Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się z wnioskodawcą w zakresie kwalifikacji nieodpłatnego poręczenia jako transakcji kontrolowanej, zakwestionował jednak możliwość złożenia oświadczenia o rynkowości cen dla tej transakcji. Organ wskazał, że nie można zgodzić się z wnioskodawcą, iż stwierdzenie po stronie spółki braku korzyści kosztem innego podmiotu pozwala wykazać przychód w wysokości zero zł i uznać, że zostały spełnione warunki rynkowe, a więc uznać przyjęte warunki jako odpowiadające warunkom rynkowym, czyli takim, na jakich transakcje zawarłyby podmioty niepowiązane.
Zdaniem organu, w zależności od ustalenia (lub rezygnacji z) odpłatności, poręczenie powoduje odmienne skutki finansowe i podatkowe (w przypadku odpłatności – uszczuplenie majątku spółki / brak korzyści finansowej, natomiast w przypadku braku odpłatności – przysporzenie majątkowe). Co za tym idzie, w opinii dyrektora KIS cena na poziomie zero zł w przedstawionym stanie faktycznym nie może zostać uznana za cenę transferową, o której mowa w art. 11a ust. pkt 1 ustawy o CIT. Cena ta nie jest bowiem ceną ustaloną na poziomie rynkowym, jaką ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
komentarz eksperta
Karolina Sak-Karwacka, menedżer w Zespole Cen Transferowych EY
Stanowisko dyrektora KIS nie jest zaskoczeniem, gdyż nieodpłatne świadczenia między podmiotami powiązanymi budzą liczne wątpliwości. Dotychczasowe sprawy dotyczyły świadczeń, które nie były odpłatne, ale miały określoną, niezerową wartość rynkową. Tak było w sprawie 0111-KDIB1-1.4010.544.2019.1.BK (interpretacja z 28 lutego 2020 r.), w której podatnik nie płacił za otrzymane od grupy poręczenie, gdyż taka była strategia grupy. Podatnik rozpoznawał natomiast rynkowy przychód z tego tytułu dla celów podatkowych. Powodem negatywnego stanowiska KIS w tej (i innych historycznych interpretacjach) było twierdzenie, że przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia nie jest ceną transferową, gdyż poręczenie rodzi inne skutki finansowe i podatkowe w zależności od ustalenia lub rezygnacji z odpłatności. Co ważne, interpretacja ta została skutecznie zaskarżona do WSA we Wrocławiu, który w orzeczeniu z 22 lipca 2020 r. (I SA/Wr 269/20) uznał, że nieodpłatne poręczenie stanowi transakcję kontrolowaną, a ceną transferową jest w tym przypadku uzyskany przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia (powołując się na definicję ceny transferowej z art. 11a ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT - ceną jest rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cena, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy). Ponadto, w przytoczonym orzeczeniu WSA podkreślił, że na skutek opodatkowania nieodpłatnego świadczenia nie dochodzi do erozji opodatkowania w Polsce. Przeciwnie – podatnik, rozpoznając przychód podatkowy z nieodpłatnego świadczenia, zadeklarował podatek wyższy niż w sytuacji, w której poręczenie byłoby odpłatne. W efekcie, zdaniem WSA, w przypadku rozpoznania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podatnik powinien być uprawniony do złożenia oświadczenia o zawieraniu transakcji na warunkach rynkowych (wspomniany wyrok jest nieprawomocny).
To co różni wskazaną sprawę od komentowanej interpretacji, to fakt, że w interpretacji jako rynkowy przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia podatnik wskazał zero zł, jako nieprzynoszący korzyści podatnikowi. Dyrektor KIS uznał (spójnie z cytowanym orzeczeniem WSA), że ceną kontrolowaną będzie przychód z nieodpłatnego świadczenia. Nie zgodził się jednak, by był to przychód zerowy i argumentował, że brak korzyści otrzymującego nie oznacza, że nie ma przychodu.
Kwestia zerowej wartości świadczenia może budzić wątpliwości, jednak przedmiotem zapytania nie była ocena rynkowości tej wyceny, lecz skutki podatkowe zdarzenia (przy założeniu, że przychód określono prawidłowo). Organ mógł zatem i powinien był udzielić odpowiedzi opierając się za założeniu, że podatnik zaprezentował stan faktyczny poprawnie. Należy bowiem zawsze pamiętać, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będący przedmiotem interpretacji pokrywa się z opisem w złożonym wniosku.
