Liczy się cel nabycia gruntu

Nie zawsze jest VAT od odszkodowania za wywłaszczenie - rozmowa z Trajanem Szuladziński doradcą podatkowym

Publikacja: 25.10.2010 04:25

Liczy się cel nabycia gruntu

Foto: www.sxc.hu

[b]Rz: W związku z budową dróg wiele osób musi sprzedać swoje grunty. Jeśli się nie godzą, są wywłaszczani i otrzymują odszkodowanie. Czy kwoty te są opodatkowane VAT?[/b]

[b]Trajan Szuladziński:[/b] Nie ma prostej odpowiedzi na to pytanie. Ogólna reguła jest taka, że jeśli działka należy do majątku prywatnego, to transakcja ta nie jest opodatkowana. Trzeba jednak pamiętać, że ustawa o VAT posługuje się własną definicją działalności gospodarczej. Obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym rolników. Podlega ona VAT także wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy.

[b]Czy to znaczy, że każdy rolnik jest przedsiębiorcą?[/b]

W rozumieniu VAT – tak. Oczywiście nie znaczy to, że musi rozliczać ten podatek. Co do zasady jest on rozliczany w sposób zryczałtowany przez nabywców produktów rolnych. Daje to jednak fiskusowi argument do uznawania, że w sytuacji sprzedaży gruntów rolnych dochodzi do transakcji podlegającej VAT. Nie ma problemu, jeśli nadal mają być one wykorzystywane do celów rolnych. To dlatego, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link] zwalnia się od tego podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Kłopoty się pojawiają, jeśli z planu zagospodarowania przestrzennego wynika, że zwolnienie nie ma zastosowania. Fiskus bowiem często uważa wtedy, że transakcja podlega VAT. Na szczęście takie rygorystyczne stanowisko fiskusa jest podważane w orzeczeniach sądowych, np. w [b]wyroku NSA z 21 stycznia 2010 r. (sygn. I FSK 1851/08)[/b].

[b]Czy dotyczy to również odszkodowań za wywłaszczenia?[/b]

[b]Tak.[/b] Zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT definicja dostawy towarów jest szeroka. Rozumie się przez nią wszelkie przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jest to również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu albo przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. Aby uniknąć VAT, podatnik musi udowodnić, że okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania sprzedaży w sposób częstotliwy. Powinien więc decydować cel nabycia gruntów. Tak uznał np. NSA w wyroku z 6 listopada 2009 r. [b](sygn. I FSK 1576/08)[/b]. Niestety, zdarzały się również orzeczenia niekorzystne dla podatników. Wynikało z nich, że każde przeniesienie własności gruntów wykorzystywanych do celów rolnych, które w momencie transakcji przeznaczone są pod zabudowę, jest opodatkowane VAT.

[ramka][b]Czytaj też artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/235590,554068-Przymusowa-sprzedaz-dzialki-to-problem-z-VAT.html]Przymusowa sprzedaż działki to problem z VAT[/link][/b][/ramka]

[b]Rz: W związku z budową dróg wiele osób musi sprzedać swoje grunty. Jeśli się nie godzą, są wywłaszczani i otrzymują odszkodowanie. Czy kwoty te są opodatkowane VAT?[/b]

[b]Trajan Szuladziński:[/b] Nie ma prostej odpowiedzi na to pytanie. Ogólna reguła jest taka, że jeśli działka należy do majątku prywatnego, to transakcja ta nie jest opodatkowana. Trzeba jednak pamiętać, że ustawa o VAT posługuje się własną definicją działalności gospodarczej. Obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym rolników. Podlega ona VAT także wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania w sposób częstotliwy.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo