Reklama

Dwoje ministrów Polaków w nowym rządzie Litwy. Z różnych partii. Pokłócą się?

Rita Tamašunienė z Akcji Wyborczej Polaków na Litwie (AWPL) stanie na czele resortu sprawiedliwości. Stanowisko szefa MSW zachowa Polak, który kiedyś był w AWPL, a teraz reprezentuje Partię Socjaldemokratyczną.

Publikacja: 02.09.2025 17:02

Rita Tamašunienė będzie ministrem sprawiedliwości Litwy – potwierdza „Rzeczpospolitej” szef jej part

Rita Tamašunienė będzie ministrem sprawiedliwości Litwy – potwierdza „Rzeczpospolitej” szef jej partii AWPL Waldemar Tomaszewski

Foto: PAP/Valdemar Doveiko

Z tego artykułu się dowiesz:

  • Jakie nowe zmiany polityczne zaszły w rządzie Litwy?
  • Jaki wpływ na obecny skład litewskiego rządu mają Polacy?
  • Jakie są potencjalne źródła konfliktów między polskimi ministrami na Litwie?
  • Jak zmienia się polityczne zaangażowanie polskiej mniejszości na Litwie?
  • Jakie zagadnienia dotyczące mniejszości polskiej znalazły się w umowie koalicyjnej?
  • Jakie plany w odniesieniu do Polaków ma nowa premier Litwy?

Od wyborów do litewskiego Sejmu upłynął niecały rok, a w Wilnie powstaje już drugi rząd, z nowym szefem, a ściślej szefową, Ingą Ruginienė. Reprezentuje ona Partię Socjaldemokratyczną, najsilniejszą w parlamencie, podobnie jak poprzednik Gintautas Paluckas, który na początku sierpnia podał się do dymisji. Został do tego zmuszony, gdy dziennikarze nagłośnili podejrzane sprawy związane z jego działalnością biznesową i dawną pracą w wileńskim ratuszu. 

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Polak nie będzie premierem Litwy. Socjaldemokraci wybrali Ingę Ruginienė

W nowym rozdaniu nieco zmienia się także skład koalicji. Nie będzie w niej centrowego Związku Demokratów „W imię Litwy”. Pojawi się natomiast AWPL oraz tworzący z nią frakcję w Sejmie populistyczny Związek Chłopów i Zielonych. 

Rita Tamašunienė będzie ministrem sprawiedliwości Litwy – potwierdza „Rzeczpospolitej” szef jej partii AWPL Waldemar Tomaszewski

Dzięki temu Akcja Wyborcza Polaków na Litwie obsadzi stanowisko szefa jednego z 14 resortów. Będzie to ministerstwo sprawiedliwości, na którego czele stanie posłanka Rita Tamašunienė. 

Reklama
Reklama

Potwierdził to „Rzeczpospolitej” szef AWPL Waldemar Tomaszewski. Jak powiedział, sprawa jest już uzgodniona z partnerami nowej koalicji, a z akceptacją ze strony prezydenta Gitanasa Nausėdy nie będzie problemu. 

Tamašunienė była w latach 2019-2020 roku szefową MSW. – I miała wtedy bardzo dobre oceny – podkreśla Tomaszewski.

Polityczne podziały wśród Polaków na Litwie. Władysław Kondratowicz z Partii Socjaldemokratycznej zapewne utrzyma stanowisko szefa MSW

W nowym rządzie stanowisko ministra spraw wewnętrznych zachowa zapewne Władysław Kondratowicz, który jest teraz w Partii Socjaldemokratycznej. Ale zaczynał karierę w AWPL, która przez lata była nazywana „polską” partią. Na nią głosowała spora część mniejszości polskiej (6,5 proc. mieszkańców Litwy) i z nią związana była większość Polaków, którzy uczestniczyli w polityce na poziomie samorządów i całego państwa. 

Czytaj więcej

Rosyjski podbija Wilno. Wszędzie słychać „język okupanta”

W ostatnich latach część środowiska polskiego, niezadowolona z dominacji zachowawczej i niestroniącej od flirtów z Rosjanami AWPL, stawia na partie ogólnolitewskie: liberalną Partię Wolności (do niej należy Ewelina Dobrowolska, która była ministrem sprawiedliwości w poprzedniej kadencji) i – przede wszystkim – Partię Socjaldemokratyczną. 

Reklama
Reklama

Wiceszefem socjaldemokratów jest nieformalny przywódca Polaków z obozu anty-AWPL Robert Duchniewicz, mer podstołecznego rejonu wileńskiego. Duchniewicz był jednym z kandydatów na premiera po dymisji Paluckasa. Ale w ostatniej chwili zrezygnował i poparł Ingę Ruginienė. 

Jak mówił „Rzeczpospolitej”, „w niedalekiej przyszłości” może jeszcze powalczyć o stanowisko szefa litewskiego rządu. – Nie wykluczam tego i widzę, że jestem przygotowany – podkreślił Duchniewicz, który zasłużył się partii prowadząc jej zwycięską kampanię wyborczą w 2024 roku.

Wszystko wskazuje na to, że wśród czternastu ministrów nowego rządu Litwy będzie dwoje Polaków

– Można się spodziewać polskiego konfliktu w rządzie Litwy między szefową resortu sprawiedliwości z AWPL i socjaldemokratycznym szefem MSW, którego AWPL uważa za zdrajcę. AWPL i Partia Socjaldemokratyczna ostro walczą o polski elektorat – mówi mi anonimowo znany Polak z Wilna. Konflikt może dotyczyć tego, kto ma brać udział w spotkaniach unijnych ministrów. Tak się składa, że w UE jest jedna Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, czyli łączy kompetencje resortów Rity Tamašunienė i Władysława Kondratowicza.

Sprawy mniejszości polskiej w umowie koalicyjnej. Premier Inga Ruginienė pierwszą wizytę zagraniczną chce złożyć w Polsce i na Ukrainie

W rządach Litwy było już kilku Polaków na stanowiskach ministrów, ale niektóre sprawy ważne dla mniejszości nadal są nierozwiązane, w tym dotyczące szkolnictwa mniejszości czy pisowni w dokumentach nazwisk z uwzględnieniem wszystkich polskich znaków diakrytycznych. Pewnie i tym razem niełatwo będzie je załatwić. 

Czytaj więcej

Jerzy Haszczyński: Prezydent Litwy chce być jak Jarosław Kaczyński
Reklama
Reklama

Jak podkreśla szef AWPL Waldemar Tomaszewski, kilka takich spraw znalazło się w umowie koalicyjnej. Chodzi o ulgowe traktowanie w szkołach dla mniejszości narodowych liczby uczniów, koniecznej do utworzenia klas. A także o rekompensaty za utraconą ziemię, zwłaszcza w Wilnie. 

AWPL będzie miała także  wiceministra, jeszcze nie wiadomo, w jakim resorcie. Oraz szefa komitetu parlamentarnego (odpowiednik komisji w polskim Sejmie) ds. samorządności.

Umowa koalicyjna została podpisana 25 sierpnia, dzień później Sejm zatwierdził kandydaturę Ingi Ruginienė, dotychczasowej minister pracy, na premiera. Ruginienė podkreśliła w wystąpieniu przed parlamentem znaczenie stosunków z Polską. Pierwszą wizytę zagraniczną w roli szefowej rządu ma zamiar złożyć na Ukrainie i w Polsce.  Nie zapominajmy, że na Litwie mamy polską społeczność i musimy na nią również zwrócić uwagę – mówiła. 

Kiedy zacznie działalność nowy rząd? Najprawdopodobniej za mniej więcej dwa tygodnie. Wcześniej, 10 września, na pierwszym powakacyjnym posiedzeniu Sejmowi ma być przedstawiony jego program. 

Z tego artykułu się dowiesz:

  • Jakie nowe zmiany polityczne zaszły w rządzie Litwy?
  • Jaki wpływ na obecny skład litewskiego rządu mają Polacy?
  • Jakie są potencjalne źródła konfliktów między polskimi ministrami na Litwie?
  • Jak zmienia się polityczne zaangażowanie polskiej mniejszości na Litwie?
  • Jakie zagadnienia dotyczące mniejszości polskiej znalazły się w umowie koalicyjnej?
  • Jakie plany w odniesieniu do Polaków ma nowa premier Litwy?
Pozostało jeszcze 92% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Polityka
Podcast „Rzecz w tym”: Trump 2.0 – „największy szkodnik współczesnego świata”
Polityka
Kim Dzong Un w pancernym pociągu. Przywódca Korei Północnej przyjechał do Pekinu
Polityka
Amerykańska Polonia czeka na spotkanie Nawrocki-Trump
Polityka
Rusłan Szoszyn: Spotkanie Nawrocki–Trump. Niech prezydent pamięta o Andrzeju Poczobucie
Polityka
Dyplomacja i parada wojskowa: pokaz chińskiej potęgi
Reklama
Reklama