Spóźniona deklaracja kosztuje

[b]Czytelniczka jest jedyną spadkobierczynią wuja, który zmarł w 2006 r. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia przez nią spadku sąd wydał w marcu 2008 r. Nikt go nie kwestionował. Czytelniczka do tej pory nie złożyła zeznania podatkowego, choć wie, że powinna to zrobić. Twierdzi, że nie było jej stać na zapłacenie podatku spadkowego. Pyta, jakie mogą być konsekwencje tego zaniechania. Jaka kara jej grozi, czy musi zapłacić podatek z odsetkami i kiedy podatek ten się przedawni.[/b]

[srodtytul]Przedawnienie po pięciu latach [/srodtytul]

Jeśli podatnik nie złożył zeznania, choć złożyć powinien, to podatek przedawnia się dopiero po pięciu latach, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek jego zapłaty (art. 68 § 2 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3C67A7994D5AB830EBED2F3C2D9678E7?id=176376]ustawy z 1997 r. – Ordynacja podatkowa[/link]).

W sprawach spadkowych obowiązek ten powstaje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Postanowienie takie staje się prawomocne (jeśli nikt z uczestników postępowania spadkowego nie wniesie od niego apelacji) po upływie trzech tygodni od doręczenia go spadkobiercy albo od ogłoszenia, jeśli spadkobierca był obecny w sądzie przy ogłoszeniu.

Nie składa się zeznania podatkowego, jeśli wartość schedy nie przekracza tzw. kwoty wolnej od podatku. Dla najbliższych z I grupy podatkowej wynosi ona (od 1 stycznia 2003 r.) 9637zł, dla II grupy podatkowej, do której zalicza się m.in. bratanków i bratanice, siostrzeńców i siostrzenice – 7276 zł, a dla III grupy podatkowej (obcy) – 4902 zł.

[b] W tym konkretnym wypadku obowiązek podatkowy powstał więc niewątpliwie w 2008 r., a więc podatek, jaki winna jest fiskusowi czytelniczka, będzie przedawniony dopiero 1 stycznia 2014 r.[/b]

[b]Nie należy raczej liczyć na to, że urząd wcześniej się nie dowie o spadku.[/b] Sądy są bowiem co do zasady obowiązane do przesyłania do urzędów skarbowych właściwych według ich siedziby m.in. postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku, a także innych orzeczeń, które mogą rodzić obowiązek zapłaty podatku.

[srodtytul]Sankcje karne skarbowe [/srodtytul]

Jednakże [b]samo niezłożenie zeznania podatkowego w terminie jest wykroczeniem[/b]. Niesolidny podatnik naraża się w ten sposób na odpowiedzialność karną skarbową. 

Za wykroczenie to grozi kara grzywny (art. 56 § 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A63051DA2AB00311258DFDFD30C13F53?id=186065]kodeksu karnego  skarbowego[/link]).

[b]Grzywna kwotowa może być wymierzona w granicach od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia miesięcznego. Wynagrodzenie to wynosi aktualnie 1276 zł.[/b]

Nie oznacza to jednak, że każdy spóźnialski taką grzywnę zapłaci. Praktyka urzędów skarbowych jest z reguły taka, że za opóźnienia stosunkowo niewielkie, a także zdarzające się danemu podatnikowi wyjątkowo czy sporadycznie, spraw karnych skarbowych się nie wszczyna. Prawo przy tym zasadniczo wyłącza karanie za czyny niemające szkodliwości społecznej lub o znikomym stopniu tej szkodliwości.

Wniosek z tego dla spóźnialskich wynika taki, że im szybciej złożą zeznanie, tym dla nich będzie lepiej.

[srodtytul]Czynny żal uwolni od kary [/srodtytul]

Z reguły wykroczenia polegające na opóźnieniu w rozliczeniach z fiskusem karane są w trybie tzw. postępowania mandatowego.

[b]Karę w formie mandatu wymierza urząd skarbowy, a nie może ona być wyższa niż dwukrotność minimalnego wynagrodzenia (art. 49 k.k.s.). [/b]

Na taką formę ukarania podatnik musi się zgodzić. Jeśli zgody nie wyrazi, sprawa trafi do sądu. 

[b]Znacznie wyższe kary grożą w sytuacji, gdy niezłożenie deklaracji ma na celu uchylenie się od podatku lub jego uszczuplenie.[/b] Zależą one od wysokości podatku narażonego na uszczuplenie. Najwyższa kara to grzywna do 720 stawek dziennych i kara pozbawienia wolności, a najniższa, jeśli owo uszczuplenie nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia, to grzywna kwotowa we wskazanych wyżej granicach.

Kara grzywny ustalana w stawkach dziennych nie może być niższa niż dziesięć tych stawek. Rozpiętość stawki dziennej (ustalanej przez sąd indywidualnie dla każdego sprawcy) może być bardzo duża: od 1/30 minimalnego wynagrodzenia do jej 400-krotności, tj. do 13 i 1/3 tego wynagrodzenia (art. 23 § 3 k.k.s.).  

[b] Sposobem na uniknięcie kary jest tzw. czynny żal, czyli zawiadomienie urzędu skarbowego o niezłożeniu zeznania czy innej deklaracji podatkowej, zanim ten sam to wykryje.[/b] Takie zawiadomienie może zostać złożone na piśmie albo też ustnie do protokołu. Jednocześnie złożyć trzeba zeznanie podatkowe, które będzie dla urzędu podstawą do wydania decyzji podatkowej i wydania podatku.

[ramka][b]Bez karnych odsetek[/b]

Samo opóźnienie w złożeniu zeznania w podatku od spadków i darowizn nie powoduje narastania karnych odsetek za zwłokę w jego zapłacie (grozi za to natomiast kara administracyjna).