[b]Rz: W związku z budową dróg wiele osób musi sprzedać swoje grunty. Jeśli się nie godzą, są wywłaszczani i otrzymują odszkodowanie. Czy kwoty te są opodatkowane VAT?[/b]
[b]Trajan Szuladziński:[/b] Nie ma prostej odpowiedzi na to pytanie. Ogólna reguła jest taka, że jeśli działka należy do majątku prywatnego, to transakcja ta nie jest opodatkowana. Trzeba jednak pamiętać, że ustawa o VAT posługuje się własną definicją działalności gospodarczej. Obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym rolników. Podlega ona VAT także wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy.
[b]Czy to znaczy, że każdy rolnik jest przedsiębiorcą?[/b]
W rozumieniu VAT – tak. Oczywiście nie znaczy to, że musi rozliczać ten podatek. Co do zasady jest on rozliczany w sposób zryczałtowany przez nabywców produktów rolnych. Daje to jednak fiskusowi argument do uznawania, że w sytuacji sprzedaży gruntów rolnych dochodzi do transakcji podlegającej VAT. Nie ma problemu, jeśli nadal mają być one wykorzystywane do celów rolnych. To dlatego, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link] zwalnia się od tego podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Kłopoty się pojawiają, jeśli z planu zagospodarowania przestrzennego wynika, że zwolnienie nie ma zastosowania. Fiskus bowiem często uważa wtedy, że transakcja podlega VAT. Na szczęście takie rygorystyczne stanowisko fiskusa jest podważane w orzeczeniach sądowych, np. w [b]wyroku NSA z 21 stycznia 2010 r. (sygn. I FSK 1851/08)[/b].
[b]Czy dotyczy to również odszkodowań za wywłaszczenia?[/b]