Rosnąca inflacja sprawia, że wiele rodzin szuka oszczędności, w tym także podatkowych. Dobra wiadomość jest taka, że Polski Ład wprowadził kilka nowych preferencji podatkowych. Wiele z nich można połączyć ze starymi ulgami, by zaoszczędzić w zeznaniu rocznym nawet kilka tysięcy zł.
Od lat jedną z najpopularniejszych preferencji jest wspólne rozliczenie małżonków. Także za 2022 r. będzie można złożyć zeznanie z żoną lub mężem i zapłacić PIT w podwójnej wysokości od połowy łącznych dochodów. W tym roku oszczędność będzie większa dzięki podniesieniu kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, Przypomnijmy, że przy wspólnym rozliczeniu przysługuje ona w podwójnej wysokości.
Różnica dochodów
Należy jednak pamiętać, że wspólne zeznanie jest opłacalne przy dużej różnicy dochodów, np. gdy jeden z małżonków w ogóle nie pracuje, a drugi zarabia ponad 120 tys. zł, czyli przekracza pierwszy próg podatkowy. Składając wspólny PIT, pracujący małżonek może uniknąć zapłaty podatku według stawki 32 proc. Pisaliśmy o tym 23 czerwca w tekście „Samotni rodzice i małżeństwa zaoszczędzą na podatku”.
Ile można zyskać? Z przygotowanych dla „Rzeczpospolitej” wyliczeń firmy doradczej EY wynika, że osoba osiągająca roczne przychody 156 tys. zł brutto przy indywidualnym rozliczeniu zapłaci 14,5 tys. zł podatku. Jeśli rozliczy się z niepracującym małżonkiem, zapłaci 8,6 tys. zł. Zaoszczędzi więc blisko 6 tys. zł.
Takiego efektu nie ma jednak, gdy oboje osiągają wynagrodzenie podobnej wysokości. Wówczas wspólny PIT nie daje im korzyści.
Co istotne, w tym roku ustawodawca wprowadził dodatkową zachętę do zawierania małżeństw. Po raz pierwszy wspólnie mogą rozliczyć się osoby, które wzięły ślub w trakcie roku. To oznacza, że z ulgi skorzystają także ci, którzy wezmą ślub np. w grudniu 2022 r.
Również osoby samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko mogą złożyć zeznanie za 2022 r. na takich zasadach, jak w poprzednich latach. Zapłacą PIT w podwójnej wysokości od połowy swoich dochodów. Zniesiona została natomiast ulga wprowadzona na początku 2022 r. polegająca na odliczeniu od podatku kwoty 1500 zł.
W przypadku samotnych rodziców korzyść jest tym większa, im wyższe są ich zarobki. Przykładowo samotny rodzic z dochodami 190 tys. zł zapłaci dzięki wspólnemu rozliczeniu 12,8 tys. zł podatku. Gdyby rozliczył się sam, zapłaciłby 33,2 tys. zł podatku. Oszczędność wyniesie więc ponad 20 tys. zł. Z kolei rodzic mający roczny dochód 108 tys. zł zaoszczędzi na rozliczeniu z dzieckiem 3,6 tys. zł.
– Z preferencyjnego rozliczenia małżonków i samotnych rodziców skorzystają też przedsiębiorcy, o ile są opodatkowani według skali. Nie mogą mieć innych dochodów opodatkowanych według stawki liniowej 19 proc. ani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – mówi Agata Malicka, współwłaścicielka biura rachunkowego.
Od 2022 r. obowiązuje też nowa preferencja dla dużych rodzin wychowujących co najmniej czwórkę dzieci. Zwolnione z podatku są przychody podatnika do wysokości 85 528 zł w roku podatkowym. Mogą z tego skorzystać oboje rodziców. W sumie przysługuje im ulga do 171 056 zł (2 x 85 528 zł). Przy rozliczeniu według skali ulgę sumuje się z kwotą wolną od podatku, tak że podatek płaci się dopiero po przekroczeniu 231 056 zł.
Czytaj więcej
Choć ulga dla klasy średniej została zniesiona dla dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., nie ma wymogu korygowania rozliczeń.
Odmienne zasady
– Należy zwrócić uwagę na odmienne zasady rozliczania różnych ulg. Łatwo bowiem popełnić błąd – mówi Agata Malicka. Dodaje, że z nowych ulg: dla rodzin 4+, dla wracających z zagranicy i dla seniorów, mogą skorzystać osoby zatrudnione na umowę o pracę (opodatkowane według skali) oraz przedsiębiorcy opodatkowani według skali, jak też stawką liniową 19 proc. czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Co ważne, preferencje dla rodzin można połączyć ze starą ulgą na dzieci. Przypomnijmy, że to jedna z najpopularniejszych ulg, polegająca na odliczeniu od podatku określonej kwoty, w zależności od liczby dzieci w rodzinie. Wynosi ona 1112,04 zł na pierwsze i drugie dziecko, 2000,04 zł na trzecie i 2700 zł na czwarte i kolejne. Wykazuje się ją w zeznaniu rocznym.
Rodzice korzystający z ulgi 4+ mogą więc dodatkowo odjąć od podatku kwotę 6924,12 zł (1112,04 + 1112,04 + 2000,04 + 2700) na czwórkę dzieci. Jeśli zaś nie spełniają warunków zwolnienia 4+, mogą niezależnie od tego skorzystać z samej tylko ulgi prorodzinnej.
Jeśli rodzic ma zbyt mało podatku, by odliczyć pełną kwotę ulgi, może otrzymać różnicę w postaci dodatkowego zwrotu podatku. Warunkiem jest opłacanie ZUS. Kwota zwrotu nie może bowiem przekroczyć zapłaconych przez niego składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Wsparciem dla rodzin jest też tzw. ulga dla młodych, czyli osób poniżej 26. roku życia. Zwolnione z podatku są ich przychody m.in. z pracy i umowy zlecenia do 85 528 zł w roku podatkowym. Zwolnienie nie obejmuje jednak wszystkich przychodów. Wyłączone są np. umowy o dzieło czy zyski z działalności gospodarczej.
Limit tej samej wysokości przyjęty został w nowej uldze dla seniorów. Pracujący senior może uzyskać bez podatku przychód do 85 528 zł, jeśli zrezygnuje z przysługującej mu emerytury.
Zwolnione z podatku do 85 528 zł są też przychody osób wracających z zagranicy. Mogą przez cztery lata nie płacić podatku dochodowego, jeśli po trzech latach pobytu za granicą przeniosą miejsce zamieszkania do Polski.
– Należy pamiętać, że suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie czterech ulg: dla młodych, dla rodzin 4+, dla wracających z zagranicy i dla seniorów, nie może przekroczyć 85 528 zł – mówi Malicka.
Czytaj więcej
Od piątku 1 lipca zaczną obowiązywać poprawione przepisy Polskiego Ładu i tym samym kolejne zmiany w opodatkowaniu dochodów z pracy. Będą miały zastosowanie przy rozliczeniu podatkowym za cały 2022 r.
Ulga na nowy piec i leki
Duże oszczędności mogą też uzyskać właściciele domów, którzy inwestują w termomodernizację, np. docieplenie budynku, wymianę pieca, pompę ciepła czy instalację fotowoltaiczną. Mogą odliczyć od dochodu nawet 53 tys. zł. Małżonkowie będący współwłaścicielami odliczą łącznie do 106 tys. zł. Z ulgi termomodernizacyjnej nie można jednak skorzystać na domy w budowie.
Ulgi przysługują też niepełnosprawnym lub tym, którzy mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, np. dziecko czy małżonka. Mogą odliczyć od dochodów szereg wydatków na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Nowością jest ulga na zakup pieluchomajtek do limitu 2280 zł w roku podatkowym. Niektóre wydatki można odliczać bez limitu, np. na adaptację i wyposażenie mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, czyli np. remont łazienki. Z kolei przy zakupie leków można odliczyć nadwyżkę wydatków ponad 100 zł w danym miesiącu.
Jeśli oboje rodzice łożą na utrzymanie niepełnosprawnego dziecka, każdemu przysługuje prawo do odliczenia faktycznie poniesionego wydatku. W przypadku wydatków limitowanych każdemu przysługuje odrębny własny limit.
Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym KPMG w Polsce
Ustawodawca od kilku lat podejmuje próby promowania dużych rodzin, co przekłada się na realne podatkowe oszczędności. Najnowszym przykładem jest wprowadzona 1 stycznia 2022 r. ulga dla rodzin 4+, na podstawie której zwolnione z PIT są przychody rodzica do 85 528 zł rocznie, co w przypadku obojga, razem z podwójną kwotą wolną, daje niekiedy ponad 200 tys. zł. Co ważne, większość ulg możemy ze sobą łączyć. Przypomnieć należy również o ciągłej możliwości skorzystania z obecnej od wielu lat ulgi prorodzinnej, polegającej na pomniejszeniu podatku z tytułu posiadanych dzieci. Pozytywnie należy też ocenić podniesienie do 16 tys. zł limitu dochodów m.in. dorosłego uczącego się dziecka. Dzięki temu więcej rodzin skorzysta z preferencji, takich jak: ulga 4+, ulga na dziecko czy rozliczenie samotnego rodzica. Dotychczas zbyt niski limit zniechęcał do podejmowania aktywności przez dzieci.
Jak zastosować odliczenie
Ustawa o PIT zawiera różne typy preferencji, rozliczane na odmiennych zasadach. Można je podzielić na:
- Preferencje polegające na wspólnym rozliczeniu dochodów: rozliczenie małżonków i rozliczenie samotnego rodzica. Podatek płaci się w podwójnej wysokości od połowy dochodów.
- Odliczenie od podatku: ulga na dzieci. Kwota odliczenia zależy od liczby wychowywanych dzieci.
- Odliczenie od dochodu: ulga termomodernizacyjna i ulga rehabilitacyjna. Od dochodu odejmuje się poniesione na dany cel wydatki do określonego w przepisach limitu. (Część wydatków na cele rehabilitacyjne można odliczyć bez limitu).
- Zwolnienie z podatku przychodów do 85 528 zł rocznie: ulga dla rodzin 4+, ulga dla osób poniżej 26. roku życia, ulga dla wracających z zagranicy, ulga dla seniorów. Ulgi 4+, na powrót i dla seniorów obejmują przychody m.in. z etatu, zleceń i działalności gospodarczej (opodatkowanej według skali, stawką liniową albo ryczałtem).
- Ulga dla młodych obejmuje m.in. przychody z etatu i zleceń.
Czytaj więcej
Po zmianach w PIT wzrosną wynagrodzenia netto. Pracownicy zyskają w porównaniu z 2021 r.
