy ugrupowanie inne niż konserwatyści czy laburzyści nie dokonało czegoś podobnego.

Keir Starmer idzie w ślady Emmanuela Macrona, który uczynił z Marine Le Pen swoją główną rywalkę

Sir Keir Starmer wyciągnął z tego wnioski. Na zakończonej w środę konferencji Partii Pracy w Liverpoolu premier wskazał właśnie Farage’a, a nie Torysów, jako swojego głównego przeciwnika politycznego. Więcej: ostrzegł, że Wielka Brytania staje przed egzystencjalnym wyborem między wiernością swojej liberalnej, otwartej tożsamości a wąskim, etnicznym nacjonalizmem promowanym przez przywódcę Reform UK.

Czytaj więcej

Komentarze

Jędrzej Bielecki: Brexit na postrach

Margaret Thatcher urządziła Wielką Brytanię w Unii znakomicie. Na razie nie widać, czym Boris Joh...

Taka strategia wydaje się żywcem zaczerpnięta od Emmanuela Macrona. Prezydent Francji najpierw w 2017 r., a potem w 2022 r. wygrał wyścig o Pałac Elizejski z liderką skrajnie prawicowego Zjednoczenia Narodowego (ZN) Marine Le Pen, stawiając przed Francuzami podobny wybór. Tyle że zmarginalizował przy tej okazji ugrupowania umiarkowanej lewicy (Partia Socjalistyczna) i prawicy (Republikanie), niejako skazując niezadowolonych wyborców na poparcie opcji radykalnej. I dziś ZN zdaje się być u progu zdobycia władzy. 

Wielka Brytania może być świadkiem podobnego zjawiska. Miejsce tradycyjnego, dwupartyjnego systemu zajął o wiele bardziej rozdrobniony układ pięciu ugrupowań, w którym na fali są teraz Zieloni (10 proc. poparcia) i Liberalni Demokraci (13 proc.,) podczas gdy Partia Konserwatywna musi się zadowolić ledwie 18 proc. głosów. A laburzyści, którzy w wyborach parlamentarnych latem zeszłego roku zdobyli niemal 34 proc. głosów, teraz zachowali poparcie tylko co piątego wyborcy. W takim układzie Farage, który może liczyć na 31 proc. głosów, mógłby za sprawą większościowej ordynacji zdobyć samodzielną większość w 650-osobowej Izbie Gmin. 

Premierzy Wielkiej Brytanii

Foto: PAP

Co prawda termin, w którym premier musi najpóźniej rozpisać kolejne wybory (2029 r.), pozostaje odległy, jednak Starmer traktuje populistyczne zagrożenie śmiertelnie poważnie, ponieważ jest ono zbudowane na solidnych fundamentach.

Jeszcze cztery lata temu Reform UK miało śladowe poparcie. Jednak od tego czasu Farage potrafił wymyśleć się na nowo w spektakularny sposób. Do umocnienia swojej rozpoznawalności zaprzągł nowe media. Do tego stopnia, że tygodnik „The Economist” nazwał jego ugrupowanie pierwszą wielką e-partią w brytyjskiej historii.

Nigel Farage stawia na przegranych globalizacji. A tych jest wielu

Przede wszystkim jednak Farage potrafił skanalizować narastające frustracje Brytyjczyków. Zaczął od imigracji. Co prawda różnica między tymi, którzy osiedlili się na Wyspach, a tymi, którzy je opuścili (tzw. imigracja netto) spadła w ub.r. do 431 tys. osób wobec 860 tys. rok wcześniej, wciąż jednak jest ona wielokrotnie wyższa niż obiecane jeszcze przez Camerona 100 tys. rocznie. 71 proc. poddanych Karola III uważa, że liczba przyjezdnych jest za duża. Z tego powodu ludność Wielkiej Brytanii, kraju terytorialnie znacząco mniejszego od Polski, dobiła do 70 mln osób.