Kiedy za niewykorzystaną ulgę rodziców odpowiadają dzieci

Wprawdzie ulgi z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej nie ma już od siedmiu lat, ale nadal wielu podatników korzysta z niej na zasadzie praw nabytych. Nadal odliczają od podatku wpłacane kwoty do czasu, aż upłynie termin wynikający z umowy kredytowej z bankiem. Wielu przez ten czas zdążyło już scedować na dzieci prawo do rachunku i zgromadzonych na nim środków. Teraz stają przed dylematem – co zrobić wówczas, gdy syn lub córka nie przeznaczą zgromadzonych oszczędności na cele mieszkaniowe.

[b]Rodzice oszczędzali w kasie mieszkaniowej w latach 1999 – 2008. Od roku 1999 do 2005 wpłaty do kasy odpisywali od podatku PIT. W lipcu 2008 r. dokonali cesji rachunku i środków na nim zgromadzonych na syna. W związku z zakończeniem okresu oszczędzania we wrześniu 2008 r. syn złożył dyspozycję wycofania z kasy zgromadzonych pieniędzy. Czy w tej sytuacji nadal istnieje odpowiedzialność podatkowa z racji odpisanych z podatku PIT w przeszłości ulg na oszczędzanie w kasie mieszkaniowej (tzn. czy jest obowiązek zwrotu wykorzystanej ulgi wraz z odsetkami), jeżeli wycofane środki nie zostaną wykorzystane na zaspokojenie celów mieszkaniowych obecnego posiadacza rachunku kasy mieszkaniowej? Jeśli taka odpowiedzialność nadal zachodzi, to kogo obciąża: rodziców czy syna? Po jakim okresie ulega ona przedawnieniu?[/b] – pyta czytelnik.

Taka odpowiedzialność nadal istnieje, przy czym ponosi ją już teraz syn, a nie jego rodzice. To on bowiem w wyniku cesji przejął prawa i obowiązki wynikające z posiadania przez rodziców rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej.

Potwierdził to [b]dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 20 sierpnia 2008 r. (nr IPPB2/415-847/08-4/AS)[/b]: „W każdym przypadku, gdy rodzic korzystał z odliczeń z tytułu wpłat na rachunek oszczędnościowo-kredytowy prowadzony przez kasę mieszkaniową, a następnie dokonał cesji tego rachunku na rzecz dzieci własnych lub przysposobionych, obowiązki wynikające z posiadania takiego rachunku przechodzą na dziecko. Dlatego nawet gdy dziecko w związku z kontynuacją wpłat na ten rachunek nie korzystało z odliczeń w podatku dochodowym, to aby nie wystąpiła utrata prawa do ulgi podatkowej, jest zobowiązane wydatkować środki zgromadzone na tym rachunku zgodnie z celami systematycznego oszczędzania”.

[srodtytul]Dopuszczalne cele[/srodtytul]

Te cele to m.in.:

- nabycie, budowa, przebudowa, rozbudowa lub nadbudowa domu albo lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

- uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

- remont domu albo lokalu, z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnowienia mieszkania,

- spłata kredytu bankowego zaciągniętego na wymienione wyżej cele,

- nabycie działki budowlanej lub jej części pod budowę domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego, w którym jest lub ma być położony lokal mieszkalny kredytobiorcy.

Wszystkie cele systematycznego oszczędzania wymienione są szczegółowo w [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133092]ustawie z 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (DzU z 2000 r. nr 98, poz. 1070 ze zm.)[/link].

[srodtytul]Trzeba doliczyć[/srodtytul]

Co będzie, jeżeli syn wyda zgromadzone na rachunku środki na coś zupełnie innego? Otóż [b]w zeznaniu podatkowym za dany rok (składanym do 30 kwietnia roku następnego) musi dodać kwoty faktycznie odliczone przez rodziców. Jeżeli sam również korzystał z odliczeń, to dodaje także kwoty, które sam odliczył.[/b]

Obowiązek ten nakłada na niego art. 27a ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r. Jego ważność w odniesieniu do tej grupy podatników została przedłużona na mocy [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=163254]ustawy z 21 listopada 2001 r. (DzU nr 134, poz. 1509 ze zm.)[/link].

Potwierdza to również pismo [b]dyrektora warszawskiej Izby Skarbowej z 28 września 2007 r. (nr IPPB2/415-46/07-3/RL)[/b]: „Jeśli nie spełni pani tego warunku (wydania zgromadzonych środków zgodnie z celami systematycznego oszczędzania – K. J.), to wówczas w składanym przez siebie zeznaniu podatkowym należy doliczyć kwoty faktycznie odliczone przez rodziców. W sytuacji, gdy pani przeznaczy część wycofanych środków na realizację własnych potrzeb mieszkaniowych, utrata prawa do ulgi nastąpi jedynie w odniesieniu do tej części uprzednio dokonanych odliczeń, które odpowiadają kwocie oszczędności niewydatkowanej zgodnie z celami systematycznego oszczędzania w roku ich wycofania”.

[ramka][b]Kiedy się przedawni[/b]