PIT: Wspólności majątkowej małżeńskiej nie można rozszerzyć na ulgę podatkową

W kwietniu 2011 r. podatnik i czwórka jego rodzeństwa otrzymali spadek po zmarłej cioci. Głównym jego składnikiem było 27-metrowe mieszkanie, które w maju 2012 r. sprzedali za 87 tys. zł. Każdy ze spadkobierców otrzymał zgodnie z zapisem testamentu po 1/5 tej kwoty, czyli po 17 tys. 400 zł.

Podatnik chce wydać te pieniądze na własny cel mieszkaniowy: zakup materiałów budowlanych na budowę domu, którą wspólnie z żoną rozpoczął rok wcześniej na działce będącej ich własnością. Zamierza tym samym skorzystać ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. Przepis ten mówi, że od przychodu ze sprzedaży nieruchomości nie trzeba płacić podatku, jeśli w ciągu dwóch lat od zbycia zostanie on wydatkowany na własne cele mieszkaniowe podatnika. Jednym z takich celów jest budowa budynku lub lokalu mieszkalnego.

Ulga z wątpliwościami

Problem podatnika pojawił się wówczas, gdy w urzędzie skarbowym poinformowano go, że dopiero wtedy może wydać pieniądze na budowę domu, gdy aktem notarialnym rozszerzy wspólność majątkową z żoną. Uznał to za absurd, gdyż uważał, że pieniądze za sprzedaż spadkowego mieszkania są wspólne – małżonkowie nie mają rozdzielności majątkowej, a pieniądze chcą wydać na wspólny cel. Wszystkie wystawione dotychczas pozwolenia, faktury i inne dokumenty związane z inwestycją zostały wystawione na oboje małżonków. Podatnik postanowił zasięgnąć informacji w Izbie Skarbowej i wystąpił o indywidualną interpretację podatkową.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w indywidualnej interpretacji podatkowej z 26 października 2012 (IPTPB2/415-540/12-4/KSM)

generalnie zgodził się, że podatnik może wydać pieniądze ze spadku na budowę wspólnego z żoną domu i skorzystać z ulgi mieszkaniowej. O wysokości zwolnienia decyduje jednak ostateczny sposób wydatkowania pieniędzy. Z ustawy o PIT wynika, że zwolnienie może obejmować taką część dochodu ze sprzedaży, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodach z odpłatnego zbycia. Jeśli podatnik wyda cały zysk ze sprzedaży na cele mieszkaniowe, to nic nie będzie winny fiskusowi. Jednak w sytuacji, gdy faktury za usługi czy materiały będą wystawione także na małżonkę, problemem może być rzetelne udowodnienie, że wydatki na budowę domu finansowane były ze spadkowych pieniędzy – sugeruje w odpowiedzi Izba Skarbowa. Dlaczego?

W małżeństwie nie wszystko wspólne

Chodzi o przepisy Kodeksu rodzinnego, w którym uregulowane są stosunki majątkowe między małżonkami. Zgodnie z art. 33 pkt 2 i 10 k.r.o. przychód uzyskany ze sprzedaży 1/5 części nieruchomości, nabytej przez małżonka w drodze spadku, stanowi jego majątek odrębny, nie wchodzi do wspólności majątkowej małżeńskiej. Może być nią objęty tylko wtedy, gdy małżonkowie rozszerzą o niego wspólność w drodze umowy majątkowej małżeńskiej (w formie aktu notarialnego).

Podatnik skorzysta z całkowitego zwolnienia, jeśli udokumentuje rzetelnymi i wiarygodnymi dowodami, że wszystkie pieniądze otrzymane za udział w spadkowym lokalu wydał na cel mieszkaniowy. Takim dowodem – jak wynika z interpretacji Izby - nie będą jednak faktury wystawione również na nazwisko żony.

- Zgodnie z zasadą rzetelności i wiarygodności udokumentowania wydatków, środki pieniężne przeznaczone na zakup materiałów do budowy domu, pochodzące z odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości muszą zostać udokumentowane poprzez faktury wystawione na Wnioskodawcę – podkreślił Dyrektor Izby.

Zastrzegł, że do zwolnienia uwzględnić można tylko te wydatki na cele mieszkaniowe, które zostały dokonane po dniu sprzedaży spadkowego lokalu i nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym miała miejsce sprzedaż.

Niezbywalne prawo do zwolnienia

Przedstawiciel fiskusa wyjaśnił też, że małżonkowie mogą rozszerzyć wspólność ustawową na środki ze sprzedaży spadkowego lokum zawierając u notariusza umowę majątkową małżeńską (art. 47 § 1 k.r.o.). Wspólności nie mogą jednak rozszerzyć na prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać jedynie jednej osobie. Takim prawem jest według fiskusa możliwość skorzystania z ulgi podatkowej określonej w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego po rozszerzeniu wspólności majątkowej małżonka podatnika nie skorzysta ze zwolnienia podatkowego.

- Pieniądze, które wskutek rozszerzenia wspólności majątkowej weszłyby do wspólnego majątku małżonków, a co za tym idzie do majątku współmałżonki jako podatnika, nie są w tym przypadku środkami pochodzącymi z odpłatnego zbycia nieruchomości przez tego podatnika. Ich status prawny wynika z innej czynności prawnej jaką jest rozszerzenie wspólności ustawowej, a w tym przypadku ulga podatkowa określona w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy nie przysługuje – tłumaczy fiskus.

Podatki PIT Interpretacje i Wyjaśnienia Urzędów Małżeństwo

Pozostało 82% artykułu