Jeśli natomiast informacja o spadku dojdzie do urzędu skarbowego w inny sposób, zapłacimy podatek według reguł odnoszących się do bliskich z I grupy podatkowej.
Generalne zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla najbliższych, wprowadzone od 1 stycznia 2007 r., obejmuje spadki w następującym rodzinnym kręgu: małżonkowie, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzeństwo, rodzice, dziadkowie i pradziadkowie. O prawie do niego decyduje data śmierci spadkodawcy. Nie dotyczy ono spadków między teściami, synowymi i zięciami. Zwolnienie to przysługuje najbliższym bez względu na wartość spadku.
Zgłoszenia, które uwolni od podatku spadkowego, powinien dokonać spadkobierca. Składamy je w urzędzie skarbowym na formularzu SD-Z2 („Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych”). Można go znaleźć w Internecie: [link=http://www.mofnet.gov.pl/podatki/formularze%20podatkowe/inne/SD-Z2]www.mofnet.gov.pl/podatki/formularze podatkowe/inne/SD-Z2[/link]. Jest tam też wersja interaktywna. Można, oczywiście, otrzymać taki druk w urzędzie skarbowym.
Na złożenie wypełnionego SD-Z2 mamy tylko jeden miesiąc, licząc od dnia powstania obowiązku zapłaty podatku. Moment jego powstania zależy od sposobu uzyskania dóbr (spadek, zapis, zachowek itp.). Przy nabyciu w drodze spadku – według reguł dziedziczenia ustawowego lub na mocy testamentu – obowiązek zawiadomienia powstaje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Postanowienie takie staje się prawomocne, jeśli nikt z uczestników postępowania spadkowego nie wniesie od niego apelacji, po upływie trzech tygodni od doręczenia go spadkobiercy albo od ogłoszenia, jeśli spadkobierca był obecny w sądzie przy ogłoszeniu postanowienia.
Może być tak, że w jednej sprawie spadkowej następuje stwierdzenie nabycia spadku oraz dział. Wówczas sąd najpierw wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, wskazując ułamkowe udziały przypadające na poszczególnych spadkobierców, a dopiero po jego uprawomocnieniu wydaje postanowienie o dziale spadku.